Historie van
familie Levie

Enige tijd geleden schreef de Israëlische auteur Roman Frister een omvangrijke familiegeschiedenis over het Joodse geslacht Levy uit Duitsland. Inmiddels is een boekje verschenen over de Joods-Nederlandse familie Levie. Hoewel ook het Nederlandse geslacht Levie oorspronkelijk uit Pruisen komt, lijkt er geen verwantschap tussen beide families te bestaan.

Er zijn nog veel meer verschillen. Dit boekje is vooral een genealogie met extra's en geen historisch verhaal. De stamvader van het in Nederland en Israël woonachtige geslacht Levie was Levie Salomon Levie (1775-1817), en een groot deel van zijn nakomelingen blijkt in en rond Zuidland terechtgekomen te zijn. Over een aantal van hen hebben de auteurs de nodige (anekdotische) gegevens weten te verzamelen.

Heel aardig vond ik het 'verweer' van Jacob Levie (1851-1942), die aangaf ongetrouwd te zijn gebleven omdat hij niet zo veel had geleerd op school: „Neem nou rekenen. Optellen ging goed, dat snapte ik gelijk, ook vermenigvuldigen ging prima, maar delen heb ik nooit geleerd, daar heb ik nog steeds moeite mee...”

Heel wat minder grappig wordt het als je ziet waar en wanneer veel familieleden zijn overleden. Talloze malen wordt Auschwitz, Sobibor of „ergens in Midden-Europa” als plaats van overlijden genoemd. Juist deze genealogie toont weer aan hoe 'succesvol' de nazi's zijn geweest in de genocide op de nazaten van Abraham, Izaak en Jakob. Ook de eerdergenoemde Jacob Levie moest als man van 91 jaar oud de jodenster dragen. Enige tijd later werd hij vermoord in Auschwitz.

Zeer opmerkelijk vond ik het wedervaren van familielid Abraham Roos, die zich in zijn onderduiktijd met zijn nieuwe identiteit als Jacob van Leur nogal verdienstelijk maakte in de zuidoosthoek van de provincie Utrecht. Zo richtte hij onder meer een noodziekenhuis en een centrale keuken op. Vervolgens benoemden de Duitsers hem tot burgemeester van Amerongen en kon hij op allerlei manieren de nazi's tegenwerken. De werkelijkheid is altijd weer boeiender (en ironischer) dan de verbeelding.

Het boekje is fraai uitgegeven en lijkt me vooral interessant voor mensen die zich op de een of andere manier bij deze familie of bij de gemeente Zuidland betrokken voelen, of gewoon een brede interesse in het Nederlandse Jodendom hebben. De prijs van het boekje vind ik niet helemaal in overeenstemming met het gebodene.