Apothekers in het stof voor Borst

De minister vindt al jaren dat de apothekers te veel kortingen en bonussen opstrijken van de geneesmiddelenfabrikanten. Ze moeten die voordeeltjes niet in eigen zak steken, maar doorsluizen naar de patiënt in de vorm van lagere medicijnprijzen, zo is de opvatting in Den Haag.

Toch is het niet terecht om de zwartepiet alleen bij de apothekers te leggen. Het advies om bonussen en kortingen niet door te berekenen aan de cliënten, is afkomstig van de vorige bewindspersoon die politiek verantwoordelijk was voor het beleidsonderdeel volksgezondheid, staatssecretaris Simons (PvdA).

De apothekers hadden hem gevraagd de vergoeding die ze per verstrekt recept krijgen, te verhogen. Ze was niet meer kostendekkend. Simons erkende de noodzaak van verhoging, maar had onvoldoende geld. Daarom stond hij toe dat de apothekers hun inkomsten aanvulden met de bonussen en kortingen van de farmaceutische industrie.

De laatste jaren gingen er echter zulke grote bedragen om in dit circuit dat de politiek haar oog erop liet vallen. De laatste schattingen gaan uit van 425 miljoen gulden per jaar. Met name het PvdA-kamerlid Oudkerk sprak schande van de ontstane situatie. In het regeerakkoord dat PvdA, VVD en D66 vorige zomer met elkaar sloten, staat dan ook dreigende taal: „Zo nodig wordt op korte termijn een budgettair kader vastgesteld voor de receptregelvergoeding voor apothekers met jaarlijks cumulerende verrekening van bonussen en kortingen.” Met andere woorden: als de apothekers hun voordeeltjes niet vrijwillig inleveren dan verlaagt de overheid de vergoeding per verstrekt recept.

Daarmee stonden de verhoudingen tussen de Koninklijke Maatschappij ter Bevordering van de Pharmacie (KNMP) en de minister op scherp. De apothekers dreigden met de rechter, maar lieten het niet op een kort geding aankomen. Ze kozen toch voor de onderhandelingstafel.

Duimschroeven
Borst had de duimschroeven intussen al aangedraaid door de vergoeding voor de inkoop van medicijnen met 200 miljoen te korten. In het convenant dat gisteren is gesloten legt de bewindsvrouw ook beslag op de overige 225 miljoen gulden. Dat gebeurt overigens in fases tot 2002. Het geld gaat naar de zorgverzekeraars. Die hebben dan meer inkomsten en zullen hun premies verlagen.

Borst pakt niet het gehele bedrag van 425 miljoen af. De vergoeding per recept gaat van 11,20 naar 12,20 gulden in 2002. Daarmee zijn de praktijkkosten voor de apothekers weer min of meer kostendekkend. Deze verhoging kost minister Borst 110 miljoen, zodat de besparing 315 miljoen gulden bedraagt. Zorgverzekeraars Nederland heeft al gewaarschuwd voor verhoging van de premies als dit bedrag niet wordt gehaald. Per saldo levert een gemiddelde apotheker in 2002 zo'n 75.000 gulden netto in.

Gisteren, tijdens een toelichting voor de pers, mat de bewindsvrouw de buiging in het stof door de apothekers breed uit. Minister Borst bereikt hiermee namelijk een belangrijke besparing.

Overigens blijft de nu ontstane situatie niet lang van kracht. Het is een vreemde constructie dat de apothekers hun bonussen en kortingen wel blijven opstrijken, maar ze vervolgens direct weer afstaan aan de zorgverzekeraars. Borst en de KNMP hebben in de overeenkomst vastgelegd dat er zo mogelijk per 1 januari 2001 een nieuwe regeling komt voor de beloning van apothekers. Het meeste kans maakt de constructie die nu ook voor huisartsen geldt, namelijk een vast bedrag per patiënt.

Tegelijkertijd moet er ook wat gebeuren aan de medicijnenprijzen. Die zijn veel te hoog en liggen ver boven de werkelijke marktwaarde. Minister Borst heeft een adviescommissie onder leiding van oud-CDA-fractievoorzitter De Vries aan het werk gezet. Deze week lekte het advies uit. De commissie zou de medicijnenprijzen helemaal vrij willen geven zodat er onderlinge concurrentie ontstaat.

Meer aanzien
De KNMP hoefde gisteren overigens niet alleen in het stof te bijten. KNMP-voorzitter Hagenziekers maakte trots melding van statusverhogende maatregelen die in het convenant zijn opgenomen. De apotheker krijgt bij de geneeskundige behandeling van een patiënt een gelijkwaardige positie naast de arts. Het voorschrijven van recepten blijft weliswaar voorbehouden aan de medici, maar welk medicijn de betrokkene krijgt is in de toekomst een zaak van de apotheker. Er zal ook een elektronisch netwerk komen waarmee apothekers gegevens van hun patiënten kunnen oproepen. In de opleiding voor apothekers zal aan deze en andere vernieuwingen extra aandacht worden besteed. Minister Borst zal de versterkte positie van de apotheker bij wet vastleggen. De status is voor de apotheker en het geld voor de minister.