Binnenland6 oktober 1999

Middelburgs college haalt opgelucht adem na onderzoek

„Spahr declareert zelfs te weinig”

Door B. L. P. Tramper
MIDDELBURG – „Waar praten we over?” Volgens wethouder mevrouw J. C. van Dijk-Sturm bewijst het rapport van accountantsbureau Deloitte & Touche dat er niets –nou ja, bijna niets– mis is met het declaratiegedrag van burgemeester mr. L. H. B. Spahr van der Hoek en de vier wethouders van Middelburg. „Als je alles op een rijtje zet, blijkt zelfs dat de burgemeester te weinig declareerde”, aldus PvdA-raadslid drs. B. J. de Reu. Hij spreekt van een „anticlimax.”

Burgemeester en Wethouders reageerden gisteren opgetogen na het verschijnen van het rapport van het accountantskantoor. „We zijn opgelucht, dat kun je wel zeggen”, zo gaf VVD-wethouder mevrouw Van Dijk-Sturm het algemeen gevoelen onder de collegeleden weer. „De spanning is eraf.”

De slotsom van de rekenmeesters staat zwart op wit, aan het eind van een dertig pagina's dik rapport: „De algehele conclusie is dat op enkele uitzonderingen na in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving is gedeclareerd c.q. kosten terecht zijn vergoed. Van het mogelijk (systematisch) bewust benadelen van de gemeente is niets gebleken.”

Deloitte & Touche voerde het onderzoek naar het declaratiegedrag uit na berichten in NRC Handelsblad waaruit zou blijken dat vooral burgemeester Spahr van der Hoek kwistig met gemeenschapsgelden omsprong. Hij zou overmatig veel geld uitgeven aan diners en lunches, terwijl voor het minste of geringste een taxi voor de deur draaide. De gemeenteraad stelde onmiddellijk een krediet beschikbaar voor onafhankelijk, diepgaand onderzoek.

Helemaal volgens de regels heeft Spahr niet gedeclareerd, zo blijkt uit het rapport dat gisteren openbaar werd gemaakt. „Maar wat er mis is gegaan, is heel gering”, aldus wethouder Van Dijk. „Als je met een stofkam door een stapel declaraties gaat, kom je altijd wel iets ongerijmds tegen.” Ze maakt de vergelijking met muizen in een koektrommel: die vinden altijd wel een kruimel.

Geen gesjoemel
Van gesjoemel met gelden bij de overkomst van Spahr van der Hoek vanuit Coevorden naar Middelburg is al helemaal geen sprake. De burgemeester verbleef 341 nachten in hotel Arneville en declareerde daarvoor 58.000 gulden aan onkosten. Over dat bedrag ontstond in de provinciehoofdstad veel ophef: de burgemeester leefde wel erg royaal. Maar volgens het onderzoek van Deloitte & Touche deed hij niets strafbaars: hij handelde met fiat van de raad.

Wel heeft de burgemeester merkwaardig gehandeld met het declareren van de kosten van zijn etentjes met het voormalig hoofd van de afdeling communicatie, K. de Regt. Eerst stelde hij die te boek als werkbesprekingen, later kwam hij daarop terug en besloot hij de helft van alle kosten, ongeveer 1400 gulden, uit eigen zak te betalen. Volgens het accountantsrapport kunnen de diners echter wel degelijk als zakelijk worden opgevoerd. De secretaresse van de burgemeester verklaarde dat uit zulke besprekingen altijd wel enkele bestuurlijke opdrachten voortvloeiden. Waarom Spahr van der Hoek niettemin het bedrag terugstortte (inclusief rente), blijft onduidelijk.

Kosten
Ook het gebruik van de taxi door de burgemeester is nagegaan. De kritiek dat hij taxichauffeurs te vaak en te lang laat wachten, wordt door het rapport gedeeld. Dat gebeurt voornamelijk bij relatief korte ritten, aldus Deloitte & Touche. In totaal bedroegen de kosten voor het taxivervoer over de afgelopen twee jaar 28.000 gulden.

Na vergelijking van de kantooragenda van de burgemeester met de gedeclareerde taxiritten bleek dat Spahr van der Hoek twee reizen ten onrechte uitgekeerd kreeg. Het gaat om een taxirit van 500 gulden vanuit Middelburg naar de vergaderplaats van het bestuur van het Astmafonds. De burgemeester maakte die reis volgens de accountant niet in het belang van de gemeente of uit hoofde van zijn functie. Hij ging nog een keer in de mist toen hij een trip met zijn eigen auto naar een ziekenhuis in Coevorden declareerde.

Zowel de burgemeester als de wethouders handelden ook niet helemaal correct met het opvoeren van parkeer- en tolgelden. Die werden wel gedeclareerd, terwijl dat volgens ministeriële bepalingen niet is toegestaan. Het gaat om enkele honderden guldens. De wethouders kregen bovendien een onrechtmatige vergoeding van 15 gulden per maand voor de telefoonaansluiting. „De ambtenaar heeft het opheffen van die vergoeding door het Rijk destijds over het hoofd gezien”, aldus wethouder Van Dijk.

Merkwaardig
Opmerkelijk is de handelwijze van Spahr van der Hoek bij zijn verhuizing. Die kostte de gemeente Middelburg in totaal 10.180 gulden. De burgemeester had meer mogen krijgen, als hij ook de transportkosten van 4000 gulden had geclaimd. „De burgemeester heeft hiervan afgezien”, aldus de accountants. Ook heeft hij afgezien van het declareren van dubbele woonlasten.

Merkwaardig is ook de handelwijze van Spahr van der Hoek om bij elke declaratie een bedrag van 25 gulden in mindering te brengen. Dat doet hij om zich van tevoren al in te dekken voor „mogelijk te hoog gedeclareerde bedragen.” Een andere verklaring voor zijn handelwijze zou wethouder Van Dijk-Sturm ook niet weten. Volgens PvdA-fractievoorzitter De Reu past het bij het „voor-alle-zekerheid-gedrag” van de burgemeester. Spahr heeft overigens toegezegd alle onterecht gedeclareerde kosten terug te laten vloeien in de gemeentekas.

Ruis
De Reu, die slechts op persoonlijke titel commentaar wil geven, noemt het rapport een anticlimax. „De accountant is als een Sherlock Holmes door de boeken gegaan. Op kleine onderdelen hebben ze kleine foutjes gevonden. Ik kan geen concrete cijfers noemen, maar als ik alles globaal op een rij zet, dan kom ik tot de conclusie dat de burgemeester juist te weinig in plaats van te veel heeft gedeclareed. Hij heeft niet de gemeente maar zichzelf financieel benadeeld. Dat zet alle ruis en gedoe van de afgelopen maanden toch wel in een ander licht.”

De PvdA'er hoopt dat het dossier-Spahr nu eindelijk dicht kan, maar hij is er allerminst zeker van. „Ik ben benieuwd wat er nu weer van dit rapport wordt gebakken. Je weet maar nooit”, zegt De Reu, doelend op de ronduit slechte verhouding die de Middelburgse burgemeester met de regionale media heeft.