Versterking zuidtak kost 4 à 5 miljard extra

Tweede Kamer remt
Betuwelijn niet af

DEN HAAG – De Tweede Kamer zal de aanleg van de Betuwelijn niet blokkeren vanwege de onduidelijkheid die ontstaan is rond de noordtak van de goederenspoorlijn. Een motie van D66 om voorlopig geen nieuwe contracten meer te tekenen, werd gisteren door de Kamer verworpen, ondanks het nieuws dat volgens adviesorgaan Railned 4 tot 5 miljard extra nodig is ter versterking van de zuidtak.

De Tweede Kamer sprak gisteren met minister Netelenbos van Verkeer over de noordtak van de Betuwelijn. De minister had eerder aangegeven dat ze deze tak wil schrappen, maar nu blijkt dat het verkeer over de zuidtak daardoor zal toenemen. Als het hoofdtracé van de Betuweroute in 2005 klaar is, zijn ingrijpende maatregelen nodig om het goederenvervoer per spoor in zuidelijke richting af te handelen. De lijn Elst-Nijmegen-Venlo zal zonder die maatregelen amper de extra treinen kunnen verwerken.

De geschatte kosten voor noodzakelijke aanpassingen lopen uiteen van 3,6 tot ruim 5 miljard gulden, zegt Railned in een uitgelekt rapport dat het adviesorgaan in juli voor het ministerie van Verkeer heeft gemaakt. Railned heeft in het rapport globaal een aantal varianten voor de zuidtak van de Betuwelijn vergeleken. De Tweede Kamer wil dat minister Netelenbos het rapport nog deze week officieel openbaar maakt.

Hoewel de minister de gemeente Nijmegen in juni nog verzekerde dat er maximaal acht goederentreinen per dag over de zuidtak zullen rijden, verwacht Railned dat er in 2015 al vijftig treinen heen en weer gaan voor nationale doeleinden. Als de zuidtak internationaal wordt gebruikt, zoals de minister wil, maken er volgens Railned in 2020 zo'n 115 treinen per dag gebruik van het tracé.

Actievoerders uit Gelderland kwamen gisteren in het geweer, in de hoop dat de meerderheid van de Tweede Kamer de motie van D66 zou steunen. Ze bombardeerden de kamerleden met telefoontjes. De motie werd echter verworpen. PvdA en VVD, samen een meerderheid in de Kamer, voelden er niets voor. Netelenbos had al aangekondigd de motie niet te zullen uitvoeren. Volgens haar was die een belediging voor het bedrijf dat de Betuwelijn aanlegt. Ze zei dat een pas op de plaats ook financiële claims tot gevolg kan hebben. Het kabinet neemt 24 september een besluit over de noordtak.

Extra spoorbrug
Duitsland heeft al gezegd veel meer treinen in zuidelijke dan in noordelijke richting te willen afwikkelen, en dus een goede verbinding richting Venlo belangrijker te vinden. Volgens Railned hebben twee varianten voor de zuidelijke aftakking vanaf het hoofdtracé bij Elst de voorkeur. Als de zuidtak over bestaand spoor gaat, moet de lijn vierbaans worden. Over de Waal bij Nijmegen is een extra spoorbrug nodig. Veel spoorwegovergangen tussen Nijmegen en Venlo moeten sluiten. Langs het spoor zijn vele kilometerslange geluidsschermen van 4 meter hoogte nodig.

De andere mogelijkheid is volgens Railned een heel nieuw tracé van Elst naar Venlo langs de snelweg A73, die ook nog gedeeltelijk moet worden aangelegd. De spoorlijn voert dan dwars door natuurgebieden. Een gedeelte van de Vinex-locatie Waalsprong in de Betuwe kan dan niet worden gebruikt voor woningbouw. In Venlo moet het spoorwegemplacement ingrijpend worden verbouwd.

Volgens Railned is het niet verstandig om goederentreinen in zuidelijke richting vanaf Geldermalsen naar Venlo te laten rijden. Ook de Brabantroute Tilburg-Eindhoven-Venlo ligt niet voor de hand, omdat de beide spoorlijnen al vrijwel vol zitten met personenvervoer.