Binnenland8 juli 1999

VBOK-directeur: Abortuspil
werkt drempelverlagend

Door J. van Klinken
AMERSFOORT – „Hoe je het wendt of keert, de abortuspil werkt drempelverlagend.” Directeur Mirjam den Boer-Neele van de Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK) kan het niet anders zien, de geruststellende geluiden ten spijt.

Tegen klassieke abortusingrepen in klinieken en ziekenhuizen heeft ze uiteraard ook onoverkomelijke bezwaren. „Maar vrouwen die zich door middel van een ingreep laten aborteren, hebben het besef dat er iets ingrijpends gebeurt. Men heeft het niet voor niets over „laten weghalen.” Dat weerhoudt veel vrouwen ervan om deze stap te zetten. De abortuspil maakt het vrouwen gemakkelijker. Het heeft iets van medicijnen innemen. De manier waarop abortus plaatsvindt, maakt wel degelijk verschil”, aldus mevrouw Den Boer.

Minder omstreden
Ook maatschappelijk gezien heeft het volgens haar gevolgen. „Abortus wordt op deze wijze minder omstreden. Het lijkt allemaal minder erg”, voorspelt ze.

De VBOK-directeur benadrukt dat het een heel ander idee is of een vrouw zich bij een abortuskliniek vervoegt om pillen te slikken of dat ze op de gynaecologentafel moet gaan liggen voor een ingreep in het lichaam. „Pillen neem je wel vaker in. In die zin haalt de abortuspil een barrière weg, ook al is het zeker niet zo dat het een kwestie is van even een pilletje slikken en klaar.”

Als het waar zou zijn wat sommigen beweren, namelijk dat de abortuspil minder aantrekkelijk voor de vrouw is, vraagt ze zich af waarom ze dan wordt geïntroduceerd. „In Frankrijk is de abortuspil al langer in gebruik en is er medisch gezien nogal wat fout mee gegaan. Nu moet ze zo nodig toch in andere landen, waaronder Nederland, worden geïntroduceerd. Waarom willen ze dat? Omdat ze er kennelijk gunstige effecten van verwachten.”

Bijwerkingen
Een jaar of zes geleden constateerde mevrouw Den Boer tot haar verbazing tijdens een congres dat de abortusbeweging zelf niet enthousiast was over de nieuwe pil. De medische bijwerkingen vormden een struikelblok. Dat de voorstanders van abortus nu blijkbaar overstag zijn, vindt ze een veeg teken.

De VBOK-directeur verwacht dat het aantal abortussen door de beschikbaarheid van de pil zal stijgen. Dat betekent volgens haar dat ook de psychische problemen zullen toenemen. De beslissing om een zwangerschap al dan niet af te laten breken blijkt door vrouwen als de meest ingrijpende in hun leven te worden beschouwd. Onderzoek wijst uit dat zo'n 10 tot 20 procent van de vrouwen achteraf professionele hulp nodig heeft bij de verwerking ervan.

Partner
„De pil maakt het ook gemakkelijker om tot abortus over te gaan buiten medeweten van partner of ouders”, stelt mevrouw Den Boer. „Vrouwen komen daardoor eerder in een isolement terecht. Ze zullen denken dat het allemaal wel meevalt nu het door middel van het slikken van een pil kan, maar het kan achteraf toch tegenvallen. De psychische problemen zullen volgens mij daarom minstens zo groot zijn. Vrouwen zullen vooraf denken dat het niet zo veel voorstelt en achteraf merken dat dat een vergissing was. Dat is de reden waarom ik de abortuspil misleidend vind.”

De VBOK heeft al in een vroeg stadium pogingen ondernomen om de abortuspil uit Nederland te weren. Begin jaren negentig bezocht een delegatie onder leiding van mevrouw Den Boer de Nederlandse vestiging van Roussel Uclaf. Deze dochter van Hoechst, die de abortuspil toen al in Frankrijk op de markt had gebracht, toonde zich niet ongevoelig voor de ingebrachte bezwaren. Tegen het verweer van het bedrijf dat het „gewoon” medicijnen maakte, bracht de VBOK-afvaardiging in dat dat een onjuiste zienswijze is, omdat de pil niemand beter maakt.

Boycotacties
Mevrouw Den Boer vermoedt dat de fabrikant vooral bang was voor boycotacties van de andere farmaceutische producten. Niet lang na het gesprek kreeg een oud-topman van het concern gratis de rechten op de productie en stopte Roussel met vervaardiging van de pil.

Niet eerder schonk een groot farma-bedrijf de rechten weg van een middel dat volgens onderzoek effectief en relatief veilig is. De oud-topman richtte een eigen bedrijf op, Exelgyn, dat zich uitsluitend richt op de productie en verkoop van de abortuspil en daardoor geen last heeft van eventuele boycotacties.

Al met al vindt mevrouw Den Boer de introductie van de abortuspil in Nederland een flinke stap achteruit. „Het is een slechte zaak. Het holt nog weer verder de gedachte uit dat het bij abortus om een mens gaat.”