Binnenland 26 april 1999

Seldenrijk hekelt paarse zorgvisie

„Gehandicapte wordt
tweederangsburger”

Van onze binnenlandredactie
AMERSFOORT – Door het zelf verwerven van inkomen tot norm te verheffen, verworden (economisch) afhankelijke burgers en hun verzorgers tot tweederangsburgers.

Dr. R. Seldenrijk, tweede voorzitter van de gehandicaptenvereniging Helpende Handen van de Gereformeerde Gemeenten, hekelde zaterdag met deze uitspraak de paarse visie in het regeerakkoord. Dat omschrijft mensen met een verstandelijke handicap als zelfbewuste, kritische consumenten. „Door dergelijke kreten zijn zij eerder genegeerde consumenten”, aldus Seldenrijk.

Er is volgens hem daarom een andere symbolische betekenis van het woord ”afhankelijkheid” nodig, waarin afhankelijkheid niet wordt uitgelegd als teken van falen. „Daarvoor zal de samenleving zich grondig moeten bezinnen op de vraag wat het leven van waarde maakt en hoe die waarde kan worden verwezenlijkt.”

Seldenrijk stelde ook de maatschappelijke verplichting om gezonde kinderen te krijgen aan de kaak. Dat kan leiden tot verplichte sterilisatie van mensen met een handicap en stelselmatig onderzoek vóór de geboorte. „Een ziekenhuisopname (van ouders die een gehandicapt kind verwachten, red.) is niet alleen extra belastend, maar soms ook riskant vanwege onbegrip en ongeduld.” Volgens Seldenrijk moeten de aanwezige mogelijkheden bij gehandicapten tot hun recht komen door de ervaringskennis van hen, familieleden en verzorgers in te brengen.

Volwaardig burger
Seldenrijk zette de omstreden visie van cultuurfilosoof Rietdijk tegenover het dominerende idee dat mensen met een verstandelijke handicap volwaardig burger zijn. Rietdijk stelt dat mensen met een handicap door middel van selectieve abortus geen toegang tot het leven mogen krijgen of dat hun leven kort na geboorte of bij het optreden van ziekten moet worden beëindigd. In de andere visie zijn mensen met een verstandelijke functiebeperking volwaardig burger. „Gelukkig lijkt de visie van volwaardig burgerschap te overheersen”, aldus Seldenrijk.

Hij constateert dat sommige mensen met een handicap „een beetje steun nodig hebben, maar dan zo normaal mogelijk.” Daarbij krijgen zij meer keuzes en meer invloed. De Wet op de medezeggenschap, de Wet op de kwaliteitszorg, het persoonsgebonden en persoonsvolgend budget leiden tot vraaggerichte zorg. Niet meer de groep, maar de persoon van de zorgvrager staat centraal. „Dat past geheel bij een christelijk mensbeeld met nadruk op de eigen persoonlijke verantwoordelijkheid.”