„Medisch onderzoek
Bijlmer is zinloos”

De klachten betreffen vooral vermoeidheid (45 procent van de klagers er had last van), hoofdpijn (16,1 procent), kortademigheid (16 procent). Verder zijn het voornamelijk slaapproblemen (14,3 procent) en klachten over een droge huid (13,8 procent). Ruim 13 procent van de mensen die het AMC belden met gezondheidsklachten liet (ook) concentratiestoornissen noteren. Tot de groep met gezondheidsklachten behoren mensen die tijdens de ramp in de Bijlmer woonden en hulpverleners die vlak na de ramp ter plaatse waren.

Naast klachten registreerde het AMC ook diagnoses van doktoren die bij de ramp betrokkenen onder behandeling hebben. Daarbij werden psychische problemen, huid- (eczeem), luchtweg- (astma) en hartaandoeningen geconstateerd. Een op de acht mensen heeft nog steeds last van stress. Van deze groep is ruim driekwart (ex-)bewoner van de getroffen flats.

De aandoeningen die die bij het AMC in Amsterdam binnenkwamen, vertonen echter onderling weinig overeenkomsten. Specialisten zien geen reden om aan te nemen dat de klachten eenzelfde oorsprong (de ramp) hebben. Bovendien kon het AMC geen enkele relatie vinden tussen de aandoeningen en stoffen die direct na de crash in de Bijlmermeer uit de El Al-Boeing vrijkwamen.

Een uitgebreid lichamelijk onderzoek heeft volgens coördinator J. IJzermans van het AMC nog geen zin. „Er is geen eenduidig klachtenpatroon. Alle combinaties van klachten komen voor. Dus is het niet duidelijk naar welke aandoening we moeten zoeken”, aldus de hoogleraar. Ook wijst IJzermans erop dat 87 procent van de betrokkenen al onder medische behandeling staat. „Ik vertrouw erop dat die medische zorg goed is.”

Verbolgen
A. Bos van de stichting Klankbord, die de belangen van de slachtoffers behartigt, is verbolgen over het onderzoek. Hij twijfelt aan de objectiviteit van de onderzoekers van het AMC, die geen oog zouden hebben voor de patiënten. „Het lijkt erop dat het onderzoek redelijk is gestuurd”, aldus Bos. Volgens hem is uit een eerder onderzoek van het AMC gebleken dat veel mensen wel degelijk dezelfde klachten hebben.

Advocaat mr. B. van der Goen, die zo'n 85 slachtoffers vertegenwoordigt, vindt het rapport „bedroevend”. Het is volgens hem niet juist de meeste klachten af te doen als psychisch, om vervolgens te concluderen dat een lichamelijk onderzoek niet nodig is. Enkele tientallen van zijn cliënten hebben wel degelijk ernstige fysieke klachten. Van der Goen eist dan ook een medisch onderzoek door een team van deskundigen. Hij wil dat desnoods in een kort geding tegen minister Borst afdwingen.

Kleine groep
PvdA-kamerlid Van Gijzel zei vlak na de presentatie van het AMC-rapport dat er naar zijn mening toch lichamelijk onderzoek bij een kleine groep betrokkenen moet plaatshebben. „Voor de buitengewoon ernstige gevallen”, zo voegde hij daaraan toe. „Niet iedereen moet zo'n onderzoek ondergaan. Ik denk aan specifieke groepen, zoals mensen met huiduitslag of een aandoening aan het immuunsysteem.”

Ook CDA en GroenLinks zijn voorstander van verder onderzoek onder bijvoorbeeld hulpverleners met ernstige aandoeningen. VVD en D66 vinden het echter te vroeg om hiervoor te pleiten. Zij wachten de verhoren af die in het kader van de parlementaire enquête naar de Bijlmerramp zullen plaatshebben.

Voorzitter Th. Meijer van de enquêtecommissie, die 27 januari met de openbare verhoren begint, wil niet reageren op het onderzoek. Het AMC hoopt het begin april af te ronden, zodat de commissie alle resultaten mee kan nemen in haar eindverslag.