Meer Internet, meer emancipatie

AMSTERDAM – Een op de vier Nederlanders surft volgend jaar minstens één keer per week over Internet. De bereidheid om inkomen in te leveren voor meer vrije tijd groeit stormachtig. Emancipatie breekt in 1999 pas echt door.

Deze verwachtingen voor het nieuwe jaar koestert marktonderzoeksbureau Trendbox op basis van het doorlopende onderzoek “Life en Living”.

Het bureau legt zes keer per jaar zeven onderzoeksgroepen een reeks vragen voor over allerhande onderwerpen. De groepen zijn steeds verschillend van samenstelling. In totaal doen 9000 personen mee. Op basis van de antwoorden maakt Trendbox analyses. Het bureau doet het onderzoek voor het tiende jaar.

Een van de opvallende trends in '99 is volgens algemeen directeur G. Eilander de absolute doorbraak van de emancipatie. „De waardering voor gelijke verdeling van werk en huishouden groeit heel snel”, zegt hij. „De afgelopen jaren is dat al zichtbaar geweest maar het zal volgend jaar sterk toenemen”.

Oosten en zuiden
Volgens Eilander dankt de emancipatie haar 'millenniumrevival' of -opleving aan de toenemende wens om meer vrije tijd te hebben. Op dit moment levert al een op de drie Nederlanders zonder aarzelen een stukje salaris in voor meer vrije tijd. „Dat schept voor de partner de gelegenheid om te werken, waardoor een evenwichtiger verdeling ontstaat. Dat zien wij zelfs in het oosten en zuiden van het land, waar tot voor kort het carrière maken belangrijker was”.

Eilander noemt het opmerkelijk dat de ontwikkeling in tegenstelling staat tot wat er in de cao-onderhandelingen gebeurt. Daar wil de vakbond nog steeds meer geld en oppert hij zelfs de mogelijkheid weer langer te werken, zo stelt hij.

De verworven vrije tijd brengen mensen volgens Trendbox in toenemende mate door achter het beeldscherm van de pc. Op dit moment zit 17 procent van de Nederlanders minstens vijf uur per week achter de computer, surfend op Internet. „Dat groeit naar 24 procent. Wij halen daarmee de Verenigde Staten in en dat geldt ook voor het pc-bezit”. Het digitale surfen gaat voor 70 procent ten koste van televisiekijken. Verder moeten hobby's, sport of gezin het ontgelden.

Dat laatste is overigens een trend op zich: „Het nastreven van een gelukkig gezin wordt minder een hoofdzaak. Het belang van vrije tijd en een goede invulling daarvan groeit”, aldus Eilander.

In het “Life en Living”-onderzoek onderscheidt Trendbox wat betreft inkomen drie categorieën: de rijken (22 procent), een middengroep (45 procent, met net meer dan modaal inkomen van ongeveer 60.000 gulden per jaar) en een groep minder bedeelden (ongeveer 33 procent), die doorgaans moeite heeft om rond te komen.

De eerste twee groepen hebben over het algemeen een positieve verwachting over hun economische situatie volgend jaar. Zeker rijken, en in mindere mate de middengroep, denken er bij de eeuwwisseling (nog) beter voor te staan. De armere Nederlanders zien het evenwel somber in. Zij vrezen achteruitgang.

„Gevolg daarvan is dat voor het eerst in jaren het aantal vakanties zal stagneren of zelfs zal afnemen”, denkt Eilander. „Het aantal Nederlanders dat minstens één keer op vakantie gaat, zal van 76 procent naar 72 procent dalen”.

Emoties
Volgens de Trendbox-directeur worden pessimistische toekomstverwachtingen vooral ingegeven door emoties in plaats van feiten. „Zoals het faillissement van Fokker aanleiding was voor een dip, was dit onlangs de achteruitgang van de beurs. Het jaar 1999 wordt een dualistisch jaar, vol pieken en dalen. Onzekerheden zullen een belangrijke rol spelen, waardoor mensen bijvoorbeeld aankopen zullen uitstellen. Dat heeft volgens mij niets met het einde van de eeuw te maken. Het is min of meer willekeur”.

Wat betreft de blik op de maatschappij voorziet de Trendbox-directeur een toenemende ergernis onder de ingezetenen over de manier waarop criminelen worden aangepakt door Justitie. „Het aantal mensen dat de straffen te licht vond, daalde de afgelopen zeven jaar steeds. Daar is nu verandering in gekomen”.

Een andere omslag ziet Eilander in het 'groene denken': de zorg voor het milieu groeit volgend jaar. „Sinds '91/'92 liep de waardering terug. Die ontwikkeling is omgedraaid en dat zal volgend jaar doorzetten. Het milieu wordt in toenemende mate onderwerp van gesprek. Je ziet ook dat mensen zeggen minder te zonnen wegens het gat in de ozonlaag”. De toenemende milieuzorg ontstaat volgens Eilander zonder aanwijsbare reden.