Literatuur zou leerlingen weinig boeien
Adelmund: Maak van
jongeren bewuste lezersVan onze onderwijsredactie
UTRECHT – Jongeren kunnen hun vrije tijd op veel manieren besteden: met tv-kijken, uitgaan, een bijbaantje en ook met boeken lezen. Dat laatste is niet zo populair. Veel jongeren vinden lezen slaapverwekkend. Het is de grootste uitdaging van het onderwijs om van jongeren lezers te maken. Kritische lezers, want zij mogen een literair boek ook „best stom” vinden. Die boodschap had staatssecretaris Adelmund van onderwijs gisteren voor de 700 deelnemers –vooral docenten– aan de Dag van het Literatuuronderwijs in Utrecht. Het was het eerste publieke optreden van de PvdA-bewindsvrouw voor onderwijsgevenden. De zaal onderbrak Adelmund na korte tijd luidruchtig, omdat de staatssecretaris haar toespraak in een veel te hoog tempo voordroeg. Volwassenen kunnen wel heel enthousiast doen over hoogstaande boeken, maar literatuur boeit maar weinig jongeren, aldus Adelmund. Jongeren krijgen volgens haar de smaak van het lezen vaker te pakken door „verkeerde boekjes”. Zij denkt daarbij aan „al die onderwijzers die in het verleden spannende boeken schreven, maar die in hun tijd niet als literair werden beschouwd”. Voor veel jongeren geldt er maar één soort literatuur, aldus de staatssecretaris, die van „het echte leven”. Literaire boeken gaan volgens haar vaak over gevoelens die jongeren „volslagen vreemd” zijn. Bovendien hebben jongeren zoveel meer te doen dan boeken lezen. Daarom moeten zij leren om voor het lezen van een boek bewust te kiezen. Adelmund: „Geen geringe taak. Het kost enorm veel energie om je enthousiasme (voor literatuur, red.) over te brengen aan een klas met twintig min of meer verveeld voor zich uit starende leerlingen en misschien twee enthousiastelingen”. Literatuuronderwijs is volgens haar bedoeld om de leessmaak van jongeren te ontwikkelen. „En dan is het helemaal niet erg als ze “Max Havelaar” maar niks vinden. Als ze maar kunnen aangeven waarom”. Juiste vragen
De taak van de leraar is zowel inspirator als navigator te zijn, aldus de opvolgster van Netelenbos. „Leraren kunnen leerlingen inspireren tot het lezen van boeken die ze anders niet uit zichzelf ter hand zouden nemen. Daarbij moeten zij tevens navigeren: leerlingen leren hun eigen positie te bepalen door de juiste vragen te stellen”. Na afloop van haar speech werd Adelmund publiekelijk gevraagd te reageren op de vele klaagzangen, de afgelopen tijd, van leraren. Als antwoord trok zij de opmerkelijke vergelijking met sadomasochisme (sm), met mensen die zichzelf uit bevrediging pijn doen. „Ik maak me heel veel zorgen over de werkdruk in het onderwijs”, aldus de staatssecretaris. „Tegelijk zijn er heel veel leraren die met plezier lesgeven. Ik heb al gezegd: Ik ben in de sm-sector van Nederland terechtgekomen”. | 