J. J. van Aartsen, VVD,
Buitenlandse Zaken

Jozias Johannes van Aartsen is een manager in de politiek. Een capabele bestuurder, die bewust afstand bewaart tot de zaken waarover hij regeert. Als iemand in staat is te bewijzen dat de 'Bolkestein-doctrine' werkt, is hij het.

Volgens VVD-leider Bolkestein is een goede bestuurder inzetbaar op ieder beleidsterrein. Roulatie is voor hem wenselijk, het houdt hem scherp. Ministers moeten daarom bij een eventuele tweede ambtstermijn veranderen van departement. En zo verhuist minister Van Aartsen van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij naar Buitenlandse Zaken.

Van Aartsen moet in staat worden geacht die klus tot een goed einde te brengen. Toen hij in 1994 naar Landbouw kwam, was hij ook daar een onbeschreven blad. Hij kwam als ambtenaar van Binnenlandse Zaken, waar hij zich had weten op te werken tot voorzitter van het college van secretarissen-generaal.

Als minister van landbouw brak Van Aartsen onmiddellijk met de politiek van zijn christen-democratische voorgangers Braks en Bukman. Hun intensieve overleg met de sector deed hij af als „pappen en nathouden”. Hoe de sector ook tegen de nieuwe daadkracht van Van Aartsen mag aankijken, zijn optreden was naar politieke maatstaven succesvol. Zo wist hij de nieuwe varkenswet ondanks veel maatschappelijke kritiek en parlementaire twijfel (ook binnen de coalitie) door de beide kamers te loodsen. Verder hield de liberale bewindsman zonder veel moeite het hoofd boven water in diverse crises: watersnood, mest, gekke koeien en varkenspest.

Van Aartsen (1947) komt uit een aristocratisch nest met een gereformeerde signatuur. Zijn vader was in de jaren vijftig en zestig diverse malen minister van verkeer en waterstaat namens de ARP. Zoonlief zag meer in het liberalisme en schopte het binnen de VVD tot directeur van het wetenschappelijk bureau (1974-1979).

Nu mag Van Aartsen zich gaan bekwamen in de buitenlandse politiek. Zijn afscheid van Landbouw zal menige boer met vreugde tegemoetzien. Hijzelf mag zich verheugen op rustiger vaarwater. Van Aartsen laat politiebewaking en rake klappen van boze boeren achter zich om een beleidsterrein ter hand te nemen waarmee hij, zoals hij tijdens een vergadering van de EU-landbouwministers eens liet blijken, grote affiniteit heeft.