Scherp schieten met water

Dat bleek gistermiddag in Utrecht bij de presentatie van het project “Helikopterblussing”. Het initiatief komt van de brandweer Maarssen en de Politie Luchtvaartdienst van de KLPD. In oktober moet een proef starten die anderhalf jaar duurt. Verzekeraar AMEV is met 90.000 gulden sponsor van de aanloop naar het project.

Branden blussen vanuit een helikopter is nog nooit vertoond in Nederland. Het idee is uit nood geboren, zegt ing. J. A. Ruibing, commandant van de brandweer in Maarssen. „De bereikbaarheid van de brandhaard is vaak slecht. We kunnen er gewoon niet bij”. Als oorzaken noemt hij de toenemende drukte op de snelweg A2, de groeiende hoogbouw, de verdubbeling van de spoorlijn Amsterdam-Utrecht en de intensivering van de scheepvaart op het Amsterdam-Rijnkanaal.

Kanonnen
In bijvoorbeeld Canada en Amerika is blussen vanuit een helikopter een bekend fenomeen. Uniek voor Nederland is dat wordt gewerkt met een zogenaamde IFEX-impuls-brandblusinstallatie. De installatie heeft twee kanonnen die ieder 18 liter water onder extreem hoge druk naar de brandhaard schieten. Een schot staat gelijk aan 3000 liter water bij normaal gebruik. Infraroodwarmtezoekers geven exact de kern van de brandhaard aan, zodat gericht kan worden geschoten.

„Het is als twee emmertjes water naar binnen gooien en dan snel weer wegwezen”, vertelt piloot Wouter Kaihatu. „Snel weer wegwezen omdat anders de heli werkt als een ventilator en dan laait de brand weer op”. Kaihatu van de KLPD zegt na twee dagen oefenen geïmponeerd te zijn door het effect van het bluskanon.

Deze week brandde een kerktoren in Oisterwijk volledig uit, terwijl bijna twee weken geleden een kantoorkolos op Hoog Catharijne in Utrecht aan de vlammen ten prooi viel. Het blussen in het centrum van de Domstad kon pas na een uur beginnen omdat de brandweer er domweg niet bij kon. „Met helikopterblussen was men binnen vijftien minuten de brand meester geworden”, beweert brandweercommandant Ruibing. „Wat bespaart dat niet aan kosten en opstoppingen in het ver- keer?”

Bosbrand
In de proefperiode van anderhalf jaar moet de helikopter op Schiphol staan. De inzet moet zich beperken tot hoogbouwbranden en bos- en heidebranden waarbij geen gevaarlijke stoffen vrijkomen. De heli moet binnen tien minuten bij de brandhaard zijn. Ruibing verwacht de wentelwiek zeker een à twee keer per veertien dagen in te kunnen zetten.

Als de proef slaagt, denkt Ruibing aan stationering van helikopters op twee locaties in Nederland. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat de brandweer aparte blusheli's in dienst neemt. „Dat wordt te kostbaar. We moeten gebruikmaken van elkaars diensten”.

De KLPD staat echter niet te springen om een van zijn heli's hiervoor uit te lenen. „We moeten de taken duidelijk scheiden”, zegt Kaihatu. „De brandweer is er om branden te blussen en de politie is er om boeven te vangen”. Ruibing praat niet met andere (overheids)instanties die ook helikopters in dienst hebben.

Ook het benodigde geld voor de proef (800.000 gulden) heeft de commandant nog niet bij elkaar. Verzekeraar AMEV („hoe sneller een brand onder controle is, des te minder schade wordt er veroorzaakt”) lijkt vooralsnog niet van plan meer geld in het project te steken. „Dat moet de reguliere overheid doen”, vindt directeur schade G. ten Brincke.