Binnenland

Beschadigde ex-hoogleraar haalt fel uit naar bestuur en media

Diekstra voelde zich „als Job”

Van onze binnenlandredactie
APELDOORN – Hij voelde zich de afgelopen maanden „als Job”. Vertwijfeld, uitgeteld. „Maar”, zegt de door plagiaat beschadigde ex-hoogleraar René Diekstra deze week in het Leidse universiteitsblad Mare, „voor de puinhopen waarop ik zit, ben ik maar gedeeltelijk verantwoordelijk. Voor een stuk zijn die daar door anderen neergesmeten”.

Diekstra is terug. Maandenlang liet de overbekende psycholoog taal noch teken horen, nadat hij in 1996 vanwege een plagiaataffaire het veld moest ruimen. Weg baan aan de Leidse universiteit. Nu geeft Diekstra weer interviews. Hij heeft een boek geschreven: “O Nederland, vernederland. Psychologie van val en opstand”. Daarin doet de geplaagde ex-hoogleraar verslag van de afgelopen maanden. Kernwoord: woede. In recente interviews druipt de frustratie eraf.

Diekstra geeft toe dat hij „overschrijffouten” gemaakt heeft. „Wat ik fout gedaan heb”, aldus de ex-hoogleraar recent in De Telegraaf, „is dat ik in sommige van mijn boeken slordig ben omgesprongen met teksten van anderen. Ik had toestemming moeten vragen aan de desbetreffende auteurs. Dat ik daarvoor bestraft moet worden, vind ik terecht”.

Volkomen verrast
De ex-hoogleraar zegt zich tijdens zijn overpennerij geen moment op glad ijs te hebben gevoeld. In Mare, het Leidse weekblad van zijn voormalige universiteit: „Over dat gevaar heb ik nooit nagedacht. Het was echt een bliksemschicht bij zomerhemel toen die zaak zich over me uitstortte. Ik was volkomen verrast”.

En volkomen uit het lood geslagen. In De Telegraaf: „De ene dag was ik een gewaardeerd lid van een instituut, de volgende dag was dat voorbij, stond ik buiten het hek. En als ik zou proberen om toch op de universiteitsterreinen te komen, dan zouden er maatregelen worden genomen. Als ik thuiskwam en m'n auto uitstapte, stapten er ineens allemaal mensen uit geparkeerde wagens. Dat waren journalisten die op me afrenden”.

Over de rol van de media is Diekstra bitter, buitengewoon bitter. In zijn boek spreekt hij van „mediabeulen”. Dieptepunt was een ontmoeting met een tv-journalist (RTL). Na een achtervolging belandt de ex-hoogleraar uiteindelijk op het toilet van zijn werkplek. Buiten de deur de journalist die Diekstra toevoegt echt geen camera bij zich te hebben. Diekstra blijft zitten waar hij zit.

In zijn boek, later: „Heel even denk ik erover op de rand van de toiletpot te gaan staan, me aan de stenen rand van het hok omhoog te trekken en daaroverheen te kijken om te controleren of hij wat die camera betreft inderdaad de waarheid spreekt. Maar ik realiseer me onmiddellijk dat dat bloedlink is, want als hij wél een camera bij zich heeft, wordt dit voor hem de opname van de week: ik met mijn hoofd boven het toilethok uit op de uitkijk”.

Niet te handhaven
Ook voor de houding van de Leidse bestuurders in zijn zaak heeft hij weinig goede woorden. Vooral rector Leertouwer en decaan Andeweg van de faculteit sociale wetenschappen liggen onder vuur. Leertouwer is er volgens Diekstra op uit geweest van hem af te komen. Ondanks een schriftelijke afspraak kreeg Diekstra niet als enige het conceptrapport van de onderzoekscommissie te lezen. De papieren gingen ook naar het college van bestuur, aldus Diekstra.

In het deze week verschenen blad Mare ontkent Leertouwer dat hij het doel had Diekstra de laan uit te sturen. „Ik kan me natuurlijk moeilijk verdedigen tegen verborgen motieven, die ik zou hebben gehad. Zelfs het conceptrapport van de onderzoekscommissie heb ik nog met argusogen gelezen. Toen werd me echter duidelijk dat hij niet te handhaven was”.

NRC Handelsblad van gisteren meldde overigens dat opnieuw een hoogleraar, dr. H. J. Achterhuis, „plagiaat heeft gepleegd”. De hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit van Twente heeft in zijn deze week verschenen boek “De erfenis van de utopie” een halve pagina zonder bronvermelding ontleend aan NRC Handelsblad.

Achterhuis geeft dit toe, maar verontschuldigd zich door erop te wijzen dat hij abusievelijk naar de Volkskrant heeft verwezen. Bij de volgende druk van zijn boek belooft hij dit te herstellen.