Stille getuigen bij 500 pompstations

Texaco-pomphouder W. Kaandorp uit het Limburgse Asten kwam op het idee. Dagelijks lopen er zo'n 1500 klanten in en uit bij zijn tankstation aan de A67. Die bezoekers kunnen gouden tips leveren.

Nadat de Limburgse pomphouder –zelf vader van jonge kinderen– wel eens wat biljetten van vermiste kinderen had opgeplakt, besloot hij aan de bel te trekken bij het Texaco-hoofdkantoor. Of er iets te regelen was op alle tankstations. Dat kon. Het tv-programma Tros Vermist werd ingeschakeld, evenals drukker Multicopy in Den Haag. Gisteren zijn de eerste posters opgehangen. Het initiatief duurt in principe voor onbeperkte tijd.

Ideaal
Op de huidige serie posters staan vier vermiste personen afgebeeld. Per veertien dagen wordt een kwart van de biljetten verruild. Als het moet, zeggen de organisatoren, heeft drukker Multicopy nieuwe aanplakbiljetten binnen 24 uur over de 500 tankstations verspreid. Tipgevers kunnen bellen naar 0800-2080, het gratis nummer van Tros Vermist.

Jaap Jongbloed, werkzaam bij het Tros-opsporingsprogramma, noemt het initiatief „een mooi idee”. „Benzinestations liggen verspreid over het hele land. Langs de weg, maar ook in de binnenstad. Dat is ideaal. Zo bereik je een groot publiek. Of deze werkwijze een reclamestuntje van Texaco is? Ze vinden het zeker aardig voor hun imago, maar zijn er huiverig voor dat deze actie als een pr-stunt wordt gezien”.

Verwarde toestand
Volgens Jongbloed worden bij de tankstations posters opgeplakt die niet zo snel een plaats krijgen achter de ruiten van het politiebureau. „De politie verspreidt alleen aanplakbiljetten van vermiste ouderen waarbij het vermoeden bestaat van een misdrijf of posters van verdwenen kinderen jonger dan twaalf jaar. Wij verspreiden echter ook oproepen over mensen die bijvoorbeeld in psychisch verwarde toestand zijn weggelopen.

Ook mensen die al jarenlang zijn vermist, kunnen op de aanplakbiljetten bij de tankstations worden afgebeeld. Op die manier geef je de achterblijvers in ieder geval het gevoel dat er nog voor hen gewerkt wordt”.

Justitievoorlichter drs. J. Simonis vindt het „alleen maar mooi” dat particulieren zich inspannen om vermisten boven water te krijgen. „Baat het niet, het schaadt ook niet”. Van de 16.000 mensen die jaarlijks als vermist bij de politie worden opgegeven, is ruim de helft tussen de 10 en 20 jaar. Van de vermisten is 90 procent binnen een week terug. Tien tot vijftien mensen verdwijnen jaarlijks spoorloos, zo blijkt uit cijfers van de Centrale Recherche Informatiedienst (CRI).

Mysteries
Bij de politiebureaus in Nederland hangen jaarlijks zo'n vijftig verschillende aanplakbiljetten waarop de politie de bevolking vraagt mysteries te helpen ontrafelen. De officier van justitie in de desbetreffende (moord)zaak moet toestemming tot verspreiding geven. Regel is, dat bij alle bureaus dezelfde posters zijn te zien. „De zaak is dus altijd urgent”, zegt woordvoerster Irma Vogels van de CRI, de instantie die de aanplakbiljetten verspreidt.

Bij de meeste biljetten op het raam van het politiebreau speelt een (vermoedelijk) misdrijf een rol. Jaarlijks zijn op de posters gemiddeld zo'n vijf vermiste kinderen te zien. Wat het effect is van de aanplakbiljetten, is bij CRI niet bekend.

Geen pretje
Jongbloed van de Tros hoopt dat de pompstationactie overslaat naar andere benzinestations. „We moeten zo veel mogelijk middelen in de strijd gooien. In sommige streken in Amerika zijn op melkpakken vermiste personen afgebeeld. De zuivelindustrie in Nederland vindt dat niet bij haar imago passen. Ik kan me daar overigens wel wat bij voorstellen. Het lijkt me voor ouders geen pretje om bij het ontbijt aan je kinderen uit te moeten leggen wie het kind is op het melkpak”.

Jongbloed zegt te beseffen dat de verspreiding van de posters een precaire zaak is. „We moeten alert reageren. Het is bijvoorbeeld heel pijnlijk als een aanplakbiljet nog bij een benzinestation hangt terwijl de betrokken persoon gevonden is en zichzelf van het leven blijkt te hebben beroofd”.

Station
Op de vier posters die nu in het land zijn verspreid, zijn beeltenissen van Marion en Romy van Buuren, Jair Soares, Jeroen van Dort en Tanja Groen te zien. A4'tjes als stille getuigen van tragische geschiedenissen.

Marion (19) en Romy (1) verdwenen een jaar geleden. Marions inmiddels overleden ex-vriend, die zware misdrijven op zijn geweten had, zei de twee op een station te hebben afgezet. Jair (4) werd in 1995 voor het laatst op het strand gesignaleerd. Jeroen, begin 20, verdween mei vorig jaar. Van studente Tanja is in augustus 1993 het laatste levensteken vernomen.