Binnenland

Onderzoek gevolgen straling nog niet afgerond

PvdA wil debat over
ziekte na Bijlmerramp

Van onze binnenlandredactie
APELDOORN – De PvdA wil nog deze week een spoeddebat in de Tweede Kamer over gezondheidsklachten van mensen die hebben geholpen na de ramp in de Bijlmer met de El Al-Boeing in 1992. Uit oriënterend onderzoek blijkt dat bij een brandweerman en een mediavertegenwoordiger een verhoogd gehalte uranium is aangetroffen.

Het uranium is door het Zweedse instituut Biospectron ontdekt bij twee mensen die direct na het neerstorten van de El Al-Boeing in de Bijlmer, in oktober 1992, op de rampplaats waren. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de onafhankelijke Stichting Visie.

Van Gijzel zei vanmorgen voor Radio 1 om een spoeddebat te zullen vragen. De socialist wil verder dat de ministers Borst (Volksgezondheid), Dijkstal (Binnenlandse Zaken) en Jorritsma (Verkeer en Waterstaat) morgen al schriftelijk laten weten hoe lang zij op de hoogte zijn van de uraniumvondsten.

Het Tweede-Kamerlid Singh Varma (GroenLinks) zei zaterdag al vragen aan minister Borst te stellen over de ramp en waarom zij niet op eigen initiatief onderzoek laat doen naar gezondheidsklachten van mensen in de Bijlmer. „Ook wil ik binnen een maand in de Bijlmer een openbare bijeenkomst organiseren, waarvoor wij iedereen met gezondheidsklachten zullen uitnodigen”, zo kondigde het kamerlid aan.

Singh Varma reageerde zaterdagavond emotioneel en geschokt op een uitzending van het NOS Journaal. Dat meldde de resultaten van een onderzoek. Uit het onderzoek zou zijn gebleken dat in de ontlasting van een vrijwillige brandweerman een verhoogde hoeveelheid uranium is aangetroffen. De hulpverlener is urenlang beziggeweest op de plaats van de ramp.

Volgens Singh Varma zijn de aandoeningen niet alleen bij huisartsen in de Bijlmer bekend, maar ook bij het AMC. Singh Varma wil verder van de minister weten waarom het zo lang moet duren voordat er een onderzoek naar de gezondheidsklachten volgt.

De GGD in Amsterdam wilde nog niet reageren op de resultaten van het Zweedse onderzoek. De GGD wijst er overigens op dat de klachten van de desbetreffende brandweerman al lang bij de dienst en de brandweer bekend zijn, maar dat de man niet meewerkte aan een onderzoek.

Vooronderzoek
De Stichting Visie, opdrachtgever voor het onderzoek, vindt dat in de berichtgeving onvoldoende naar voren komt dat het een oriënterend onderzoek betreft waarvan de resultaten al enkele maanden bekend zijn. Maar omdat het slechts een oriënterend onderzoek betreft, heeft de stichting er geen ruchtbaarheid gegeven.

De stichting vindt dat er „dus geen zware conclusies mogen worden getrokken. De bewijsvoering is pas compleet als vervolgonderzoek is gedaan”. De Stichting Visie zegt dat het vervolgonderzoek in Nederland kan plaatsvinden, maar ook in de Verenigde Staten. „Wij hebben daar geen geld voor. Daarom hoop ik dat de Nederlandse overheid bereid is de kosten te dragen”, zegt woordvoerder De Jong.

De KLM hoopt dat het onderzoek naar de oorzaak van gezondheidsklachten van personeel in hangar 8 op Schiphol-Oost binnen enkele weken is afgerond. Onder enkele tientallen werknemers is onrust ontstaan wegens een mogelijke relatie tussen hun klachten en wrakstukken van de neergestorte El Al-Boeing die in de hangar lagen opgeslagen.

De luchtvaartmaatschappij moet de opdracht voor het onderzoek nog verstrekken aan een onafhankelijke instantie. Gedacht wordt aan TNO. Een woordvoerder hoopt dat er binnen circa drie weken duidelijkheid is over wat mogelijk de klachten over vermoeidheid, gewrichtspijn en ademhalingsmoeilijkheden veroorzaakt.

In september vorig jaar werd in de loods op een plek radioactiviteit vastgesteld. Het toestel had uranium aan boord als contragewicht. Wat de Boeing precies vervoerde is nog steeds onduidelijk.

Een relatie tussen de klachten en een stralingsbron is volgens de KLM nagenoeg uitgesloten. De KLM denkt dat emoties een grote rol spelen bij de klachten. Omdat circa veertig à vijftig mensen nog steeds klachten hebben, stelt de KLM op advies van de ondernemingsraad en de FNV nu het onderzoek in.