Unieke Waterzaal Ecomare

Of een bekende travestiet-op-video de meest aangewezen persoon is om het probleem van de geslachtsloosheid van wulken aan een breed publiek uit te leggen, beoordele de bezoeker zelf. Wulken zijn de zeeslakken die onder invloed van giftige verf hun geslachtskenmerken verliezen. De verfstoffen moeten aangroei van zeepokken en dergelijke aan scheepsrompen voorkomen. Zeker is in elk geval dat de Ecomare-aanpak in de brede zin origineel en bijzonder mag heten.

Toen de bouw van de Waterzaal –kosten 7 miljoen gulden– in 1996 begon met een enorme bouwput in het duingebied, leek het even of er een parkeerkelder zou worden aangelegd. De bezoekers in het zomerseizoen van 1997 wisten al snel beter, want zodra de aquaria in ruwe vorm gereed waren, kon het publiek erbij. Een havenaquarium, een rotskust, een strand, een waddenkust en een groot Noordzee-aquarium moeten de bezoeker de principes van duurzaam samenleven tussen mens en natuur en milieu duidelijk maken. Alle 'bakken' zijn in de bodem verzonken: de bezoeker kijkt van bovenaf in het kristalheldere zeewater.

Jaar van de oceanen
De opening van de Waterzaal valt in het internationale Jaar van de oceanen, dat als doel heeft de internationale bewustwording van het belang van de oceanen voor het menselijk bestaan te benadrukken. In de woorden van Ecomare-directeur dr. Jan Kuiper: „De aandacht van het grote publiek wordt hiermee gericht op het immense belang van de zeeën en de oceanen voor het functioneren van de ecosystemen op de aarde, en dus voor het functioneren van de samenleving”.

„Zeventig procent van de aarde is bedekt met water, en tweederde van de mensen op deze wereld leeft bij de kust. Zonder warme Golfstroom zou het er in Europa heel anders uitzien en was de loop van de wereldgeschiedenis ongetwijfeld ook een heel andere geweest. Door El Niño zijn veel mensen zich recent bewust geworden van onze immense afhankelijkheid van de zee”.

Toen Ecomare in 1976 door prins Claus werd geopend op de huidige locatie, was het centrum ontworpen voor maximaal 150.000 bezoekers per jaar. „Velen vonden dat toen een belachelijk hoog aantal, dat nooit zou worden gehaald. Inmiddels ontvangen we de laatste vijf jaar zo'n 250.000 bezoekers, in '97 zelfs 270.000”. Conservator T. Pauka: „Gelukkig zijn dagen met 3000 mensen door de vakantiespreiding zeldzamer geworden, maar we hebben wel steeds meer dagen van over de 2000 bezoekers”.

Eerste fase
De Waterzaal vormt de eerste fase van de uitbreiding van Ecomare. „Omdat we niet nog meer wilden bouwen in het kwetsbare duingebied van Texel, een toekomstig nationaal park, kozen we voor ondergronds bouwen. Zo daalt de bezoeker af naar de zeebodem om daar van alles te beleven”.

Het bouwen onder de grond zorgt ervoor dat de temperatuur zomer en winter aangenaam is. Wiebe Sytsma, 'machinist' van luchtbehandeling en filterkamers: „De constante temperatuur van het grondwater, waar de zaal in staat, zorgt 's winters voor verwarming en 's zomers voor verkoeling. Het is er altijd 16 graden Celsius en ondanks de grote open aquariumbakken is de luchtvochtigheid goed te beheersen”. Het zeewater, nodig voor alle Ecomare-bassins, komt via een leiding van ongeveer een kilometer uit de westkust van het eiland. „Slechts één keer heb ik meegemaakt dat de kwaliteit van het water te slecht was om ingelaten te worden. Rijkswaterstaat belt ons bij alles wat zou kunnen hinderen direct”, zegt Sytsma

Henk Brugge, al 22 jaar een vertrouwd gezicht tussen de zeehonden en vogels die in Ecomare worden opgevangen, ziet in de Waterzaal een nieuwe uitdaging. De zeedahlia's, een zeeanemoonsoort, in de rotskustbak worden elke dag stuk voor stuk via een voerpijp van voedsel voorzien. De hondshaaien in de Noordzeebak –enthousiast aangeleverd door onder anderen Texeler vissers– krijgen regelmatig een vitaminepil. „De bezoekers zijn zo enthousiast dat ze vaak verrast worden door de sluitingstijd”.