Rolbeugel had triest gevolg
ongeval kunnen voorkomen

De vrachtwagen, een viertonner Daf YA 4440, raakte maandag in de buurt van Ljosland in het zuiden van Noorwegen door gladheid van de weg en kantelde. Als gevolg hiervan verloren twee militairen van de Luchtmobiele Brigade het leven, terwijl vier anderen zwaargewond raakten. Met ongeveer 700 andere militairen deden ze mee aan de koudweertraining “Snow Falcon”.

Sergeant-1 Adrie Hage (31) uit Putten was er maandag bij. Hij zat in een soortgelijke vrachtwagen net achter de ramptruck. Volgens Hage lag er ter plaatse weinig sneeuw maar was de weg glad door een dikke ijslaag. De viertonner kantelde en kwam omgekeerd naast de weg terecht. Via een gat in het zeil probeerden de inzittenden te ontsnappen. „We dachten aan veel slachtoffers omdat de achterkant helemaal in elkaar zat”, vertelt Hage, opvolgend pelotonscommandant bij de elfde geneeskundige compagnie. „Het bijzondere was dat iedereen wist wat hem te doen stond zonder dat er iemand de leiding had”.

De Nederlandse militaire vrachtwagens hebben geen rolbeugel. De voorziening voorkomt dat bij omkiepen van de truck de achterkant in elkaar wordt gedrukt. „Noorse vrachtwagens hebben wel een beugel”, aldus Hage. „Maar dat alleen is niet genoeg. De zitbanken achterin moeten ook voorzien zijn van gordels. Alleen dan blijf je op je plaats”.

Onwil
De ACOM, de CNV-bond van militairen, maakt zich al langer zorgen over de veiligheid van militair vervoer. Het ongeval van maandag is voor de bond zeker reden de zaak weer bij Defensie aan te kaarten. „Al is het nu het verhaal van het verdronken kalf”, zegt beleidsmedewerker Arts.

Vorig jaar juli vroeg de ACOM in een regulier overleg met Defensie om het bestaande vrachtwagenpark aan te passen met zogenaamde kooiconstructies. Dat zou de veiligheid van het personeel ten goede komen. Defensie gaf niet thuis. Uit onwil en financiële terughoudendheid, denkt Arts. „Ze zeiden te voldoen aan de verkeersregeling voor Defensie”.

Daar zet de beleidsmedewerker vraagtekens bij. „De huidige verkeersregeling van Defensie is losjes afgeleid van de Wegenverkeerswet. Volgens deze wet is een kooiconstructie voor civiele vrachtwagens wel verplicht. Bij Defensie gelden dus andere regels”. Arts is ervan overtuigd dat als de gecrashte truck in Noorwegen een rolbeugel had gehad „de gevolgen niet zo triest waren geweest als nu”.

Bepakking
De krijgsmacht beschouwt de Daf-truck als „veilig voertuig”. Van dit type militaire vrachtwagen rijden er enkele duizenden rond bij het leger. De vrachtwagen werd eind jaren '70 ingevoerd. Overste H. Hardenbol, woordvoerder van de landmacht, zegt dat het ongeval van maandag „zeer uitzonderlijk” was. „Als we vaker problemen hadden met de Daf-trucks dan zouden we ernaar moeten kijken”.

Een rolbeugel op de truck is mogelijk, aldus Hardenbol, maar dan alleen in combinatie met gordels. En daar ziet de landmacht niets in. „Militairen die met de viertonner vervoerd worden, dragen vrijwel altijd volle bepakking met helm, wapen en gasmasker. Dan past een gordel niet”. De truck is bedoeld om militairen in oorlogsomstandigheden over korte afstanden te vervoeren. „Op langere trajecten stappen we in de bus”.

Sergeant Hage kwam woensdagavond terug uit Noorwegen. De leiding van Snow Falcon zou deze weekwisseling beslissen of de oefening vanwege de geringe sneeuwval in Noorwegen nog wel door moest gaan. Na het ongeval werd de zaak definitief afgeblazen. Hage, thuis in Putten: „Het is niet prettig om als geneeskundige compagnie te moeten oefenen terwijl je net een echt ongeval hebt meegemaakt”.