Op de tred van een paard

De vraag is niet zo gek als ze lijkt. Een rondje langs politiebureaus in noord, oost, zuid en west leert dat agenten verschillen in hun opvatting over de snelheid van stapvoets. Woordvoerders van de korpsen in Leeuwarden en Arnhem zouden iemand die met 10 kilometer per uur over het woonerf komt denderen wel bekeuren, maar hun collega's in Den Haag en Maastricht peinzen daar niet over.

Eigenlijk zijn ze allemaal wel in hun sas met het vindingrijke idee van hun collega's uit Dordt. Daar bedachten politie, openbaar ministerie (OM) en stadsbestuur, het zogeheten driehoeksoverleg, gezamenlijk een trucje om erachter te komen waar de grens nu eigenlijk ligt. Afgelopen donderdag stapte een medewerker van Justitie in zijn auto, reed met een gangetje van ongeveer 20 kilometer per uur een woonerf op en werd –niet helemaal tot eigen verbazing– aangehouden door een agent ter plaatse.

Proefproces
„Naar verwachting hebben we binnen drie maanden de uitspraak van de kantonrechter”, zegt de Dordtse politiewoordvoerder C. Bondt over het proefproces waarop hij aanstuurde. „Cijfermatig viel het allemaal wel mee daar op die woonerven. Maar als iemand zich ergens onveilig voelt, is dat net zo waar als een hard cijfer. Dat hebben we mee laten spelen”.

Medio vorig jaar stelde het Dordtse driehoeksoverleg voor door de handhaving van regels de situatie veiliger te maken. „Vooral het OM vond het voor een betere handhaving noodzakelijk dat zou vaststaan wat stapvoets is. De Hoge Raad heeft daar wel eens een uitspraak over gedaan, maar daar word je ook niet heel veel wijzer van. Die zei dat stapvoets is te vergelijken met de tred van een paard. Dat is natuurlijk heel lastig, want je hebt geen paard op een woonerf lopen waarmee je het kunt vergelijken”, aldus Bondt.

Reglement
Het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens meldt dat weggebruikers op woonerven rekening moeten houden met „de mogelijke aanwezigheid van voetgangers, waaronder spelende kinderen, van niet gemarkeerde voorwerpen, van onregelmatigheden in het wegdek en het verloop van de weg”.

Bondt: „Als je daar niet voldoende rekening mee houdt, is je snelheid dus harder dan stapvoets en moet je een bekeuring kunnen krijgen. Of dat echt zo werkt, of dat een afdoende bewijs voor de rechter is, willen we in ons proefproces bekijken. Wij hebben het idee dat een agent best persoonlijk kan inschatten of iemand harder dan stapvoets rijdt omdat hij onvoldoende rekening houdt met bijvoorbeeld spelende kinderen”.

De woordvoerders van Leeuwarden, Arnhem, Den Haag en Maastricht zijn het eens met Bondt. Allevier wijzen erop dat zij het begrip stapvoets „wel erg rekkelijk” vinden. En allevier noemen ze 7 kilometer per uur als snelheid waaraan ze denken bij die omschrijving. „Maar ja, loopt er een kind van drie of een volwassen vent?”, aarzelt de Arnhemse voorlichter, Jos Koehorst. In ieder geval halen de deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse gemiddeld 7 kilometer per uur, zo weet hij uit eigen ervaring.

Geen probleem
Misschien wat opmerkelijk, maar B. Woudenberg van Veilig Verkeer Nederland maalt er niet om dat niet duidelijk is wat stapvoets is. „Het is natuurlijk nooit weg om duidelijkheid krijgen”.

Maar verlegen om die duidelijkheid is hij niet. „Het woonerf bestaat nu 22 jaar en het is nooit gebleken dat de snelheid daar een probleem zou zijn. Bovendien, het is de meest verkeersveilige plek die we in Nederland kunnen bedenken. In 1996 vielen op woonerven één dode en negentien ernstig gewonden. Nou, op alle andere wegen vallen er meer. Het zijn heel veilige gebieden. Ons is niet gebleken dat de term “stapvoets” een probleem oplevert”.

Wat Woudenberg dan onder stapvoets verstaat? „Letterlijk is dat 5 à 7 kilometer per uur. Maar in de praktijk gaan we toch uit van 10 à 15. Het is moeilijk in een auto stapvoets te rijden. Juridisch is het interessant om geschiedenis te schrijven, maar echt nodig is het niet”.