Officier eist drie jaar
cel in zaak-Tjoelker

Op hemelsbreed nog geen 100 meter van de plek waar Meindert Tjoelker in de nacht van 12 op 13 september werd doodgeschopt, stonden gisteren drie mannen voor de rechter. Wie van hen Tjoelker letterlijk de doodschop gaf werd –in juridische zin– niet duidelijk. Sterker nog, misschien laat Justitie de echte dader wel lopen.

Moreel achtte officier van justitie mr. J. Severs de twee hoofdverdachten, P. de W. (27) en M. ten C. (25), wel schuldig aan de dood van de 30-jarige Fries. Hij kon echter het strafrechtelijke bewijs niet leveren. Volgens een arrest van de Hoge Raad uit maart 1990 moet het zogenaamde volledig plegerschap aantoonbaar zijn, dus: wie schopte of sloeg het slachtoffer dood. Omdat de officier dit bewijs niet in handen heeft, eiste hij drie jaar cel wegens openlijke geweldpleging. Een derde verdachte, de 24-jarige P. W., hoorde zes maanden cel eisen omdat hij een vriend van Tjoelker een ferme klap had verkocht en diens fiets had vernield.

Een mogelijk gevolg van het niet bewijzen van het doden van Tjoelker is dat de twee hoofdverdachten snel op vrije voeten komen. Met de beslissing om hen niet voor het dodelijk gevolg te vervolgen, vervalt de grond voor het voorarrest.

Trouwen
Wat er zich zaterdag 13 september om half drie 's nachts in het centrum van Leeuwarden precies heeft afgespeeld, laat zich moeilijk reconstrueren. Tjoelker en zijn vriendin, Jennifer Zijlstra, vierden op de bewuste avond met vrienden hun vrijgezellenfeestje. Een week later zouden ze gaan trouwen. Op weg naar huis sprak Tjoelker een groep mannen aan die een fiets aan het vernielen waren. De vier, die naar eigen zeggen vijftien tot twintig glazen bier achter de kiezen hadden, pikten dat niet en hakten erop in. Uiteindelijk bleef Tjoelker dood op straat liggen. Nog diezelfde nacht werd het kwartet aangehouden.

Tijdens de zitting gisteren konden ook een patholoog en een onderzoeker van het Gerechtelijk Laboratorium in Rijswijk, gespecialiseerd in schoensporen, geen uitsluitsel geven over de dodelijke schop of slag. Volgens patholoog G. van Ingen kwam de schoen van de 17-jarige D. S. „het meest in de buurt”.

Dat is een verrassende uitspraak omdat Justitie juist deze verdachte op 30 september in vrijheid stelde en op 2 december besloot hem niet verder te vervolgen. Een schoenafdruk achter het oor en in de nek van Tjoelker zou, volgens patholoog Van Ingen en onderzoeker I. Keereweer, overeenkomen met de Nike Air van S. Daarmee wijzen de getuige-deskundigen de vrijgelaten jongen dus aan als de meest waarschijnlijke veroorzaker van het dodelijke letsel.

De officier van justitie besloot S. niet te vervolgen omdat deze ontkent te hebben geschopt en geslagen. Bovendien heeft geen enkele getuige gezien dat hij iets deed. Hij was alleen aanwezig en dat is geen strafbaar feit. De bevindingen van de deskundigen zijn voor het OM geen aanleiding nieuwe stappen te nemen, zo bleek gistermiddag.

Gewone jongens
De verdachten die gisteren terechtstonden hebben alle drie een blanco strafblad. Rechtbankpresident mr. R. S. Wegener Sleeswijk schilderde ze af als „hele gewone jongens die huisje, boompje, beestje voor elkaar hadden”. Het buitensporige drankgebruik maakte dat de drie zichzelf die nacht niet meer in de hand hadden, aldus de president. „En dat is op een verschrikkelijke manier ontspoord”.

De dood van Meindert Tjoelker leidde tot een golf van reacties en veel emoties, constateerde ook officier Severs. „De samenleving is het zinloos geweld beu”, stelde hij. „Meindert Tjoelker moest zijn burgerzin bekopen met de dood. Als hij zijn mond had gehouden, was hij er nu nog geweest en getrouwd”.

Mr. R. P. Snorn, advocaat van De W., hekelde in zijn pleidooi de rol van de media. „De verdachten zijn neergezet als beesten. Als Tjoelker niet was doodgegaan, zou deze zaak er een zijn waarvan er ieder weekend dertien in een dozijn gaan”.

De rechtbank doet uitspraak op 6 januari.