Binnenland31 oktober 2001

Laatste bod in strijd om opvolging F-16

Eurofighter biedt 15
mld. aan tegenorders

Van onze binnenlandredactie
DEN HAAG – Het consortium EADS, bouwer van het gevechtsvliegtuig Eurofighter, doet Nederland een laatste bod voor deelname in het Europese project. Daarbij zou de Nederlandse luchtvaartindustrie voor ruim 15 miljard gulden aan tegenorders tegemoet kunnen zien. Het Amerikaanse Joint Strike Fighter-project belooft 22 miljard aan tegenorders.

Eurofighter kwam gisteren met het aanbod. Het biedt het Nederlandse ministerie van Defensie bovendien het volledige partnerschap in het project, maar dat aanbod was al eerder gedaan.

Het Nederlands kabinet zal naar verwachting medio volgende maand een besluit nemen over de opvolging van de F-16. De Nederlandse luchtvaartindustrie en de Koninklijke Luchtmacht tonen sterke voorkeur voor de Amerikaanse Joint Strike Fighter (JSF), die gebouwd zal worden door Lockheed Martin. De Eurofighter, gebouwd door bedrijven uit Spanje, Italië, Groot-Brittannië en Duitsland, is de enige overgebleven serieuze concurrent. De Franse Rafale is inmiddels buiten beeld.

Het Nederlandse ministerie van Defensie wil vanaf 2010 de huidige ruim honderd operationele gevechtsjagers van de luchtmacht vervangen. Voor de vervanging heeft het kabinet circa 12 miljard gulden gereserveerd, de grootste order die Defensie ooit heeft mogen plaatsen.

Stil
Het gevecht over de opvolging van de F-16 begon zo'n twee jaar geleden serieuze vormen aan te nemen, toen de Nederlandse regering besloot 200 miljoen gulden aan het bedrijfsleven beschikbaar te stellen om zich te kunnen kwalificeren voor deelname aan de ontwikkeling van de JSF. Zelf stak de industrie circa 100 miljoen in deze voorfase.

Toen de Amerikanen probeerden Nederland lekker te maken voor hun nieuwe gevechtsvliegtuig, bleef het stil rond de Europese concurrenten van de JSF, de Eurofighter Typhoon en de Franse Dassault Rafale. Pas toen het ernaar uit ging zien dat de Amerikaanse lobby succes had, kwamen zij volop in actie om Nederland te overtuigen van hun al bestaande jagers. De lobby wordt op hoog politiek niveau gevoerd.

De eerste Eurofighter Typhoon, bedoeld voor de Duitse luchtmacht, moet volgend jaar zomer de lucht in. Duitsland koopt 180 Eurofighters, de grootste afnemer na Groot-Brittannië, dat tekende voor 232 toestellen. Spanje en Italië maken de vloot van 620 te produceren toestellen vol. De Nederlandse industrie kan meedoen in de bouw van de motor en delen van het frame.

Van JSF worden minimaal 3000 toestellen geproduceerd, merendeels voor de Amerikaanse strijdkrachten. Nederland heeft de kans om mee te doen in de zogenaamde ontwikkelingsfase die met de keuze voor Lockheed van start is gegaan. Meedoen kost 1,6 miljard gulden. Volgens de industrie kan er 22 miljard gulden worden terugverdiend.

Dochter
Exportorders heeft Eurofighter nog niet. Griekenland tekende bijna voor zestig Eurofighters, totdat de regering ontdekte dat het organiseren van de Olympische Spelen heel veel geld kost. Landen zoals Noorwegen, Zuid-Korea en Singapore tonen interesse in het Europese toestel.

Eurofighter is een dochter van de European Aeronautic Defence and Space Company (EADS), na de Amerikaanse reuzen Boeing en Lockheed de derde vliegtuigbouwer ter wereld. Met name op het terrein van de civiele luchtvaart proberen de concurrenten elkaar de loef af te steken. Boeing met de Jumbo's en EADS met Airbus, waarvan de A380 met plaats voor 555 stoelen het grootste passagierstoestel ter wereld moet worden.