Binnenland19 juni 2001

Chirurg: Pen waarschijnlijk geschoten

Geen nieuw onderzoek
in balpenzaak

DEN HAAG – De geruchtmakende Leidse balpenzaak wordt niet heropend. Dat heeft het openbaar ministerie in Den Haag gisteren beslist. Vijf jaar geleden sprak het gerechtshof in Den Haag de Leidenaar R. T. vrij van de zogenoemde balpenmoord op zijn moeder.


Vorige week rakelde neurochirurg M. van Duinen de affaire opnieuw op. Volgens hem blijkt uit een nieuwe wetenschappelijke studie dat de theorie dat de balpen met een kruisboog op het slachtoffer is afgeschoten, waarschijnlijker is dan de optie dat de vrouw per ongeluk in de balpen viel.

Volgens de huidige wetgeving kan T. echter niet opnieuw voor hetzelfde feit worden vervolgd, omdat hij is vrijgesproken. Justitie kan alleen een zaak heropenen als verdachten veroordeeld zijn. Dat moet dan op voordracht van de procureur-generaal in een herzieningsverzoek bij de Hoge Raad, het hoogste rechtscollege in Nederland.

Deze wetgeving staat op dit moment overigens wel ter discussie in de Tweede Kamer. Minister Korthals van Justitie gaf eerder toe dat het in sommige gevallen wel heel schrijnend is om zaken niet te heropenen, terwijl in de loop van de tijd toch duidelijk wordt dat de vrijgesproken verdachte bijna zeker de dader blijkt te zijn. Na het zomerreces komt hij op de kwestie terug.

T. werd vijf jaar geleden vrijgesproken, omdat het hof niet bewezen achtte dat hij zijn moeder in 1991 had vermoord. De vrouw werd dood aangetroffen met een balpen tussen de hersenkwabben, die daar via het oog was gekomen. T. had tegen een therapeute verteld dat hij de pen met een kruisboog op zijn moeder had afgeschoten.

Neurochirurg Van Duinen concludeert in het rechercheblad Modus dat er destijds in het onderzoek het een en ander is misgegaan. Het probleem was dat er enkele jaren geleden geen toereikende medische informatie was over hersenletsel als gevolg van een voorwerp dat de schedel binnendringt.

Schedel
Door een recente studie is deze informatie er nu wel en dit werpt een nieuw licht op de zaak, stelt Van Duinen. Doordat de balpen in zijn geheel de schedel was binnengedrongen, moet een val worden uitgesloten. Uit de studie blijkt dat bij een val altijd nog een klein stukje van het voorwerp uit de oogkas steekt, weet de medicus. Ook de mogelijkheid dat het slachtoffer in haar doodsstrijd de pen zelf verder naar binnen heeft geduwd, wordt volgens Van Duinen door de nieuwe studie weersproken.