Binnenland7 maart 2001

Willem-Alexander zwijgt over inhoud Zorreguieta-discussie

Prins gebruikt verkeerde bron

Door Bea Versteeg
NEW YORK – Waar de vlam oversloeg, houdt prins Willem-Alexander voor zich. Zijn vriendschap met Máxima Zorreguieta is inmiddels uitgegroeid tot een nationaal debat. De inzet is niet zozeer het onderwerp van zijn affectie, maar haar vader. In dat debat mengde de prins zich gisteren op een weinig gelukkige manier.

Keer op keer duiken nieuwe berichten op over het verleden van Jorge Zorreguieta als minister van Landbouw tijdens het regime-Videla in Argentinië. Alle krantenkolommen en televisie-uren ten spijt, heeft nog geen journalist hét bewijs boven tafel kunnen krijgen dat Zorreguieta verantwoordelijk is voor de schending van de mensenrechten tijdens dit regime. Hij heeft er wel van geweten. Dat maakt hem moreel medeverantwoordelijk.

Schaduw
De prins leest die berichten ook. Zij vormen een schaduw over zijn privé-geluk. Op elk van die berichten reageren kan hij niet. Ook gisteren zei hij er tijdens zijn bezoek aan de VS, inhoudelijk niets over. Verder dan dat hij de discussie geoorloofd vindt en haar volgt, ging hij niet. Een ander antwoord was ook niet te verwachten. Wat vreemd werd het toen Willem-Alexander verderging. Hij wees de journalisten op een ingezonden brief die op 27 februari in de Argentijnse krant La Nación had gestaan. Daarin wordt bestreden dat de voormalige juntaleider Videla met de auteurs van de over hem geschreven biografie ”El Dictador” heeft gesproken. De auteurs beweerden op basis van ander materiaal in het boek dat Zorreguieta bij de plannen voor de coup in 1976 betrokken was.

Als de interviews niet hebben plaatsgevonden, zou van die betrokkenheid wellicht ook geen sprake zijn geweest. De prins zei het niet met zoveel woorden, maar bedoelde dat wel. Hij wees alleen op het bestaan van die brief. Als hij het niet gedaan had, zou dat in Nederland niet overkomen.

Bron
De prins had die brief beter niet kunnen noemen, ook al zei hij niet wie de brief had geschreven. Een paar telefoontjes door de Nederlandse journalisten in New York waren voldoende om de bron op te sporen. Het was niemand minder dan Videla zelf, die in een zesregelige brief alle aantijgingen tegenspreekt. Een voormalig juntaleider te hulp roepen in een poging de eer van een mogelijke schoonvader te redden, komt niet handig over. En dat is nog zacht uitgedrukt.

Videla kan best gelijk hebben. Het is mogelijk dat de auteurs inderdaad niet met hem hebben gesproken. Maar het maakt hem als getuige à decharge niet de meest voor de hand liggende keuze. De poging van de prins om het op te nemen voor zijn schoonvader heeft averechts effect. In plaats dat de discussie gedoofd wordt, wordt ze er juist door aangewakkerd. Het middelpunt is niet meer Jorge Zorreguieta, maar de Nederlandse troonopvolger.

Critici die al langer twijfelden aan Willem-Alexanders antenne voor politieke gevoeligheden, voelen hun gevoelens door deze actie bevestigd. Die actie beschadigt het zorgvuldig opgebouwde beeld van de goed voorbereide troonopvolger. Zodra de zaken hem na aan het hart komen, blijkt prins Willem-Alexander ook een mens van vlees en bloed. De niet aflatende berichtgeving over Jorge Zorreguieta laat hem niet onberoerd. Het is, hoe onbevredigend zijn verleden ook is, toch de vader van Máxima.

Dat maakt de prinselijke opmerking begrijpelijk. Het zegt ook niets van zijn oordeel over het ministerschap van Zorreguieta. Misschien heeft hij er wel stevig met zijn mogelijke schoonvader over van gedachten gewisseld. In zo'n gesprek kan de prins heel goed zijn afkeuring over diens verleden hebben uitgesproken. Maar wie daden afkeurt, kan toch opkomen voor een eerlijke behandeling van de betrokkene.

Spitsroeden
Die eerlijke behandeling van Zorreguieta is mogelijk wat de prins beoogd heeft. Hij dacht met het onder de aandacht brengen van de brief de juiste beeldvorming te bevorderen. Het was een prinselijke correctie op berichten in de krant.

Niet de meest gelukkige. De discussie die de prins daarmee over zichzelf afroept, zal hem in de toekomst nog voorzichtiger maken in zijn uitlatingen. Hij zal er, op de achtergrond gesouffleerd door zijn adviseurs, voor waken zijn nek nog eens uit te steken. De beperkingen van zijn bestaan voelt hij opnieuw. Op kritiek en commotie reageren kan, maar daarbij is het prinselijk spitsroeden lopen. In dat proces raakte Willem-Alexander gisteren uit het spoor.