Oranjegevoel onder soldaten

Het nieuwe regiment komt voort uit de Regimenten Aan- en Afvoertroepen en Intendancetroepen. Deze regimenten zijn op 20 oktober 2000 verenigd in het kader van de samenvoeging van logistieke taken binnen de landmacht. Alle bestellingen en vervoer van materieel, van paperclip tot tank, is nu in één hand.

Met de start van het Regiment Bevoorradings- en Transporttroepen is de verdergaande herstructurering van de landmacht een feit. Medio oktober van dit jaar gaan ook de Technische Dienst en de Militaire Administratie over naar het pas opgerichte dienstvak Logistiek en in 2003 volgt naar alle waarschijnlijkheid de Geneeskundige Dienst. In totaal zal het dienstvak van de Logistiek rond de 10.000 militairen tellen.

Kroon
De uitreiking van het vaandel morgen is letterlijk de kroon op het werk. Binnen de krijgsmacht zijn ongeveer dertig vaandels in bedrijf, waarvan twintig bij de landmacht. De geschiedenis van het vaandel gaat terug naar 1820, zegt Frans Smits, conservator van het Legermuseum in Delft. „De soldaten die in de Slag bij Waterloo hadden gevochten, vonden dat de Fransen van die mooie vlaggen en vaandels hadden. En wij hadden niets.”

Koning Willem I zorgde voor invoer van de vaandels. Eerst geschilderde exemplaren, later geborduurd. „Destijds was het staatshoofd opperbevelhebber van leger en vloot”, aldus Smits. „Dat is tot en met koningin Wilhelmina zo gebleven. De vaandels symboliseren heel sterk de traditionele verbondenheid tussen de krijgsmacht en het vorstenhuis.”

Ieder regiment kreeg zijn eigen vaandel. De kleur is zonder uitzondering oranje, met daarop in goud de eerste letter van de naam van het staatshoofd en de kroon. De rand is voorzien van gouden franjes. Wapenfeiten van „moed, beleid en trouw” kwamen op het vaandel. Zo staan in het vaandel van het regiment Genietroepen namen als Veldtocht 1815, Krijgsverrichtingen 1830 en 1831, Citadel van Antwerpen, Rotterdam 1940 en Java en Sumatra 1946-1949. Op het vaandel van het regiment Van Heutsz –tegenwoordig onderdeel van de Luchtmobiele Brigade– staan onder meer de krijgsverrichtingen in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) vermeld.

Vredesmissies
Volgens Smits, die ook lid is van de Commissie Vaandels en Standaarden van het ministerie van Defensie, bestaat er bij militairen behoefte om eveneens vredesmissies, zoals in Bosnië, Kosovo en op Cyprus, op het vaandel te vermelden. „In feite is het geen oorlog. Maar het zijn wel moderne krijgsgebeurtenissen die voor de toekomst van een regiment van belang zijn.” Smits oppert de variant om bijvoorbeeld een hoge VN-onderscheiding aan het vaandel vast te maken.

Het vaandel van een regiment staat in de kamer van de regimentscommandant. Bij beëdiging van officieren, commando-overdracht en andere ceremonies mag de hoogste onderofficier het vaandel dragen. Het staatshoofd is de enige die een nieuw vaandel uit kan vaardigen. In die zin is de gebeurtenis van morgen in Bussum een unieke. Naar verluidt stond koningin Beatrix erop om het vaandel zelf uit te reiken.

Er zijn legeronderdelen zonder vaandel, zoals de Militaire Administratie en de Militair Juridische Dienst. Smits van het Legermuseum ziet deze onderdelen niet zo gauw een vaandel krijgen. „Er moet ook iets van het gevecht, van het puur militaire, in zitten. Dat zie ik achter een bureau nog niet zo gauw gebeuren.”