Nog altijd eerwraak
onder Turken

Dit constateert C. van Eck, die gisteren promoveerde op haar studie ”Door bloed gezuiverd. Eerwraak bij Turken in Nederland”. Een bekend geval van eerwraak deed zich eind vorig jaar voor op een school in Veghel. Een 17-jarige jongen opende het vuur op een Turkse landgenoot. Die had, tot groot ongenoegen van de familie, een relatie met het zusje van de de dader.

Eerwraak heeft plaats als de kuisheid van de vrouwelijke familieleden is bezoedeld door ongeoorloofde contacten met iemand van het andere geslacht. Ook de man verliest dan zijn eer, die vervolgens door bloed gezuiverd moet worden.

Het slachtoffer van eerwraak hoeft niet altijd een vrouw te zijn. Het kan ook de man zijn die een vrouw heeft verkracht en als eerschender wordt gezien. Eerwraak moet niet verward worden met bloedwraak, waarbij een vermoord familielid gewroken wordt. Eerwraak kan als eerste moord wel leiden tot bloedwraak.

Er is in Nederland nog niet eerder onderzoek gedaan naar eerwraak. Van Eck vond in Nederland in de periode van 1972 tot 1993 in totaal dertig strafdossiers van eerwraak. Hiervan dateren er vijf uit de jaren zeventig, elf uit de jaren tachtig en veertien uit de periode 1990-1993.

Van Eck durft hieruit niet te concluderen dat er een stijgende lijn te zien is. Het kan volgens haar zijn dat de gevallen van eerwraak in het begin van de jaren negentig gemakkelijker te vinden waren dan de eerdere gevallen. Maar „eerwraak is zeker geen verschijnsel dat zich beperkt heeft tot de begintijd van de Turken in ons land”, aldus Van Eck. In Turkije is eerwraak nog steeds een algemeen bekend verschijnsel.

Prestige
Wanneer de eer is aangetast, leidt dat niet meteen tot eerwraak. Een erekwestie hoort in eerste instantie vreedzaam te worden opgelost. Van Eck constateerde tijdens haar onderzoek dat aan de eerwraak uitgebreide beraadslagingen voorafgaan, zodat er juridisch gezien sprake is van moord.

Omdat de naam van de familie gezuiverd moet worden, heeft eerwraak veelal in de openbaarheid plaats, met veel pistoolschoten of messteken. De dader geeft zich vervolgens meestal over aan de politie. Vaak treden werklozen op als eerwraakplegers. Zij vijzelen zo hun eigen prestige op.