Binnenland 1 november 2000

„Woordbreuk kabinet-Den Uyl”

Beroering bij
Molukkers over
oude kapingen

Van onze binnenlandredactie
HILVERSUM – Nog voordat een documentaire over de Molukse gijzelingsacties in de jaren '70 op televisie is vertoond, is daarover in de Molukse gemeenschap beroering ontstaan. Molukse actievoerders beschuldigen het toenmalig kabinet-Den Uyl van woordbreuk.

Uit de documentairereeks ”Dutch Approach”, die vanaf volgende week woensdag door de NPS wordt uitgezonden, blijkt dat de regering de bezetters van een school in Bovensmilde en een trein in De Punt in 1977 een vrijgeleide had beloofd. Desondanks werd met geweld een eind gemaakt aan de gijzelingen. Daarbij kwamen twee treinpassagiers en zes kapers om het leven.

In de documentaire stelt de toenmalig onderhandelaar namens de regering, rijkspsychiater D. Mulder, dat het kabinet de Molukse gijzelnemers een vrije aftocht had beloofd als de schoolkinderen zouden worden vrijgelaten. Toenmalig minister van Justitie Van Agt erkent dit, maar voelde zich niet aan zijn woord gehouden. „Ik zal maar eerlijk zeggen dat ik niet van plan was de kapers te laten gaan. Ik wilde de kinderen vrij hebben. Als je onder zulke pressie wordt gezet, en je doet in die situatie beloften, ben je niet voor 100 procent aan dat woord gebonden”, zegt Van Agt in de documentaire.

Woordbreuk
RMS-woordvoerder mr. J. Wattilete reageerde geschokt op bepaalde beelden van de documentaire, die gisteravond al in de actualiteitenrubriek NOVA te zien waren. „De bevestiging van woordbreuk en politieke overwegingen van de Nederlandse regering bij het besluit om geweld te gebruiken kunnen opnieuw tot instabiliteit leiden”, zo verwacht hij. De RMS-voorman vreest dat de publieke bekentenis van de Nederlandse overheid kan leiden tot extremistische reacties van een kleine groep binnen de Molukse gemeenschap.

NOVA toonde ook fragmenten uit een nooit uitgezonden interview uit 1987 met oud-premier Den Uyl. „Het blijft een executie van mensen, in overtreding, maar het is een executie”, aldus de ex-premier.

De uitlatingen van Van Agt en Den Uyl hebben tot beroering geleid onder Molukkers. Woordvoerder L. Reawaruw van de actiegroep PAG beschuldigt de Nederlandse regering van misleiding. „Er waren duidelijke aanwijzingen dat er een vreedzame oplossing zat aan te komen. Ook de toenmalig terreurofficier van justitie Gonsalves zegt dat was afgesproken om absoluut geen geweld te gebruiken. De regering heeft haar woord gebroken. Dit is een bevestiging dat we al jaren lang worden bedrogen door de Nederlandse regering”, aldus Reawaruw.

Vice-voorzitter O. Tatipikalawan van de Molukse eenheidspartij Badan Persatuan vindt dat met terugwerkende kracht van „politieke executies” kan worden gesproken. „Nederland wilde een daad stellen, er moesten doden vallen. Deze beelden bevestigen dat nogmaals. Afschuwelijk.”