Journalist vrij,
rechters naar huis

Koen Voskuil

Bij wraking, een zeldzaamheid, worden rechters van een zaak gehaald. Collega's moeten zich helemaal opnieuw over de zaak buigen. De advocaten mr. P. Bakker Schut en mr. A. van der Plas hadden om de drastische maatregel verzocht.

Het verzoek om de betrokken strafkamer, voorgezeten door E. Bouman, te wraken, werd de verdedigers van K. ingegeven door de beslissing die diezelfde kamer gisteren over de gijzeling van journalist Voskuil heeft genomen. Daarin zegt het hof onder meer dat aan de verklaring van Voskuil als getuige ter zitting „geen geloof kan worden gehecht.”

Voskuil werd op 22 september als getuige opgeroepen om een verklaring af te leggen over twee artikelen die hij kort daarvoor over de zaak-Mink K. in Sp!ts had gepubliceerd. Een anonieme politieman verklaart in die stukken dat de politie vorig jaar september onder valse voorwendselen een Amsterdams pand heeft betreden, waar vervolgens een enorm wapenarsenaal werd aangetroffen. Mink K. is wegens betrokkenheid bij deze zaak door de rechtbank veroordeeld tot 3,5 jaar cel. Voskuil weigerde de identiteit van zijn bron prijs te geven en werd daarop in gijzeling genomen. Gisteren volhardde hij in zijn weigering.

Ruzie
Het hof liet in de dagen na het gijzelingsbevel onderzoeken of er inderdaad naar Voskuil is gelekt door een politieman die was betrokken bij het wapenonderzoek. Volgens het college is komen vast te staan dat dat niet het geval is. De verklaring van Voskuil wordt door politiemensen op ambtseed tegengesproken, aldus het hof.

Voskuil is daarmee als getuige niet langer geloofwaardig, zo luidde samengevat het oordeel van de rechters. Daarmee diende de gijzeling ook geen belang meer en kon Voskuil gisteren als vrij man de justitiebunker in Amsterdam-Osdorp verlaten. Hij werd luid bejubeld door familie, collega's en vrienden en zei „ontzettend blij” te zijn dat hij weer buiten stond.

In de rechtszaal verliep de zaak vervolgens uiterst tumultueus. Nadat de advocaten van K. een verzoek tot ongeldigverklaring van de vervolging van hun cliënt hadden zien stranden, ontstond tussen hen en het hof een ruzieachtige sfeer. Bakker Schut wilde het hof op dat moment al luidkeels wraken, maar kreeg daarvoor geen gelegenheid. Pas later in de middag kon hij zijn grieven naar voren brengen ten overstaan van de wrakingskamer van het hof, voorgezeten door mr. J. Willems.

De raadsman betoogde dat de kamer van mevrouw Bouman zich vooringenomen toont ten aanzien van getuige Voskuil, die immers als ongeloofwaardig was heengezonden. De verdedigers van Mink K. willen Voskuil echter nog steeds horen, omdat zij die gelegenheid om processuele redenen niet hebben gehad, in tegenstelling tot de advocaten van K.'s medeverdachten. Het hof heeft zich echter een oordeel over de getuige aangemeten, waardoor het de schijn wekt partijdig te zijn, aldus de advocaten.

De wrakingskamer gaf de advocaten daarin gelijk. Volgens de wrakingskamer is „de vrees voor vooringenomenheid genoegzaam gerechtvaardigd.” Daarmee honoreerde mr. Willems het wrakingsverzoek en bepaalde hij dat drie andere rechters het hoger beroep in de zaak-K. zullen moeten overdoen. Daarmee moet binnen drie maanden een begin worden gemaakt.

Onzeker
Of de kamer van rechter Bouman de zaken tegen K.'s twee medeverdachten zal blijven behandelen, is onzeker. De advocaten Lonterman en Van Kleef zullen eerst de beslissing van de wrakingskamer bestuderen. Lonterman overweegt Bouman en haar collega-rechters te vragen zich vrijwillig terug te trekken. De volgende zitting in deze zaken staat gepland voor 30 oktober. Geplande kort gedingen die de vrijlating van Voskuil moesten bewerkstelligen, zijn gisteren alle ingetrokken.