Binnenland 26 september 2000

Gemeenschap kan overledene volgens traditie laatste eer bewijzen

Chinezen krijgen eigen begraafplaats

Door A. M. Alblas
ROTTERDAM – De Chinese gemeenschap in Rotterdam heeft vanaf vandaag een eigen begraafplaats, waar ze volgens hun gebruiken overledenen kunnen begraven. Burgemeester mr. I. Opstelten en de ambassadeur van de Volksrepubliek China, Z. E. Hua Li Ming, hebben vanmiddag een speciaal vak voor de Chinezen op de Zuiderbegraafplaats in Rotterdam in gebruik gesteld.

„Als Chinese gemeenschap speelden we al enkele jaren met de gedachte over een eigen begraafplaats, waar wij volgens onze gebruiken onze overledenen zouden kunnen begraven”, zegt C. M. Wong, voorzitter van de Chinese ondernemersvereniging in Rotterdam. In Rotterdam wonen ongeveer 15.000 Chinezen. In vak 32, dat speciaal voor deze bevolkingsgroep op de Zuiderbegraafplaats is ingericht, kunnen op een ruimte van 60 bij 25 meter 132 mensen begraven worden.

„De manier waarop Chinezen hun doden begraven wijkt niet veel af van de wijze waarop wij, Nederlanders onze doden begraven”, zegt C. Grootendorst, beheerder van de Zuiderbegraafplaats aan de Slinge in Rotterdam-Zuid. „Wel hebben de Chinezen speciale wensen voor de inrichting van hun begraafplaats. Wij hebben bijvoorbeeld vierkante vakken, zij willen ronde vakken. In de hoeken van een vierkant kunnen namelijk boze geesten schuilen. Ronde vakken bieden daarvoor geen ruimte. Verder willen ze zoveel mogelijk licht. Er mogen geen bomen groeien, want daarachter kunnen ook weer geesten schuilgaan.”

Pagode
Opzienbarend is de pagode aan het begin van het stukje begraafplaats voor de Chinese gemeenschap. Een pagode is een boeddhistische tempel. Het bouwwerk bestaat uit twee granieten zuilen die twee kappen torsen met Chinese dakpannen. „Iedereen moet deze poort in en uit”, zegt Grootendorst, die overigens nog niet weet wat de betekenis daarachter is.

In panelen op de zuilen staat een Chinees gedicht gegraveerd. Wong kan het niet vertalen. „Het is niet te vertalen”, zegt hij. „Het is van ons.” Volgens Grootendorst betekent het zoiets als: „…de overledene moge aan de andere zijde heel veel goeds en rust vinden.”

Stromingen
De gemeente Rotterdam is al jarenlang op zoek om meer te betekenen voor de verschillende allochtone stromingen die de stad rijk is. Zo wil de gemeente ze een eigen plek geven, ook op de gemeentelijke begraafplaatsen. „Het gaat dan met name om mensen die het islamitische geloof zijn toegedaan”, zegt Grootendorst.

Inmiddels kent de Zuiderbegraafplaats een algemeen islamitisch gedeelte, een gedeelte waar Pakistani begraven worden, een Javaans gedeelte, waarbinnen weer onderscheid gemaakt wordt tussen zogenaamde oost- en westbidders en een soennitisch gedeelte. De soenna is het geheel van islamitische leefregels die niet in de koran zijn voorgeschreven, maar wel als aanvulling en uitleg daarvan dienen. Zo hebben ook de Chinezen nu een eigen gedeelte waar ze hun doden kunnen begraven.

Verdwijnen
„Het zijn vooral de oudere Chinezen, 500 in totaal in Rotterdam, die zich zorgen maken om het verdwijnen van de eigen rituelen binnen hun gemeenschap”, zegt de beheerder. Vak 32 biedt niet alleen ruimte voor Chinezen uit Rotterdam. „Overledenen van elders, al is het vanuit Groningen, kunnen hier ook begraven worden”, aldus Grootendorst.

De Chinese gemeenschap heeft de pagode zelf bekostigd. „Daar is een bedrag van 90.000 gulden mee gemoeid”, zegt Wong. Het stukje 'afgodstempel' is vanmiddag aan de gemeente Rotterdam overgedragen. Die zorgt nu voor het onderhoud ervan.