Om een kwartje en een zakje

Coalitiepartners PvdA en VVD smeedden gistermorgen onverwacht een plan om iets te doen tegen de extreem hoge benzineprijzen van de afgelopen weken. Woordvoerders Crone en Hofstra vonden dat Zalm ten minste een deel van de hogere BTW-opbrengst moet gebruiken om de wegenbelasting te verlagen, zeker voor schone en zuinige auto's.

Eerder was de VVD steeds een tijdelijk verbond met het CDA aangegaan om het voor de automobilist op te nemen. Samen met CDA'er Reitsma heeft Hofstra al wel eens een verlaging van de wegenbelasting met 1,5 miljard gulden bepleit. Zalm wees die verzoeken steeds rigoureus van de hand. Het CDA wil nog altijd dat het ”kwartje van Kok” aan de automobilist wordt teruggegeven. Dat kwartje werd tijdens de economische malaise ten tijde van het derde kabinet-Lubbers aan de benzineprijs toegevoegd als extra bron van inkomsten voor de overheid.

Oververhitting
Ook gisteravond zei Zalm niets voor een verlaging te voelen. Hij wees er daarbij op dat het kabinet voor volgend jaar een totale lastenverlichting van 6,25 miljard „op de plank heeft liggen.” Daar kan niet zo veel meer bij, vindt Zalm, want dat leidt maar tot oververhitting van de economie, een gevaar waar dezer dagen ook president Wellink van De Nederlandsche Bank en de OESO voor hebben gewaarschuwd.

Zalm zette de deur hooguit op een kier. „We zullen in augustus, bij het opstellen van de begroting voor 2001, kijken wat we kunnen doen.” Bedragen wilde hij niet noemen en erg hoopvol was hij ook al niet. „Als er al ruimte zal zijn, zal die niet omvangrijk zijn. Behalve de verlaging van de wegenbelasting zijn er nog andere wensen die we in augustus moeten afwegen, zoals de fiscale tegemoetkoming voor betaald ouderschapsverlof.”

Euromunten
Deze zuinigheid stond in contrast met het royale gebaar dat Zalm 's middags wilde maken. Het ging daarbij om de verspreiding van „het zakje van Zalm.” De bewindsman wil iedere ingezetene van Nederland in december 2001 gratis een setje euromunten met een waarde van ƒ 8,55 verstrekken. Half december krijgt iedereen een waardebon op naam waarmee de munten op postkantoren en banken kunnen worden opgehaald. Het aanbieden van dat zakje, dat één exemplaar bevat van alle euromunten die per 1 januari 2002 de gulden definitief gaan vervangen, vindt Zalm een aardig gebaar voor de mensen in het land omdat zij immers met het ongemak van de omwisseling worden geconfronteerd.

Maar dat gaat alles bij elkaar 200 miljoen gulden kosten, heeft Zalms departement berekend. Bijna de helft daarvan gaat op aan de verspreiding van de waardebonnen. Voor Zalm geen probleem, maar de Kamer vindt het te duur.

PvdA, CDA en D66 bestrijden Zalms goede voornemen. De Europese Centrale Bank heeft inmiddels toestemming gegeven om vanaf 17 december 2001 nationale valuta tegen euromunten in te wisselen. Nederlanders hebben dus voldoende mogelijkheden zich tijdig op de komst van de euro voor te bereiden, zo redeneren zij.

Zalm en de Kamer zullen niet alleen het debat over een eventuele verlaging van de wegenbelasting, maar ook over de euromunten dus op een later tijdstip moeten voortzetten. Zo pessimistisch als hij was over Koks kwartje zo optimistisch was Zalm gisteravond over het zakje. „Die munten, die komen er wel.”