Binnenland 30 maart 2000

Samen 360 bevallingen per jaar

Door W. van Hengel
OCHTEN – Getrouwd is ze niet. Met haar huidige werk als verloskundige zou dat ook moeilijk te combineren zijn. De werkdagen van Aly Mijnheer (37) uit Ochten tellen vaak ruim tien uur. En 's nachts moet ze geregeld haar bed uit voor een bevalling. De verdienste: 8 gulden netto per uur. Hoe het zover is gekomen? „Dat is ook een beetje eigen schuld. We zijn te veel gefocust geweest op ons vak en hebben te laat aan de bel getrokken.”

Deze week echter staat de extreem hoge werkdruk van verloskundigen prominent op de politieke agenda. Dinsdag spraken bestuursleden van de Koninklijke Nederlandse Organisatie voor Verloskundigen (KNOV) met minister Borst van Volksgezondheid en overhandigden zij een petitie aan de Tweede Kamer. De minister stelde alvast ruim 60 miljoen gulden beschikbaar om de salarissen van verloskundigen te verhogen en de werkdruk te verlagen. De normpraktijk mag verkleind van 150 naar 120 bevallingen per jaar. Ook wordt het aantal opleidingsplaatsen per 1 september uitgebreid van 120 naar 160 per jaar.

Vandaag vergaderde de Kamer met Borst over „de crisis in de verloskundige zorg.” Dat lijkt, ondanks alle toezeggingen, niet overdreven. Door een te hoge werkdruk, een ondermaatse beloning en een tekort aan verloskundigen zagen verschillende vroedvrouwen zich het afgelopen jaar genoodzaakt hun praktijk te sluiten. Dat gebeurde in Goes, Den Helder, Amsterdam (twee praktijken), Heteren en Oss. Elders dreigt dit scenario zich te herhalen.

Trieste zaak
Aly Mijnheer zag de verloskundige praktijk van een collega in het nabijgelegen Heteren op de klippen lopen. Ze raakte overspannen en zit nu thuis. Een trieste zaak. Veel wil ze er om privacy-redenen niet over zeggen. Ze heeft geprobeerd om met Jan Koning, haar collega met wie ze samen een praktijk runt, de helpende hand te bieden. „Dat lukte een poosje, maar we moesten ermee stoppen. Onze eigen praktijk is al heel groot. Het was een moeilijke beslissing. In deze streek bevallen de vrouwen heel graag thuis. Nu moesten we ze op medische indicatie doorverwijzen naar het ziekenhuis.”

Aly Mijnheer vindt het fijn dat er nu meer geld vrijkomt voor de verloskundige zorg. Belangrijker echter is dat er snel meer verloskundigen komen. De veertig extra mensen die in september mogen starten, komen pas over vier jaar van de opleiding af. De tweekoppige praktijk waarin ze zelf werkt, wordt binnenkort „na veel pijn en moeite” uitgebreid met een part-time herintreedster. „Daarvan lopen er nog zeshonderd rond in Nederland. Een hogere beloning maakt het voor hen hopelijk aantrekkelijker om in deeltijd terug te komen.”

Negen kerkdorpen
Mijnheer werkt bijna acht jaar als verloskundige. Samen met collega Jan Koning biedt ze verloskundige zorg in Ochten en acht omliggende Betuwse kerkdorpen. „Niet alleen een groot gebied, er worden hier verhoudingsgewijs ook veel kinderen geboren. Zes, zeven kinderen per gezin is heel gewoon. Het grootste gezin uit mijn praktijk telt veertien kinderen.”

Er is dus volop werk aan de winkel voor Mijnheer en Koning. Met z'n tweeën doen ze gemiddeld 360 bevallingen per jaar, waarvan verreweg de meeste thuis. Miskramen en ziekenhuisbevallingen zijn hierin niet meegerekend. „Die zwangerschappen begeleiden we uiteraard ook. Als je die meetelt, kom je uit op zo'n 500 zorggevallen.”

Per bevalling, inclusief de volledige verloskundige zorg (dertien consulten, twee echo's en zes kraambezoeken), krijgt Mijnheer zo'n 1100 gulden. Auto- en kilometerkosten en de praktijkhuur moeten daar nog van af. Een vetpot is het niet. „Het is eens uitgerekend. Netto verdienen we zo'n 8 gulden per uur, ongeacht of het zaterdag, zondag of nacht is.”

De weken zijn vol. Mijnheer en Koning werken allebei vijf dagen per week. „Maar de vrije dagen zijn ook gevuld met vergaderwerk, de boekhouding, enzovoorts. Naar een verjaardag van een familid kan ik bijna nooit. Of het moet naast de deur zijn. Je werk is je sociale leven.”

Toch zou Mijnheer haar baan niet graag opgeven. „Als ik een bevalling doe, ook al is het 's nachts, dan is alles over. Dan ben je blij als een kind voorspoedig en gezond ter wereld komt. Ik hou van dit werk. En van de mensen hier.”