Binnenland 29 januari 2000

Persoonlijkheidsstoornis bij moordenaar Chanel Naomi (7)

„Totaal gebrek aan mededogen”

Door J. Visscher
ASSEN – De verkrachter en moordenaar van de 7-jarige Chanel Naomi Eleveld heeft een „totaal gebrek aan mededogen voor een klein meisje.” Dat zei officier van justitie mr. S. du Fossé gisteren voor de rechtbank in Assen. Tegen de 45-jarige Jan S. is 20 jaar cel en TBS met dwangverpleging geëist. „Er heerst woede, onmacht en intens verdriet.”

Het Assense meisje heeft een ongekende lijdensweg moeten doormaken. In de zwaarbeveiligde rechtbank luisterden toeschouwers met toenemende afschuw naar een aaneenrijging van beestachtigheden die op 21 juli 1999 plaatsvonden in de woning van Jan S., grijze haardos, grijze snor.

Rond zes uur die dag lokte de man Chanel Naomi bij de zandbak voor zijn huis met een smoes naar binnen. Of het meisje wilde spelen met zijn zoontje. Chanel Naomi kwam en is niet meer levend teruggekeerd. In de woonkamer, waar een pornofilm draaide, dwong Jan S. het kind tot seksuele handelingen. Het doodsbange meisje wilde naar huis, maar dat stond de Assenaar niet toe.

Hij bracht haar naar de vliering, bond haar armen en benen vast met de repen van een oud T-shirt, plakte haar mond dicht met tape en misbruikte het meisje op weerzinwekkende wijze; diverse keren, uur na uur. Rond half tien bestelde de man telefonisch een maaltijd. Chanel Naomi werd in een kast op de overloop gestopt. Intussen liep de man het hele huis door. „In de verklaringen zegt u dat u aan haar ogen kon zien dat ze heel bang is geweest”, aldus rechter mevrouw E. van den Herberg.

Erg droevig
Later die avond viel Jan S. in slaap, het meisje lag nog steeds vastgebonden. Toen de man wakker werd, raakte hij in paniek vanwege de gevolgen van zijn daden. Hij sommeerde het meisje naar de douche te gaan. Daar draaide hij de koude kraan open en probeerde hij Chanel Naomi met zijn handen te wurgen. Dat lukte eerst niet. Toen de man in de kamer van zijn zoontje een sjaal had gevonden, bracht hij het meisje alsnog om het leven. In de vroege morgen van 22 juli, tussen zes en zeven uur.

Na de moord wikkelde hij haar lichaam in een dekbedhoes en begroef hij het meisje in een kruipruimte onder zijn huis. Toen hij er niet in slaagde de kleren van het kind te verbranden, verborg hij die op dezelfde plek.

„Het is heel erg droevig”, zei Jan S. gisteren bij de rechtbank. Toen hij daarop begon te snikken, werd de zitting geschorst. Over de schokkende gebeurtenissen wilde de man niet bijster veel meedelen. „Ik ben veel te zenuwachtig, ik klap helemaal dicht”, klonk het in Drents accent.

Schokkende vondst
Daags na het drama kreeg Jan S. tijdens het buurtonderzoek de politie aan de deur. Dat bezoek leverde weinig op, toch had de politie argwaan. Jan S. was al eerder veroordeeld tot vier jaar cel voor zedendelicten. Intussen kwam in Assen een massale zoektocht naar het verdwenen meisje op gang.

Twee dagen na de moord, op 24 juli, werd Jan S. de grond te heet onder de voeten. Hij overnachtte in diverse hotels, van Friesland tot Limburg. Op 12 augustus wist de politie hem op het station in Zwolle te arresteren. Zijn auto werd in Friesland aangetroffen. Een dag later deed de recherche in de kruipruimte van de woning van Jan S. de schokkende vondst.

De Assenaar stond gisteren ook terecht voor twee andere zedendelicten in dezelfde periode. Tijdens zijn zwerftocht na de moord op Chanel Naomi ontmoette op het station in Heerlen een prostituee. Hij betaalde de vrouw een paar tientjes voor wat drugs en wilde daarvoor seksueel contact. In de hotelkamer heeft hij haar op agressieve wijze verkracht. Dat is althans de visie van het openbaar ministerie. Jan S. zelf ontkent.

Eind juni 1999, een maand voorafgaand aan het drama met het 7-jarige meisje, misbruikte S. zijn eigen –Poolse– vrouw op grove wijze. Ook ditmaal had de man de hele avond gedronken en pornofilms gekeken.

Geestelijk ziek
Deskundigen van het Pieter Baan Centrum, de observatiekliniek voor gestoorde criminelen, zijn van mening dat Jan S. lijdt aan een ernstige stoornis in zijn persoonlijkheid. Ze achten hem verminderd toerekeningsvatbaar. De man probeert de schone schijn op te houden en is egoïstisch.

S. heeft volgens de psychiaters geen pedofiele neigingen, maar zoekt slachtoffers op die hij de baas kan. De Assenaar lijdt in de optiek van de deskundigen aan grote verlatingsangst. Door veel drank en –agressieve– seks wil hij de problemen ontvluchten. Jan S., die drie vrouwen heeft gehad, zou in zijn eigen jeugd seksueel zijn misbruikt. Zelf zegt S.: „Ik ben geestelijk ziek.”

Jan S. heeft in Assen en ver daarbuiten een grote schok teweeggebracht, betoogden de twee vrouwelijke officieren in de zaak, mr. Du Fossé en mr. A. Garos. „De dood van een kind is het ergste wat ouders kan overkomen. In de drie weken dat de moeder, de stiefvader, de broertjes en het zusje van Chanel Naomi in onzekerheid zaten, hebt u nooit begrip getoond. Er was totaal gebrek aan mededogen voor een klein meisje.”

De Assenaar zelf zei in zijn laatste woord „spijt” te hebben en „mee te leven met de familie.” Die familie reageerde met schamper gelach.