Binnenland3 januari 2000

ME in actie in Dordrecht, Lienden, Opheusden en Sommelsdijk

Vuurwerk eist opnieuw levens

Van onze binnenlandredactie
APELDOORN – Het afsteken van vuurwerk rond de jaarwisseling heeft in Nederland drie mensen het leven gekost. Twee van de drie doden vielen bij het afsteken van illegaal vuurwerk. Ook in vorige jaren waren meestal twee à drie doden te betreuren.

Een 62-jarige man uit Weiteveen overleed in de oudejaarsnacht toen een kist met verboden mortierbommen in zijn gezicht ontplofte. Dat gebeurde toen hij voorovergebogen over de kist de lont aanstak.

Een 16-jarige jongen in het Drentse Tweede Exloërmond overleed door een illegale lawinepijl. Die had hij in een zinkput gegooid. Terwijl de jongen nog boven de put stond, schoot de pijl omhoog in zijn jas en ontplofte tegen zijn lichaam. De jongen overleed ter plaatse. In het ziekenhuis van Alkmaar bezweek op nieuwjaarsdag een 30-jarige man uit Camperduin aan de verwondingen die hij opliep door een in zijn gezicht geëxplodeerde vuurpijl.

Daarnaast zijn tientallen mensen het nieuwe millennium begonnen in een ziekenhuis, waar zij voor vuurwerkverwondingen moesten worden behandeld. In Tilburg liep een jong kind blijvend oogletsel op doordat het een rotje in het oog kreeg.

Caravanbom
Vijf mannen uit Hellendoorn liepen ernstige brandwonden op. Ze hadden een afgedankte caravan volgepropt met autobanden en overgoten met benzine. Bij het aansteken van hun zelfgemaakte 'caravanbom' ontstond vermoedelijk door gasophoping een ontploffing en spatte de wagen uit elkaar.

Ook voor circa honderd bewoners in de Rotterdamse wijk Oud-Mathenesse begon het jaar 2000 minder plezierig dan verwacht. Zij moesten hun portiekwoningen aan de Portugesestraat verlaten omdat de dakbedekking in brand stond. De oorzaak is nog niet bekend, maar waarschijnlijk was vuurpijl op het dak beland.

In Delft, Dordrecht, Haaksbergen, Haarlem, Hoogkerk, Leiden, Lienden, Opheusden, Scheveningen en Sommelsdijk kwam de mobiele eenheid in actie. Vooral in de Dordtse probleemwijk Oud-Krispijn dreigde het uit de hand te lopen. Om de eigen politiepost te beschermen, dreef de ME zaterdagochtend een grote groep jongeren uiteen die politiebussen en -auto's met stukgeslagen trottoirtegels en vuurwerk belaagde. De politie verrichtte zes arrestaties.

Veel vrolijkheid was er in Amsterdam, waar in de oudejaarsnacht 80.000 mensen op de been waren voor het nationale millenniumfeest op de Dam. Oorspronkelijk zou er tot twee uur 's nachts muziek te horen zijn, maar de organisatie besloot het evenement een uur eerder af te breken omdat mensen zich in de straten rondom de Dam verdrongen om toch iets te kunnen zien.

De hoofdstad viel tijdens de millenniumwisseling ook op door een actie van verloskundigen die aandacht eisten voor hun slechte salaris en arbeidsomstandigheden. Ze staakten van 22.00 tot 02.00 uur. Vrouwen die in die uren van hun millenniumbaby moesten bevallen, werden opgevangen in de kweekschool voor verloskundigen. Er deden zich geen problemen voor.

In Utrecht bleef het speciaal georganiseerde millenniumspektakel verscholen achter de kruitdampen van het op straat afgestoken vuurwerk. Het officiële vuurwerk en de bijbehorende lasershow vanaf de domtoren waren niet vanuit de hele stad te zien, zoals de bedoeling was.

Computerprobleem
Het gevreesde computerprobleem bleef uit. Het Energie Millennium Platform stelde vast dat in Nederland de stroom- en gasvoorziening in stand zijn gebleven. Uit voorzorg was de im- en export van elektriciteit in de loop van oudejaarsdag tijdelijk stilgelegd. De energiesector heeft de afgelopen twee jaar 200 miljoen gulden gestoken in het repareren of vervangen van niet-millenniumbestendige systemen.

Ook de luchtvaartsector heeft de millenniumwisseling goed doorstaan. Om 01.00 uur Nederlandse tijd ging de gehele luchtvaart over naar 2000. Op Schiphol bleven alle systemen prima werken. In de loop van nieuwjaarsnacht werd Schiphol stap voor stap operationeel. Alle vliegtuigen bleven in de lucht.

Ook het betalingsverkeer bleef in 2000 stromen. Interpay, verantwoordelijk voor elektronisch betalingsverkeer zoals pinautomaten, en de banken hebben direct na 00.00 uur diverse proeftransacties uitgevoerd op geld- en betaalautomaten. Toch deden zich wel een paar probleempjes voor. Interpay koppelde op 31 augustus 600 winkeliers los van zijn netwerk omdat hun automaten niet op tijd millenniumproof bleken. „Maar dat is marginaal.” In totaal telt Nederland 150.000 automaten. Bij een aan de beurs gelieerde instelling sprong een verborgen wekkertje terug naar 1900. Maar ook dat leverde geen echt probleem op: een laatste test op zondagavond vond de beurs niet meer nodig.

Nieuwjaarsoverbelasting
Het telefoonnet kreeg direct na middernacht wel te maken met de gebruikelijke nieuwjaarsoverbelasting, vooral de mobiele netwerken. Van storingen als gevolg van computerproblemen was geen sprake. Zo'n 1,5 miljoen mensen grepen de telefoon om vrienden of familie nieuwjaarswensen te doen toekomen.

Ook de grote ziekenhuizen in ons land meldden een probleemloze overgang naar 2000. Uit voorzorg waren zo veel mogelijk patiënten tijdelijk naar huis gestuurd.

De Nederlandse Spoorwegen maakten zaterdagmorgen meteen enkele testritten. Die toonden aan dat er van problemen ook hier geen sprake was.

Voor de banken was vandaag en is vannacht erop de ultieme test: dan moeten voor het eerst hele grote bedragen worden verwerkt. Afgelopen weekwisseling zijn dezelfde systemen overigens al met kleinere bedragen getest. Toen ging alles goed. „We hebben nog helemaal geen problemen gevonden bij de banken”, verzekert toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB).

„Het is nog te vroeg om te zeggen dat er nergens iets zal gebeuren”, zei directeur H. Blocks van de Nederlandse Vereniging van Banken gisteren. Bij de Amsterdamse Effectenbeurs en alle bedrijven die daarmee te maken hebben, draaiden de computers vannacht al op volle toeren. Die moesten de koersen voor de eerste opening in het nieuwe millennium bepalen.