Koningin Beatrix 60 jaar 23 januari 1998

Koningin Beatrix weet lang van tevoren wat zij gaat doen

Vorstelijke outfit niet
compleet zonder hoed

Door Bea Versteeg
Wat zal ik nu eens gaan doen? Koningin Beatrix stelt zich deze vraag zelden. Blanco pagina's in haar officiële agenda zijn zeldzaam. Lang van tevoren staat vast wat, wanneer en met wie zij iets gaat doen. De 1,3 miljoen gulden die zij dit jaar uit de schatkist krijgt, verdient ze ook wel. Het leven van een koningin is nooit saai.

Om zeven uur 's morgens gaat in paleis Huis ten Bosch de wekker. Koningin Beatrix staat op. Wat er daarna gebeurt, hangt af van de dagindeling. Voor publieke optredens wordt uitgebreider toilet gemaakt en trekt de Koningin andere kleding aan dan op een vrije dag. Als ze even niet in dienst is, schiet ze soms een spijkerbroek aan.

Iedere week overlegt de Koningin met haar kamenier wat zij de komende dagen wil dragen. De kleedster zorgt ervoor dat 's morgens of op een ander tijdstip alles klaarligt. Als koningin Beatrix zich tussen twee agendapunten door wil omkleden, neemt ze daar graag een uur de tijd voor. In die gevallen is de kamenier aanwezig om haar werkgeefster te assisteren.

Schouderlijnen
De koninklijke garderobe komt niet uit Parijs. De Amsterdamse Theresia Vreugdenhil kleedt koningin Beatrix al sinds 1965. Vreugdenhil laat zich inspireren door Parijse couturiers. De typische Beatrix-stijl kent krachtige schouderlijnen, kloeke jasvormen en jurken en pakjes met schootjes en volants.

De mode volgt het Nederlandse staatshoofd op beperkte voet. Als zij er iets in ziet, vraagt ze Vreugdenhil dat in nieuwe japonnen of pakjes te verwerken. Niet voor elke gelegenheid wordt iets nieuws aangeschaft. Voor staatsbezoeken aan Indonesië en Zuid-Afrika liet koningin Beatrix speciaal iets maken. In Egypte daarentegen verscheen ze in kleding die ze al eerder had gedragen. Bij de aankomst in Caïro droeg ze hetzelfde pakje en dezelfde hoed als bij die in Pretoria ruim een jaar daarvoor.

De vorstelijke outfit is niet compleet zonder een hoed. Dit hoofddeksel onderscheidt haar van haar omgeving. In een menigte weet het publiek feilloos dat de dame met de hoed de Nederlandse Koningin is. De hoeden, die al meer dan een kwart eeuw gemaakt worden door Harry Scheltens, kenmerken zich vooral door brede randen. Hoe meer kans er op zonneschijn is, des te breder is de rand. Een zonnebril is dan overbodig.

Overleg
Een normale vorstelijke werkweek begint op maandagmorgen. Op het werkpaleis Noordeinde start om klokslag tien uur het stafoverleg. Aan tafel zitten naast de Koningin, prins Claus, prins Willem-Alexander onder meer de grootmeester, de algemeen en particulier secretarissen, de directeur van het Kabinet van de Koningin en het hoofd van de afdeling pers en publiciteit van de Rijksvoorlichtingsdienst.

Op tafel komen de uitnodigingen voor publieke optredens. Of een lid van het Koninklijk Huis een verzoek tot een opening van een gebouw accepteert, hangt van een flink aantal zaken af. Nauwlettend wordt in de gaten gehouden of de ene stad of provincie niet te veel of te weinig koninklijke aandacht krijgt. Koningin Beatrix is bijvoorbeeld moeilijk te porren voor openingen. „Daar krijg je haar bijna niet voor”, verzucht een Nederlandse bankier.

Tijdens het overleg worden ook de gebeurtenissen van de voorbije week geëvalueerd. Heeft tijdens een staatsbezoek bijvoorbeeld een journalist zich in de ogen van de hofhouding misdragen, dan krijgt de RVD-functionaris dat te horen. Maar leden van het gevolg die zich richting de pers onbehoorlijk hebben opgesteld, kunnen omgekeerd rekenen op een vorstelijke terechtwijzing. 's Middags heeft koningin Beatrix een gesprek met de minister-president. De dinsdag is doorgaans de uitgaansdag. Koningin Beatrix trekt het land in voor streek- en andere bezoeken. Per jaar legt de Vorstin een drietal streekbezoeken af. De meeste werkbezoeken worden buiten de publiciteit gehouden. Ieder jaar verdiept de Koningin zich in een bepaald thema. Dit jaar gaat het om duurzame energie.

Ambassadeurs
Op woensdag ontvangt zij op Paleis Noordeinde de komende en gaande ambassadeurs. De vertegenwoordigers van de vreemde mogendheden worden bij hun ambassade of bij gebrek daaraan bij hun hotel opgehaald met de koets. Voor de vertrekkers zijn er de audiënties of de lunches. Hoe hartelijker de betrekkingen met het desbetreffende land of de diplomaat, des te uitbundiger koningin Beatrix uitpakt. Sommige uitverkorenen mogen zelfs een vorkje meeprikken op Huis ten Bosch. Donderdag probeert koningin Beatrix vrij te houden, evenals de zaterdag en zondag. Als ze op donderdag geen verplichtingen buiten de deur heeft, leeft ze zich uit in het beeldhouwen.

De laatste werkdag, vrijdag, komt in ieder geval de grootmeester langs. Met hem bespreekt zij reilen en zeilen van de hofhouding. Vrijdags krijgt ze ook het besluitenlijstje van het kabinet. Daarnaast trekt ze op deze dag ook nog wel het land in.

De zaterdag en zondag zijn er hoofdzakelijk voor de familie, vrienden en kennissen. Op zondag kunnen de kerkgangers in de Haagse Kloosterkerk haar nog wel eens in hun midden aantreffen.