Auto 7 augustus 1999

Zie ook: Gegevens Volvo S80

Aan het einde van Europa's wegennet

Door Arno Witvliet
De Noordkaap is het einde. Op deze barre en kale rotsformatie eindigt het Europese wegennet en resteert slechts de verlatenheid van de uitgestrekte Barentszee. De Noordkaap zelf is onmiskenbaar een emotionele en zeker geen visuele sensatie. De tocht naar het non plus ultra in het noorden is daarentegen een kilometerslange aaneenschakeling van scheppingspracht. Een wondermooie wereld, waar we niet alleen van het landschap genieten, maar tevens Volvo's jongste telg testen.

Het plan ontstond een aantal jaren geleden. Tijdens een van die onvergetelijke in sigarenrook gehulde herenfeestjes in het voormalige studentenhuis dat ik met vijf andere mannen bewoonde, werd het idee geboren om ”ooit” de tocht naar de Noordkaap te ondernemen. De jaren verstreken echter zonder dat de plannen vaste vormen aannamen. ”Ooit” bleek in een studentenhuis waar vele dromen en idealen achterbleven zonder het stadium der werkelijkheid gehaald te hebben, een rekbaar begrip te zijn. Voor het oudste drietal was inmiddels het afscheidsglas geheven. De laatste barrière, die scriptie heet, was met goed gevolg geslecht en de drukke werkzaamheden die daarop volgden, brachten hen verder van het idee dan ooit tevoren.

Bovendien beloofden zij kort na elkaar elk afzonderlijk hun geliefde trouw voor het leven en niet eens zoveel later werden de achtergebleven makkers onthaald op beschuit met muisjes. Over de Noordkaap werd nooit meer gesproken. Toch bleek de tocht naar de Noordkaap een minder vluchtig ideaal dan vele andere. De drie overgebleven kameraden beraadden zich op een winterse avond op de realisatie van een reeds jaren gekoesterde wens. Het doctoraalexamen kwam met rasse schreden naderbij en het onomkeerbaar lot van hun vroegere huisgenoten stond hun bovendien helder voor ogen. Het was nu of nooit. Twee van hen besloten te langen leste om twee volle weken uit te trekken voor een reis die zich grotendeels achter de voorruit zou afspelen. Nummer drie bedacht echter uiteindelijk dat het prettiger was om het moegestreden lichaam langzaam bruin te laten sudderen in de verzengende hitte van de Italiaanse zon. Aldus geschiedde. De Noordkaap bleek na jaren uit de nevelen van het voor studenten zo kenmerkende idealisme op te doemen.

Trekkerslanden
Denemarken Noorwegen, Zweden en Finland, de naties die samen Scandinavië vormen, zijn trekkerslanden bij uitstek. De uitgestrektheid van deze landen alsmede het enorme aantal campings maken trektochten bijzonder aantrekkelijk. Helaas kenmerken de noordelijke delen van Europa zich structureel door wisselvallige weersomstandigheden, hetgeen de kampeervreugde soms behoorlijk kan temperen. Zeker de sportievelingen die per fiets of te voet door Scandinavië willen reizen, dienen zich terdege bewust te zijn van het risico op een nat pak of zelfs een compleet verregende en daarmee mislukte vakantie.

Zonzoekers dienen Scandinavië te mijden en hun heil zuidelijker te zoeken. Fraaie stranden en toeristische badplaatsen zijn er niet of nauwelijks te vinden. Cultuurfanaten zullen eveneens teleurgesteld huiswaarts keren. De bakermat van de beschaving ligt immers vele duizenden kilometers zuidelijker en lijkt het noorden in haar glorietijd nauwelijks te hebben bereikt. Scandinavië in het algemeen en Noorwegen in het bijzonder zijn echter een waar eldorado voor avonturiers en liefhebbers van natuurschoon. Dit slag toeristen kan in het noorden volledig aan zijn trekken komen. Een buitje meer of minder zal daar maar weinig op afdingen.

Beresterk
Wij besluiten om per auto naar de Noordkaap te reizen. Het tijdsbestek is te kort om alternatief vervoer zelfs maar te overwegen en onze conditie is bovendien niet op een dusdanig peil dat we ons durven scharen onder de doorbijters die trappend en zwoegend tegen de elementen de Noordkaap weten te bereiken.

Volvo stelt voor deze expeditie een prachtwagen ter beschikking. De decent donkerblauw gespoten S80 is uitgerust met de meest uiteenlopende nuttige en aangename voorzieningen, maar wordt bovendien aangedreven door een 103 kW/140 pk leverende 2,5 liter direct ingespoten vijfcilinder turbodieselmotor. Het aggregaat is beresterk en weet bij slechts 1900 tpm een indrukwekkend maximumkoppel van 290 Nm via de voorwielen op het wegdek te brengen.

Met het prestatiepotentieel is dan ook niets mis. De 1600 kilogram zware Zweed speert in 11,0 seconden vanuit stilstand naar 100 km/h en weet desgewenst een topsnelheid van 205 km/h te bereiken. Volvo heeft deze krachtbron overigens niet in eigen beheer ontwikkeld, maar de diesel betrokken van Audi, die deze machine in de vorige editie van de A6 leverde. Hoewel Audi inmiddels afscheid genomen heeft van de vijfpitter en heden ten dage een fraaie zescilinder monteert, bewijst de motor nog immer uitstekende diensten onder de motorhuiven van diverse Volvo's. Bij een koude start nagelt de machinerie er gedurende een aantal minuten duchtig op los, zodat voor het humeur van de buren gevreesd dient te worden, maar eenmaal op bedrijfstemperatuur toont de krachtbron zich aangenaam en beschaafd.

Een minpunt vormt het duo versnellingsbak en koppeling. Niet dat het samenspel tussen dit mechanische tweetal nu zo beroerd verloopt, maar met name de koppeling heeft moeite om de enorme dosis trekkracht soepel te verwerken. Vooral bij zeer lage toerentallen levert een en ander nogal eens onverwachte en ongewenste bonkigheid op. Een automatische transmissie verdient dan ook aanbeveling en past naar mijn smaak ook beter bij het comfortabele karakter van de Volvo.

Riskant
Nooit geweten dat twee personen zo ongelooflijk veel bagage mee kunnen nemen. De kloeke Zweed zakt bijkans door zijn assen vanwege de meegesleepte bullen. Hollanders als we zijn, hebben we een proviand aangelegd voor twee weken. Van diverse kanten zijn we gewaarschuwd voor het torenhoge prijspeil waar de noorderlingen onder zuchten en we zijn dan ook vastbesloten om ze daar boven in Europa zo min mogelijk aan ons te laten verdienen.

Die strategie blijkt echter riskanter te zijn dan we aanvankelijk gedacht hadden. Op de boot die ons van Frederikshavn naar Larvik transporteert, ontdekken we dat de hoeveelheid voedsel die mag worden ingevoerd niet groter mag zijn dan nodig om de plaats van bestemming te bereiken. Met de constatering dat bij een rondreis niet echt van sprake is van een plaats van bestemming sussen we ons geweten. De Noorse douane lijkt wantrouwend maar laat ons zonder problemen door.

Via Kongsberg en Geilo vervolgen we onze weg in de richting van Auerland. Opvallend genoeg gaat het landschap, dat eerst lieflijk en bosrijk was, snel over in een kale hoogvlakte. De boomgrens ligt in Noorwegen aanzienlijk lager dan in de Alpen, zodat de wisselingen in het landschap zich veel sneller voltrekken. In Auerland aanschouwen we voor het eerst een heus fjord, de eerste in een serie van vele op weg naar de Noordkaap.

Het gros van de pelgrims naar de Noordkaap volgt de E6, die vanuit Oslo helemaal naar Kirkenes in het noordoosten van Noorwegen tegen de Russische grens loopt. Navigeren is een koud kunstje, want de eerste paar dagen volg je gewoon de bordjes.

Sneeuwmassa's
Degenen die, blind voor de omgeving, domweg op de Noordkaap afstevenen, missen echter de schoonheid van de Hardangervidda in het midden van Noorwegen. Daar immers bevinden zich het prachtige Sognefjord en de indrukwekkende gletsjervelden, waarvan de Jostedalsbre met een oppervlak van 475 vierkante kilometer zelfs de grootste ijskap van Europa vormt. Op sommige plaatsten schijnt de ijslaag zelfs 450 meter dik te zijn.

Wie de moeite neemt om die omweg te maken, krijgt honderden kilometers extra voor de kiezen, maar wordt getrakteerd op het mooiste deel van Noorwegen. Bosrijke valleien worden afgewisseld door gure, maar wonderschone poollandschappen waarin mistflarden, meertjes en sneeuwmassa's om voorrang strijden.

Pas na drie dagen via allerlei fraaie binnenwegen naar het noorden te zijn gereden, draaien we bij Dombas de E6 op. Meteen voegen we ons tussen een schier eindeloos lange rij van bussen, campers en auto's die in veel gevallen ook nog eens een caravan voortsleuren. We zijn zeker niet de enigen die de Noordkaap willen bereiken. Het tempo ligt laag. De E6 blijkt niet veel meer dan een tweebaansweg te zijn, waar een maximumsnelheid geldt van 80 km/h. Op sommige stukken waar het zicht goed is en het aantal bochten beperkt blijft, mag de snelheidsmeter naar 90 km/h klimmen. Noren houden zich zeer gedisciplineerd aan deze wettelijk bepaalde snelheidsnormen. Later blijkt waarom.

Campings en campings
Wanneer de spaarzame mogelijkheden zich voordoen om de Volvo wat harder te laten draven, kan ik het niet nalaten. De politie laat echter evenmin na om op dit drukke traject de naleving van de snelheidslimiet te controleren. Ik ga op de bon. Een laserpistool heeft onomstotelijk vastgesteld dat de Volvo 96 km/h per uur reed waar slechts 80 km/h was toegestaan. Tien minuten later ben ik 1400 Noorse kroon oftewel 350 piek lichter. Een stevige tegenvaller, die echter nog altijd beter te pruimen is dan de zeven dagen hechtenis die ook tot de mogelijkheden behoorde.

Kamperen is een avontuur op zich. Tijdens onze trektocht openbaart zich het verschil tussen campings en campings. Sommige campings zijn prachtig gelegen en hebben bovendien uitstekende sanitaire voorzieningen. Andere kampeerbedrijven maken er een zootje van en laten hun gasten zich ontlasten in barakken die zo weinig worden schoongemaakt dat het soms aantrekkelijker is om de ochtenddouche domweg achterwege te laten.

Een kampeergids kan in dit verband dan ook onschatbare diensten bewijzen. Bestuderenswaardig is verder het leven op een camping. Zo blijken vooral caravans zich te ontpoppen tot 10 vierkante meter vaderland op wielen. In de kastjes van de Nederlands gekentekende sleurhutten bevinden zich Jonker Fris-conserven, washandjes en hagelslag. In uitzonderlijke gevallen blijkt zelfs des avonds een fijne fles Sonnema Berenburg uit de koelkast te komen. Meegebracht van thuis tegen de kou en het prijspeil van het noorden.

Een trainingspak, ook wel campingsmoking genaamd, blijkt met bijbehorende sportschoenen evenmin in de bagage van de doorgewinterde kampeerder te mogen ontbreken.

Compliment
Pas nadat je een aantal dagen in het binnenste van de Volvo S80 hebt doorgebracht, begint op te vallen hoe goed en doordacht de wagen in elkaar steekt. Zo hebben de Zweden hun topper voorzien van een tweetal magnifieke voorstoelen. Ze voorzien niet alleen in voldoende ondersteuning maar zijn tevens op diverse manieren te verstellen. Zowel de hoogte als de hoek van de zitting kan worden gewijzigd, naast de obligate verstelling voor de leuning en de verstelling voor de lengterichting van de stoel. Verder zijn de voorstoelen voorzien van een verstelmogelijkheid van de lendesteun.

Het stuurwiel is eveneens zowel in lengte als in hoogte verstelbaar, zodat groot en klein een uitstekende zitpositie in de Volvo kan creëren. Verder is het voor dit slag wagens welhaast vanzelfsprekend dat hoofd en onderdanen voldoende bewegingsvrijheid gegund wordt. De bagageruimte heeft een volume van 440 liter, hetgeen meestentijds ruimschoots toereikend zal zijn.

Het dashboard geeft evenmin reden tot klagen. Het geheel is niet alleen overzichtelijk ingedeeld maar tevens opgetrokken uit deugdelijke materialen. Vooral de middenconsole, waar de toetsen en knoppen voor het audiosysteem, de telefoon en de klimaatregeling zijn geplaatst, verdient een compliment. Ondanks de veelheid aan functies laat een en ander aan duidelijkheid niet te wensen over.

Aardige onderbreking
Trondheim is volgens de reisgids zonder meer een bezoek waard. Wij hechten veel waarde aan dit boekje boordevol beschrijvingen en nuttige tips, zodat besloten wordt van de route af te wijken. Voor het binnenrijden van de stad verlangen de Noren een vergoeding die bij diverse tolstations kan worden betaald. Het aantal tolwegen in Noorwegen is beperkt, maar aan het begin van de grote steden en bij diverse particulier onderhouden wegen dient desalniettemin tol te worden betaald.

Wie meent dat er vervolgens geen parkeergeld in de stad behoeft te worden betaald, heeft het grondig mis. Vrij parkeren is er in het centrum van Trondheim niet bij. De reisgids beveelt in het bijzonder de gotische Nidarosdomen aan. In deze kathedraal werden tot in het begin van deze eeuw de koningen van Noorwegen gekroond. Het is een indrukwekkend bouwwerk, maar de echte reden dat de Noren zo hoog van de Nidarosdomen opgeven ligt in het simpele feit dat het land verder geen kathedralen van dit kaliber kent. Nederland is wat dat betreft stukken royaler bedeeld.

Een middagje Trondheim is een aardige onderbreking van de reis maar ook niet meer dan dat. Fraaie architectuur is er niet of nauwelijks te vinden en veel sfeer en gezelligheid hebben de Noren niet weten aan te brengen.

Poolcirkel
Vanuit Trondheim slingert de E6 zich verder naar boven. Tijdens een rit over een kale, boomloze en uitgestorven hoogvlakte breekt volgens de reisgids dan het grote moment in ons leven. We passeren de poolcirkel. Midden in de woestenij hebben de Noren een poolcirkelcentrum opgetrokken, waar een certificaat kan worden aangeschaft, zodat het thuisfront zeker weet niet voor het lapje te worden gehouden.

De Volvo speert gewoon door, daar de inzittenden niet van zins zijn om zich op een dergelijke wijze geld uit de zak te laten kloppen. Het traject van Trondheim naar Narvik beslaat zo'n 900 kilometer en duurt langer dan verwacht. De veelheid aan bussen en caravans drukt het tempo en inhalen komt door de bochtige weg de veiligheid nu niet bepaald te goede.

Na Narvik lijkt de verkeersstroom langzaam op te drogen. Het is net alsof veel Noordkaap-pelgrims bedacht hebben dat het uiterste noorden voor hen toch te hoog gegrepen is en inmiddels hun tocht in zuidelijk richting hebben verlegd. Het landschap verstilt en wordt langzaam ruiger. De E6 doorkruist de Troms en vervolgens het onherbergzame maar fascinerende Finnmark. Hier wonen vanouds de Lappen, die zelf echter liever Samen genoemd worden.

Hoewel hun territorium tot de verbeelding spreekt, is er van de voor toeristen zo aantrekkelijk romantiek van het nomadenbestaan nauwelijks meer iets over. Naar schatting leven een kleine 250 families nog daadwerkelijk van de rendierkudde. Het overgrote deel van de Lappen bewoont gewoon een huis en beschikt over een auto. Te pas en te onpas staan er langs de weg echter van die toeristische Lappen met tenten vol rendierhuiden en geweien. De commercie blijkt hier ook haar duizenden te hebben verslagen. Gelukkig vergoedt de natuur veel, zo niet alles.

Onaangename verrassing
Dan komt de kruising bij Russenes. Wie nalaat naar het noorden af te buigen, koerst verder in de richting van Kirkenes. Wij laten de E6 echter voor wat hij is en sturen de neus van de Volvo in de richting van de Noordkaap. Pakweg 100 kilometers resten ons van de finale. Daar de Noordkaap op een eiland ligt, konden de laatste 30 kilometers tot voor kort pas afgelegd worden nadat er van een veerpont gebruik was gemaakt. Die tijden zijn voorbij. Tegenwoordig ontsluit een 7 kilometer lange tunnel de weg naar het uiterste.

Eenmaal door de tunnel wacht de Noordkaap-pelgrim een onaangename verrassing. Voor een auto met twee inzittenden wordt 160 kroon tol in rekening gebracht. Enkele reis welteverstaan. Bij de terugreis dient hetzelfde bedrag nogmaals te worden neergeteld. Iemand mocht toch eens besluiten zich voorgoed op de barre Noordkaap te vestigen. Die kun je toch geen twee keer tol in rekening brengen?

Tweehonderd meter voor de stalen globe die het non plus ultra van Europa markeert, bevestigen de Noren hun reputatie als schandelijke geldwolven. Of de twee inzittenden van de donkerblauwe Volvo even 350 kroon willen aftikken? Voor dat bedrag kunt u dan gebruikmaken van diverse faciliteiten, glimlacht de hoogblonde dame achter de kassa. Met die voorzieningen blijkt ze een midden in de woestenij opgetrokken Noordkaap-centrum te bedoelen, waar zowel de blaas als de portemonnee royaal geledigd kunnen worden.

Kapelletje
Trouwlustigen worden attent gemaakt op de mogelijkheid elkaar op de Noordkaap het jawoord te geven. Daartoe herbergt het centrum een kapelletje, terwijl een geestelijke naar keuze op afroep beschikbaar blijkt te zijn. Achter het centrum bevindt zich de langverwachte globe. De storm doet ons bijkans uit de broek waaien en de weersgesteldheid slaat alle hoop op het aanschouwen van de middernachtzon acuut de bodem. Wij zullen geen getuige zijn van dit unieke natuurverschijnsel.

Onze landgenoten hebben zich overigens niet onbetuigd gelaten. Met een spuitbus heeft iemand uit de lage landen door de woorden ”Gerrit was here” op de sokkel van de globe te spuiten een daad van nationaal belang gesteld. Vermoedelijk heeft een klein kind Gerrit willen evenaren dan wel overtreffen door de vaderlandse driekleur in een uitvoering van een knaak in het hekwerk te steken.

De storm die over de Barentszee raast, rukt en trekt onophoudelijk aan het vlaggetje. De herinnering aan het kind zal spoedig vervliegen. Net zoals wij even later zullen besluiten de in nevelen gehulde Noordkaap te verlaten. Echter niet zonder het besef een van onze vele dromen in werkelijkheid te hebben omgezet. Nu de rest nog!

Technische gegevens

Motor
Cilinderinhoud: 2460 cc; maximumvermogen: 103 kW/140 pk bij 4000 tpm; maximumkoppel: 290 Nm bij 1900 tpm; acceleratie 0 100 km/h: 11,0 seconden; topsnelheid: 205 km/h.

Maten
Lengte: 4820 mm; breedte: 1830 mm; hoogte: 1430 mm; wielbasis: 2790 mm; gewicht: 1587 kilogram; houderschapsbelasting: ƒ 706 per kwartaal; inhoud bagageruimte: 440 liter; inhoud brandstoftank: 70 liter.

Prijs
Volvo S80 2.5D: ƒ 85.500

Positief
+ vormgeving
+ afwerking
+ stoelen
+ verbruik

Minpunten
- koppeling