Auto 27 maart 1999

Ommezwaai van straatwassen naar wasstraten

Autobezitters gaan
anders soppen

Door A. J. Coster
Op elke zonnige zaterdagmiddag zijn ze te zien: auto-eigenaren die gewapend met emmer, spons en shampoo het vuil op hun bezit te lijf gaan. Met het toenemen van de welvaart lijkt het 'straatwassen' echter steeds meer af te nemen. Machinaal autowassen wint terrein. Dat kan het milieu ten goede komen.

De overstap naar de wasstraat is meer dan een modegril, verwacht R. Zwolsman, voorzitter van de afdeling autowasbedrijven (WAS) van de Bond van Garagehouders (Bovag). „Er heeft een verschuiving plaats. Gemak speelt een steeds grotere rol. Niemand legt graag zijn tuinslang helemaal vanuit de keuken door de gang naar de straat. Nu er meer geld voor luxe is, komt ook de autowasstraat in beeld.”

Toch is gemak niet het enige motief achter het veranderend gedrag, denkt de voorzitter. Volgens hem raken meer mensen ervan overtuigd dat het op straat wassen slecht is voor auto en milieu. R. R. Garnaat, inspecteur bij de Milieudienst van Amsterdam, sluit zich daarbij aan. „Er spoelt veel vuil en wasmiddel weg naar het oppervlaktewater. Daar komen dan processen op gang, die dit water zuurstofloos maken. Dat maakt leven onmogelijk.” Garnaat vestigt tevens de aandacht op het van de auto's afkomstige zink en lood, dat ook in het milieu verdwijnt. Zeker bij klinkerstraten is de bodemverontreiniging verontrustend, stelt de inspecteur.

Aantrekkelijker
Desondanks bepleiten Zwolsman en Garnaat geen verbod op 'straatwassen'. Zij kiezen voor een vrijwillige overstap. Eigenaren van autowasgelegenheden kunnen daarin een grote rol spelen, denkt de WAS-voorzitter. „Wij adviseren onze leden hun wasstraat aantrekkelijker te maken. Nog te vaak is aan de voorkant van de zaak alles in orde, maar komt de automobilist aan de achterkant in een kale, grauwe omgeving terecht.”

A. de Bloois, manager van de advies- en expertiseafdeling van de ANWB, is het daarmee helemaal eens. „Steeds meer mensen gaan naar een autowasserette. Maar lang wachten in een ongezellige omgeving stuit veel mensen tegen de borst”, denkt hij. „En staat iemand te lang bij de stofzuiger, dan is hij zijn plaatsje in de rij kwijt.”

Autowasgelegenheden doen er beter aan met een volgnummer te gaan werken, adviseert De Bloois. Op de wachtplaatsen kunnen de chauffeurs dan in alle rust voorwassen, stofzuigen of het dashboard poetsen. „De kinderen vermaken zich intussen in het ballenbad. Autowassen moet een sociaal uitje worden.” Dat kan volgens de ANWB-man alleen als de eigenaar van een wasserette de geboden gelegenheid niet meer als leuke bijzaak, maar als hoofdactiviteit ziet.

Randvoorwaarden
Ook de overheid bekommert zich om het milieu. Bedrijven die hun auto's op de openbare weg wassen, zijn in Amsterdam strafbaar. Een verbod voor particulieren is echter niet haalbaar. „Op de 6 miljoen auto's in Nederland zouden we dan even zoveel agenten moeten hebben. Dat is op zich wel wenselijk, maar niet te doen”, zegt Garnaat.

„Wel moet de burgerlijke gemeente de juiste randvoorwaarden scheppen”, vindt Zwolsman. Hij doelt onder andere op de noodzaak van een stimuleringsbeleid door de lokale overheid. Almere is een voorbeeld, meent de WAS-voorzitter. Deze stad voert onder het motto ”Soppen doe je niet op straat” actie om het op straat wassen te verminderen. De gemeente zorgt voor de promotie en de autowasstraten haken aan met korting en andere acties.

Hengelo gaat een stap verder. Deze stad ontwikkelt een nieuwe, luxe villawijk. De kopers ondertekenen tegelijk met de koopakte voor de grond, een verklaring dat zij hun auto's niet bij huis of op straat zullen wassen. Zwolsman heeft sympathie voor het plan. „Als eerst de 'rijken' iets moeten, volgen de anderen gemakkelijker.”

Overleg
Hengelo's buurgemeente Enschede deed het anders. Die legde wasplaatsen aan, compleet betegeld en met een regenwaterreservoir met waterpomp. De WAS-voorzitter ziet echter geen heil in dit project. Het schortte aan voldoende communicatie. „De vloer is bijvoorbeeld niet vloeistofdicht. De gemeente zal miljoenen moeten investeren om de locaties te laten voldoen aan wettelijke normen.” Hij wijst ook op de geringe controlemogelijkheden. „Wie zegt mij dat er alleen maar water in het afvoerputje verdwijnt?”

In Nijmegen was sprake van goed overleg tussen de eigenaren van autowasserijen en de plaatselijke overheid. In een nieuw gedeelte van de stad moest per honderd woningen een ecologische wasplaats komen. Deze voldeden echter niet aan de eisen. De autowasbranche bood alternatieve mogelijkheden. Zwolsman erkent dat dit de meest gangbare manier van werken is. „Wij schreven de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan over het autowassen op straat, maar kregen geen reactie. Plaatselijke initiatieven en contacten met de lokale overheid werken daarentegen vaak wel.”

Kwaliteit
WAS-leden zijn gebonden aan Bovag-normen die strenger zijn dan die van de overheid. Zwolsman: „De Nederlandse wet vormt de basis voor onze normen. Maar zij zegt bijvoorbeeld niets over aansprakelijkheid en de soort van wasmiddelen. Het maakt voor de wet niet uit of een shampoo bij gebruik de lak beschadigt of niet.” De Bovag-lat ligt hoger. En het succes van de aangesloten wasserettes hangt samen met de garanties die zij de gemeenten daardoor kunnen bieden, denkt hun voorzitter.

De geleverde kwaliteit moet uiteindelijk ook klanten over de streep trekken, zegt Zwolsman. „Met name het milieu is een aspect dat maatschappelijk goed ligt. Maar ook waterterugwinning klinkt de burger positief in de oren.” Volgens de Bovag liggen hier nog kansen. „Wij moeten naar een glasbakkenmentaliteit. Niets is verboden, maar iemand die zijn auto nog op straat wast, moet het schaamrood op de kaken krijgen.”

Verjaardag
De autowasbranche werkt hard aan haar imago. Zo is zij bezig het waterverbruik in de wasstraten verder terug te dringen. De doorsnee straat verbruikt per auto op dit ogenblik 400 liter. Daarvan wordt ongeveer eenderde teruggewonnen. De autowassers streven echter naar een maximum van 60 liter vers water.

Klantenbinding is niet alleen een kwestie van de techniek, meent de Bloois. De sector moet ook eens denken aan speciale wasdagen –lady days bijvoorbeeld– of een kentekenherkenningssysteem. Dat kan aan de hand van het tijdstip en de regelmaat van autowassen korting bieden. De Bloois denkt nog verder. „Koppel kentekenherkenning aan persoonsgegevens. Dan feliciteert de automaat eerst met iemands verjaardag voordat hij aan de wasbeurt van de auto begint.”