EasyJet: luis in de KLM-pels

Met de nieuwe diensten zet easyJet een vervolgstap om van Amsterdam een vierde vervoersknooppunt te maken, naast Londen-Luton, Liverpool en Genève. In totaal vliegt de maatschappij nu met twintig Boeings 737 op 31 routes naar achttien luchthavens. Bij Boeing zijn orders geplaatst voor 32 vliegtuigen van het type 737-700.

EasyJet is op Schiphol een van de grotere vervoerders. Afgelopen jaar reisden zo'n 800.000 passagiers met de prijsbreker van en naar Amsterdam, waarmee de maatschappij op de nationale luchthaven in de vervoerstoptien staat. Vijf jaar geleden was Schiphol easyJet liever kwijt dan rijk, onder meer omdat er toen met een relatief lawaaiige Boeing werd gevlogen. Nu wordt de onderneming er echter gekoesterd en geprezen.

„EasyJet is een stimulans voor de luchthaven”, zegt Léon J. G. Verhallen, directeur marketing van de Schiphol Group. „KLM UK stopte twee jaar geleden met de route naar Belfast. Daarom juichten wij het van harte toe dat easyJet op deze bestemming gaat vliegen. Voor ons is deze maatschappij een belangrijke partner, maar de passagiers hebben uiteindelijk het meeste voordeel.”

Botsing
KLM botste enkele keren stevig met easyJet door op Londen ook ineens heel lage tarieven te hanteren. EasyJet stapte daarop naar de Reclame Code Commissie vanwege het voeren van misleidende reclame door KLM en diende verder bij de Europese Commissie een klacht in vanwege oneerlijke concurrentie. Argument voor het laatste: een maatschappij met zo'n grote overhead als KLM kan nooit winst maken op zulke lage tarieven.

Via dochter Transavia is de KLM-groep nu weer in de aanval gegaan met een kleine prijzenslag. Onder de merknaam Basiq Air biedt Transavia sinds december 2000 goedkope tickets naar Nice en Barcelona aan. Het ligt er dik bovenop dat deze bestemmingen zijn gekozen om frontaal de concurrentie aan te gaan. Volgens Transavia-woordvoerster Brigitte Midavaine is het concept voor de goedkope vluchten echter al een jaar geleden in gang gezet. „Transavia is altijd een pionier geweest. Peter Legro, onze president-directeur, heeft al eerder gezegd dat we eens van die maaltijdverstrekkingen aan boord af moeten. Het snijden in voorzieningen, waardoor de kosten en de tarieven omlaaggaan, is een eigen ontwikkeling en derhalve geen reactie op de vluchten van easyJet.”

Marketingmanager Peter van der Heijden van easyJet in Nederland glimlacht als hij deze argumentatie hoort. „Nice en Barcelona zijn dan zeker toevallig gekozen”, zegt hij met een grijns. „Feit is dat de consument bij easyJet al eerder voor lage prijzen van Amsterdam naar Nice vloog. Daar was KLM niet echt gelukkig mee. Vorig jaar maakten we bekend dat we ook naar Barcelona zouden gaan. Later hebben we die bestemming omgeruild voor Belfast. Ik denk dat Transavia door deze omzetting op het verkeerde been is gezet. Overigens vinden we concurrentie prima. Wij trekken ons eigen plan en streven ernaar binnen enkele jaren op Schiphol tot de vervoerstopvijf te behoren.”

Haantje de voorste
Bij elkaar vliegt easyJet vanaf Schiphol nu naar zes steden. Naast Belfast, Edinburgh en Nice gaat het om Genève, Liverpool en Londen. Later dit jaar volgen waarschijnlijk nog twee bestemmingen. Van der Heijden: „Ik kan niet zeggen welke, omdat we vanaf november 2000 aan de beurs genoteerd zijn. In het verleden waren we vaak haantje de voorste om uitspraken te doen. Het noemen van namen wordt echter als koersgevoelige informatie gezien.” Uit de strategie van easyJet is af te leiden dat Athene, Barcelona en Málaga hoge ogen gooien, omdat die bestemmingen al vanaf andere steden worden aangevlogen. Op dit moment bouwt de prijsbreker de routes op bestaande bestemmingen zoveel mogelijk uit, voordat er geheel nieuwe worden opgezet.

Het boeken van vluchten gaat bij easyJet het snelste via internet. Dit verkoopkanaal wordt sterk gepropageerd en neemt inmiddels circa 80 procent van de boekingen voor zijn rekening. Telefonisch boeken komt op de tweede plaats. Reisbureaus komen er bij easyJet niet aan te pas. Dat scheelt flink in de kosten, evenals het niet verstrekken van tickets –met het paspoort en een reserveringsnummer wordt alles geregeld– en gratis voedsel en drankjes.

Vroeg boeken levert de laagste tarieven op. Hoe korter voor vertrek je boekt, hoe duurder het ticket, maar dat is bij alle prijsbrekers het geval. Van der Heijden: „Ook wij kunnen natuurlijk niets verdienen aan vluchten met alleen '60-guldenpassagiers'. In de aanloop naar een vlucht bouwen we een gedifferentieerd tariefsysteem op.” Waar andere maatschappijen altijd met wollige taal reageren op de vraag hoeveel plaatsen zij voor het laagste tarief reserveren –er komt nooit een concreet antwoord–, doet easyJet niet moeilijk. „Over alle routes gemiddeld zo'n 25 procent”, zegt Van der Heijden open.

Volle pond
Basiq Air een prijsbreker noemen gaat ver, want voor alle andere bestemmingen van Transavia betaalt de consument nog het volle pond. Tot de echt goedkope maatschappijen worden in Europa verder alleen nog Ryanair (Ierland), Buzz en Go (beide uit Engeland) en Virgin Express (Engeland, vliegend vanaf Brussel) gerekend. Ryanair is de grootste in Europa met 7 miljoen passagiers per jaar, gevolgd door easyJet met 5,6 miljoen passagiers. Buzz is een volle dochter van KLM UK en daarmee ook van de 'grote' KLM. Buzz vliegt nu precies een jaar en is opgericht als reactie op het voortdurende succes van easyJet en Ryanair.

Go is een dochter van British Airways (BA) en bestaat nog geen drie jaar. Sinds twee maanden wil BA er echter weer van af. Indertijd was Go voor BA noodzakelijk, zei men zelf, omdat de markt er rijp voor was. Nu past Go ineens niet meer in die filosofie. Feit is dat de maatschappij over haar volledige twee boekjaren nog geen Britse pond winst heeft gemaakt. Volgens topvrouw Barbara Cassani van Go levert het lopende jaar echter zwarte cijfers op. Tot de serieuze geïnteresseerden behoort KLM-via-via-dochter Buzz. Slim van KLM, want beide maatschappijen vliegen vanaf Londen-Stansted en de operaties kunnen bij overneming mooi in elkaar worden geschoven. En het goedkope segment telt gelijk een concurrent minder.

Rel
De introductie van lage tarieven bij Transavia leidde al tot een heuse rel. Basiq Air bracht gehandicapten onder meer extra kosten in rekening. Dat schoot de Gehandicaptenraad in het verkeerde keelgat. Zo werd passagiers die met een eigen rolstoel reisden en hulp nodig hadden om in de vliegtuigstoel te worden getild, 150 gulden in rekening gebracht. Per enkele reis! Door de commotie die hierover ontstond, heeft Basiq Air die toeslag voorlopig geschrapt.

Ook met een andere vervoersvoorwaarde springt Basiq Air er negatief uit. Zo kun je een eenmaal gereserveerde reisdatum onder geen enkele omstandigheid meer wijzigen. Als je om wat voor reden dan ook niet kunt vliegen, ben je je geld kwijt. Bij easyJet kun je in zo'n geval voor 35 gulden per enkele reis de vluchten omboeken, uiteraard met bijbetaling van het tariefsverschil als er voor de nieuwe datum een duurder tarief geldt.

Stropdassen verboden
EasyJet is in 1995 opgericht door de 33-jarige Stelios Haji-Iannou, zoon van een Griekse reder. De maatschappij biedt nu werk aan circa 1400 personen. Van conventies moet Haji-Iannou niet veel hebben. Marketingmanager Peter van der Heijden: „Het dragen van stropdassen is bij easyJet verboden, met uitzondering van de vliegers. Dat laatste overigens op verzoek van de Britse rijksluchtvaartdienst, die het dragen van stropdassen gezag vindt uitstralen. Alle franje is bij onze onderneming overboord gezet, zowel op kantoor als in de lucht. Zo zijn we in principe ook een papierloze maatschappij. Internet is zowel voor het boeken als voor de communicatie binnen het bedrijf de spil waar alles om draait.”