Auto 15 december 2000

Britse fabrikant stopt met productie opvallend vervoermiddel

Einde voor
driewieler Robin

Door W. G. Hulsman
De trots van de Britten krijgt dit jaar binnen korte tijd twee stevige knauwen. In oktober rolde de allerlaatste Mini oude stijl uit de Rover-fabriek bij Birmingham. En deze maand stopt na 65 jaar de productie van een ander karakteristiek, Brits voertuig: de driewieler Reliant Robin.

Enthousiaste Robin-rijders betreuren het. Dat bleek in september, toen Reliant het einde van de bouw van de driewielers publiek maakte. Binnen enkele dagen waren alle Robins die tot eind dit jaar geproduceerd zouden worden, uitverkocht.

Net als de Eend, de Kever en de Mini heeft ook de Robin een groep fans die het voertuig met trots bestuurt, er veel aan knutselt en er websites over opzet. Daaronder zijn zowel oude als jonge liefhebbers. Want al mag de Robin voor velen het imago van een oude-opa-auto hebben, er zijn ook jonge chauffeurs die nog lang met het opvallende voertuig hopen te kunnen rijden. Zo rijden alleen al in Groot-Brittannië nog zo'n 44.000 Reliant-driewielers rond. Hoeveel dat er in Nederland zijn, kan een woordvoerder van Waaijenberg Mobiliteit in Veenendaal niet zeggen. Het bedrijf was jarenlang importeur van de Robin.

Reliant moet de verkoop beëindigen omdat de productiekosten van de Robin uit de hand dreigden te lopen. Bovendien kwam Reliant in oktober op de Britse autotentoonstelling met een nieuwe, vierwielige auto. Daarnaast de Robin blijven produceren, was blijkbaar te veel van het goede. De opkomst van de populaire brommobiels –mini-autootjes waarvoor een brommerrijbewijs voldoende is– zal de verkoop van de Robin ook geen goed hebben gedaan. Toch blijft de beslissing opmerkelijk, omdat de driewieler ruim twee jaar geleden nog geheel werd gerestyled.

Luxe serie
De Robin krijgt een waardig afscheid: Reliant produceert deze maand een speciale serie driewielers, de Robin 65. Die worden handmatig gebouwd. Deze laatste Robins krijgen allemaal een plaat met een uniek nummer en de naam van de eigenaar erop. De Robin-65-serie wordt helemaal in goud metallic afgeleverd.

De kopers die een exclusieve Robin 65 –voor ongeveer 40.000 gulden– hebben weten te bemachtigen, kunnen het voertuig deze weken bovendien afhalen bij de fabriek in Burntwood, Staffordshire. Zij krijgen een rondleiding door de productiehal en hebben een ontmoeting met de bouwers van de laatste Reliant-driewielers.

Voorlopig blijft de Robin in het straatbeeld aanwezig. Zijn opvallende vorm zal de aandacht blijven trekken, want in al zijn eenvoud is het een sierstukje. De mooie ronde en toch ook weer spitse neus trekt de aandacht: waar normaal de wielkasten zitten, heeft de Robin plaatwerk. En ergens verborgen in het midden onder de motor is nog een deel van een band te zien.

De driewieler heeft ook een uitstraling van: raak mij niet aan, want als je op mijn neus leunt, kiep ik om. Overigens onterecht. De driewieler –die nog altijd met een motorrijbewijs bestuurd mag worden– is juist erg stabiel en ligt door het ene wiel aan de voorkant juist soepel op de weg, al is het geen motor of luxe bolide.

Windgevoelig
„Integendeel, de kunststof constructie gecombineerd met het geluid van de motor, die vrijwel in het passagiersgedeelte van de Robin ligt, zorgt ervoor dat een rit met de driewieler met nogal wat geluid gepaard gaat. Korte ritten rond de stad zijn draaglijk. Een langere reis vraagt om uithoudingsvermogen en om open ramen”, schrijft een overigens erg enthousiaste bezitter op zijn speciale Robin-site. „Mijn ervaring is dat de wegligging van een Robin overigens bij meer gewicht veel comfortabeler is. Moraal: Breng je vrienden mee!”

Al begrijpt hij ook dat veel automobilisten nooit zijn overgestapt op een Robin. „De Robin is erg licht. Hij is niet zwaarder dan 400 kilogram en weegt dus minder dan een stevige Harley-Davidson motorfiets. De driewieler houdt daardoor niet van sterke wind van opzij. Verder geeft de glasvezel cabine weinig bescherming en veiligheid”, becommentarieert de Robin-rijder het vervoermiddel dat al uit de tijd van voor de Tweede Wereldoorlog stamt.

Sleutelen
Reliant bouwt al 65 jaar motorvoertuigen op drie en vier wielen. De gedreven ingenieur T. L. Williams ziet begin jaren '30 een grote toekomst liggen voor driewielers. Achter zijn huis in het Engelse plaatsje Tamworth sleutelt hij aan prototypen. Eind 1934 is hij tevreden over zijn ontwerp en vraagt hij een rijlicentie aan voor zijn Regent op drie wielen. Per 1 januari 1935 krijgt hij die. Het kleine voertuig is dan in de eerste plaats bestemd als kleine bestelbus voor bedrijven. Williams sleutelt verder en vlak voor de oorlog weet hij het wagentje uit te rusten met een eigen Reliant 748 cc motor.

In 1953 zet Reliant een grote stap: de eerste driewieler voor personenvervoer –de Regant– rolt uit de snel groeiende fabriek in Tamworth. Het opvallende voertuig met een Austin-motor heeft dan nog een houten frame en een aluminium opbouw, maar in 1956 vervangen de ontwerpers het aluminium door glasvezel. De Regant is dan de eerste auto in Europa met een complete kunststof body.

Reliant werkt hard aan de verbetering van de motor, maar het bedrijf legt zichzelf één regel op: de Regant moet zuinig blijven, want de auto moet een breed publiek blijven aantrekken. Daarin slagen ze, al wordt het geen volksauto als de Mini en de Kever.

In 1960 rijdt de driewieler met zijn 17,5 paardenkrachtmotor gemakkelijk 104 kilometer per uur. Het brandstofverbruik is dan 5 liter per 100 kilometer. In 1962 introduceert Reliant een 600 cc lichtgewicht motor. Later ontwikkelen Reliant-ingenieurs daar krachtiger varianten van.

Robin
In 1972 volgt de driewieler Robin zijn voorganger op. Het model zal tot het einde van de eeuw in productie blijven, al wordt de Robin wel steeds aangepast aan de wensen van de tijd. De leiding van Reliant heeft daarbij nooit haar oorspronkelijke doelgroep –de bedrijven– uit het oog verloren, want tot en met dit jaar zijn er Robins met gesloten laadruimte en pick-up. De uitvoering voor personenvervoer blijft echter boven aan de productielijst staan.

In 1976 komt Reliant met een 850 cc motor, die 40 pk levert. De snelweg is daarmee voor de Robin helemaal geen probleem meer, want een snelheid van 140 kilometer per uur gaat de driewieler goed af. De meeste Robin-rijders hebben echter geen behoefte aan zo'n snelheid. Zij toeren vooral voor hun plezier met het lichte voertuig.

In 1982 volgt de Rialto, die in verschillende varianten leverbaar is: tweedeurs, driedeurs en als klein transportbusje. De Robins hebben inmiddels een volledig stalen frame en een tegen corrosie gegalvaniseerd chassis. In de jaren '80 draait de productie van Reliant op volle toeren. Wekelijks rijden er zo'n 300 Robins en Rialto's de fabriek uit.

Het lijkt goed te gaan met Reliant, maar eind jaren tachtig begin jaren negentig komt het bedrijf in financiële problemen doordat de maatschappij die Reliant in haar bezit heeft, failliet gaat. Er volgen een paar herstarts, waarvan de laatste in 1996 succesvol is. In 1997 is de productie weer terug op zo'n 720 auto's.

Stadskoeriers
Het hart van veel enthousiaste driewielrijders gaat in 1997 harder kloppen als Reliant een geheel vernieuwde Robin presenteert. De lijn van de driewieler is aangepast aan de tijd en de Robin lijkt weer voor jaren mee te kunnen. Nog geen drie jaar later besluit de Reliant-directie de productie van de Robin te beëindigen. Reliant Cars Ltd legt zich toe op andere typen.

Robin-rijders die in de toekomst echt niet met een vierde wiel over de weg willen, zullen moeten uitwijken naar andere vervoermiddelen. Reliant blijft in Groot-Brittannië in ieder geval de Ape 50 importeren, een Italiaanse driewieler die met brommerrijbewijs bestuurd mag worden en vooral door bedrijfjes, parkbeheerders en stadskoeriers gebruikt wordt. De snelweg is echter verboden gebied voor de Ape 50.