Voorraam T-Ford
blijft het langst heel

Het is zo alledaags: een klein, vergeten sterretje in de voorruit. De auto staat 's avonds buiten, de ramen beslaan wat. 's Nachts gaat het vriezen, aan de binnenkant van de ruit komt condens. Het raam wordt door en door koud. De volgende morgen maakt de bestuurder met een krabber de buitenkant schoon, goed zicht is immers belangrijk. Vandaar ook dat de blower aangaat, op volle kracht. In de auto wordt het lekker warm, buiten blijft het koud. Plotseling scheurt het glas geruisloos door. De spanning door temperatuurverschillen werd de ruit te veel.

Carglass heeft er iedere winter weer dagelijks mee te maken, weet Van Roermund, commercieel manager op het hoofdkantoor in Eindhoven. En niet alleen 's winters, ook in de zomer komen er honderden auto's met ruitschade. Uiteraard ligt de oorzaak daarvan op een ander gebied. „Bij elkaar kunnen wij zo'n zestig oorzaken van glasschade opnoemen. Dat gaat het hele jaar door.”

Moeiteloos somt hij er een aantal op. Allereerst een paar feiten: „Gemiddeld krijgt iemand één keer per tien jaar voorruitschade. Dat is op zich niet veel. Een zakelijk rijder komt elke drie jaar een keer langs, iemand die heel weinig rijdt zien we bijna nooit. Dat komt natuurlijk doordat iemand die veel op de weg is, meer kans maakt op een opspattend steentje.”

Onderhoud
De staat van onderhoud van de weg is ook van invloed op de kans op schade. Zowel goed als slecht onderhoud kan negatief werken. Van Roermund: „Op een goed onderhouden weg ligt doorgaans meer grit. Op een slecht onderhouden weg liggen vaak meer asfaltsteentjes los.” Ook de verkeersdrukte speelt een rol. Uit de praktijk weet de verkoopmanager dat bij een toenemende drukte de voorruitschade afneemt. Daarentegen neemt de koplampschade toe. Een derde belangrijke oorzaak is het toegenomen oppervlakte aan glas op de weg. „Er zijn niet alleen meer auto's, ook de ruiten worden groter. Kijk maar eens naar die panoramische ruiten van een ruimtewagen. De trefkansen voor een steentje zijn daar duidelijk groter.”

Al deze factoren zorgen dus voor een toename van het werk voor Carglass en collega's. De hoge vlucht van het aantal meldingen –en dus reparaties– komt ook nog uit ongedachte hoek: de mobiele telefoon. Van Roermund: „Vroeger wachtten de mensen met reparatie van het sterretje tot de grote beurt. In het ergste geval meldden ze het zelfs dan niet, zodat een scheur kon ontstaan. Dan moest de hele ruit worden vervangen. Tegenwoordig grijpen automobilisten direct de telefoon om een afspraak voor reparatie te regelen. Als het moet, komen we zelfs bij het bedrijf waar hij of zij werkt het sterretje behandelen.”

Uiteindelijk gaat het daar ook om, vindt Van Roermund. „Het is belangrijk dat een sterretje gerepareerd wordt. Als hij door gaat scheuren –en dat is in meer dan de helft van de gevallen– kan het gevaarlijk worden. Een scheur vermindert de sterkte van het glas. Steeds meer zijn ruiten echter een dragend onderdeel van de carrosserie. Er zijn autotypes die zo plat worden als een dubbeltje als ze over de kop slaan zonder ruiten erin”, weet Van Roermund. „Daarnaast neemt de kans op versplintering met elke beschadiging toe.”

Veel automobilisten zijn dan ook overtuigd van het loerende gevaar. Het hele jaar door krijgt het ruitschadebedrijf hen over de vloer. „Daarin is een zekere regelmaat te ontdekken. Sommige perioden wat meer, andere wat minder.” Dat ging zo door totdat aan het eind van 1998 de cyclus werd onderbroken, geeft Van Roermund aan. „Normaal zien we in november en december een daling van het aantal meldingen. Dat jaar was echter het tegenovergestelde het geval. Het aantal schades nam juist toe.” Carglass besloot tot een onderzoek.

Niet verrassend
In de wandelgangen van het bedrijf werd de toename vooral aan de weersomstandigheden toegeschreven. Samen met TNO-Eindhoven bekeek Carglass met name dit aspect. In mei vorig jaar ging het onderzoek van start. Al snel werd ook weerbureau Meteo Consult uit Wageningen erbij betrokken. Een en ander duurde tot juni van dit jaar. Daarna organiseerde het ruitenbedrijf in oktober een relatiedag. Daarop werden aan verzekeringsmaatschappijen, wagenparkbeheerders en leasemaatschappijen de uitkomsten meegedeeld. „Die waren uiteindelijk niet verrassend”, zegt Van Roermund. „Het was meer een bevestiging van onze vermoedens.”

De commercieel manager vat de conclusies van het rapport in drie punten samen. „Als eerste zijn vocht en vuil, en dan met name pekel, van invloed op doorscheuren. Water maakt glas bros, waardoor het zijn sterkte verliest. Vandaar ook dat het aantal schades met regen en sneeuw direct toeneemt.” Het is ook daarom dat Carglass al zijn klanten een stickertje meegeeft dat direct na het ontstaan van een sterretje erop geplakt kan worden. „Direct vuil en narigheid buiten houden is een eerste vereiste.”

Een ander belangrijk punt is de invloed van temperatuurverschillen. „Dit is een van de grootste oorzaken van doorscheuren. Bedoeld worden niet de verschillen tussen 's morgens vroeg en later op de dag, maar de ongelijkheid van temperatuur binnen en buiten de auto. Met name 's winters speelt dat een grote rol. De laatste jaren zien wij het verschijnsel echter ook 's zomers optreden. Aan de buitenkant maakt de zon de ruit zo'n 50 graden warm. Binnen blaast de airco een koel briesje van 19 graden tegen de ruit. Een scheur is dan zo een feit.”

Krabben
Als derde noemt Van Roermund de krachten die op een ruit komen. „Daarbij is het opvallend dat een rechte ruit de minste schade geeft. De wind komt er frontaal op, maar drukt de ster als het ware dicht. Het beste is wat dat betreft dus een T-Ford. De auto's van deze tijd zijn echter zo gemaakt dat boven de voorruit door de vorm hetzelfde effect ontstaat als bij een vliegtuigvleugel. De ruit wordt als het ware naar buiten gezogen. Dat bevordert het doorscheuren van sterren.”

Het is dus zaak de voorruit zo min mogelijk van binnenuit te bewerken. Van Roermund: „Automobilisten kunnen dan ook met een gerust hart hun voorruit krabben. Maar laten ze uitkijken als ze aan de binnenkant enthousiast met een condensdoekje beginnen te poetsen.”