Heeft het christelijk geloof ook een uiterlijke kant?

Wat is geloof? Geloof is vertrouwen. Een gelovige steunt op de betrouwbaarheid van het Woord van God, in het bijzonder op de belofte van het heil in de Heere Jezus Christus. In het geloof ontvang je door de Heilige Geest in het hart een vast vertrouwen dat wat aan Christus is geschonken, ook aan jou geschonken is. Dit vertrouwen is een innerlijk en persoonlijk iets. Het gaat om de persoonlijke omgang met de Heere. Daar hoort gebed bij, evenals een nauw samenleven en samenspreken met God. De zangregels uit Psalm 25:7 (berijmd), „Gods verborgen omgang vinden zielen, waar Zijn vrees in woont”, geven woorden aan deze innerlijke gestalte. Het is buiten twijfel: de omgang met God wortelt primair in het hart als diepste kern van jezelf. Als het daar niet te vinden is, moet je je afvragen of je de nieuwe geboorte wel ontvangen hebt en of je wel een waar christen bent.

Toch kan hiermee niet gezegd zijn dat het christelijk geloof zich (slechts) beperkt tot innerlijke beleving. We zouden God als Schepper van hemel en aarde ermee tekortdoen. Als schepsel ben je een eenheid van geest èn lichaam, van innerlijk èn uiterlijk. Je leeft in een wereld met onwaarneembare èn waarneembare elementen.

Waarom is het belangrijk om aandacht te vragen voor die waarneembare kant van het geloof? Omdat bij christenen uit andere culturen deze vaak nadrukkelijker aanwezig is dan bij westerse christenen. Het dagelijkse (zichtbare) leven met de Heere, de waarneembare geloofsstrijd, het worstelen met de zonde, de uitreddingen en verhoringen op het gebed, de lofprijzing om Gods genade, het werkzaam zijn met Gods beloften, het zichzelf beschikbaar stellen voor Gods dienst en zo veel meer concrete, zintuiglijke en waarneembare kenmerken typeren vaak hun christelijk leven. Daar gaat een goed getuigenis van uit.

Het tweede is dat de jongere generatie hierom vraagt. Zij hunkert naar zichtbaarheid, concreetheid en zintuiglijkheid van het christelijk leven. Het innerlijk, het verborgene is voor hen te ongrijpbaar. Zij missen de expressie van het christelijk geloof. Het is een tweesprong waarop zij staan: òf zij vallen voor het bestaan van God, Die kennelijk bestaat in het leven van hun opvoeders, òf zij breken met de godsdienst en verdwijnen als schepen in de mist naar onbekende bestemming.

De Bijbelse lijn is dat de realiteit van Christus’ macht en majesteit en Gods vaderlijke zorg over Zijn kinderen zich manifesteren in zowel het innerlijke als het uiterlijke. De ”haren” in Zondag 1 zijn geen geestelijke haren. Zij verwijzen naar de concrete, waarneembare bemoeienis en zorg van de Heere in het leven van de gelovigen. Christus is Heere, de Kurios, en Hij bewerkt concrete uitreddingen. Er zijn concrete gebedsverhoringen. Hij geeft beloften en vervult ze.

Daarom: Laten christenen Christus’ heerlijkheid tevens zoeken in het concrete leven. Laten zij ervan getuigen dat er ook een ”zintuiglijk ervaren” is van Christus’ bediening in Woord èn sacrament èn regering. Die zintuiglijkheid houdt dan in dat àlle zintuigen meedoen in de ervaring eigendom van Christus te zijn: in hoofd, hart en handen. De woestijnreis van het volk Israël en alles wat daarin gebeurt, is een Bijbels voorbeeld hoe het pelgrimsleven van een christen zich voltrekt in concrete afdwalingen en uitreddingen. Andere voorbeelden zijn de dienst in de tabernakel en de tempel, waarbij alle zintuigen meedoen in het beoefenen van de omgang met God.

Een rondreis langs de verstrooide, vermoeide, verdrukte en strijdende kerk in de wereld van 2018 onderstreept de nauwe verbinding tussen de innerlijke en uiterlijke beleving van Gods zorg: een verborgen omgang èn een waarneembaar leven met de Heere. De belofte dat de Zaligmaker Jezus Christus als een (onzichtbare) ”wortel van Isaï” zal staan als een (zichtbare) ”banier voor de volken” is nog steeds van kracht (Jes. 11:10).

De auteur is missioloog en theologisch docent. In deze rubriek worden antwoorden gegeven op vragen over het christelijk geloof.

Heeft het christelijk geloof ook een uiterlijke kant?

Opinie

RD.nl in uw mailbox?