Evangelie biedt geborgenheid en vraagt gerechtigheid

Het leven zoals het door God is bedoeld, wordt in de Bijbel wel aangeduid met ”sjalom”. Dit wijst niet alleen op de afwezigheid van geweld. Het slaat in positieve zin ook op een leven waarin alle relaties goed zijn.

Tim Keller gebruikt hiervoor het beeld van weefsel. „Als je duizenden draadjes op een tafel gooit, krijg je geen weefsel. De draden moeten letterlijk miljoenen keren heel precies op de juiste manier aan elkaar gerelateerd worden.”

De Bijbel noemt deze verwevenheid sjalom. Het woord betekent complete verzoening, een toestand van volledigste bloei. Fysiek, emotioneel, sociaal en geestelijk.

Verbondsstructuur

In de wereld is de vrede ver te zoeken, niet in de laatste plaats door ons eigen aandeel in het onrecht. Tegelijk hebben mensen een diep verlangen naar gerechtigheid. Dit verlangen laat zien dat we geschapen zijn door God, Die de wereld maakte en er Zijn hartstocht voor gerechtigheid in legde. Dat komt tot uitdrukking in Micha 6:8: „Hij heeft u bekendgemaakt, o mens! wat goed is; en wat eist de Heere van u, dan recht te doen, en weldadigheid lief te hebben, en ootmoediglijk te wandelen met uw God?”

Bij ”recht” (Hebreeuws: misjpat) ligt het accent op de daad en bij ”weldadigheid” (chesed) op de houding achter de daad. De weg van God gaan, betekent recht doen uit genadevolle liefde. Chesed en misjpat hebben te maken met de verbondsstructuur waarbinnen heel het leven in het oude Israël geregeld was. Chesed is de houding die verwacht kan worden van verbondspartners: loyaliteit en trouw. Misjpat heeft te maken met de afspraken die binnen een verbond gelden en verwijst vaak naar juridische of andere handelingen die nodig zijn om de orde te bewaren of te herstellen. Soms slaat misjpat op het beoogde resultaat van zulke acties: gerechtigheid, hersteld recht.

Verwachting

Dikwijls vormt misjpat een woordenpaar met een ander Hebreeuws kernwoord: tsedaqa. De combinatie staat voor sociale gerechtigheid en gaat verder dan een houding van ”ieder het zijne geven”. Tsedaqa slaat op rechte verhoudingen.

Wanneer iemand in de rechte verhouding tot God komt te staan, zal dat doorwerken in alle andere relaties. Zo iemand hoort bij de vredestichters van wie Jezus zegt dat zij kinderen van God genoemd zullen worden.

Omdat God heel de aarde regeert, is Hij betrokken bij het brengen van gerechtigheid, door daden van bevrijding of van oordeel. Deze gerechtigheid van God is concreet: „Die het recht (misjpat) van de wees en van de weduwe doet; en de vreemdeling liefheeft, dat Hij hem brood en kleding geve” (Deut. 10:18).

Israël kreeg de opdracht om een cultuur te scheppen van sociale rechtvaardigheid voor de kwetsbare naaste, want dat was de manier waarop Israël de heerlijkheid van God aan de volken kon openbaren.

Tegelijk vertolkt heel het Oude Testament het besef dat alleen de God van Israël gerechtigheid kan brengen. Dwars door alle teleurstellingen en eigen falen heen groeit de verwachting van een eschatologische Koning, Die in alle opzichten gerechtigheid zal belichamen. Mozes en de profeten kijken reikhalzend uit naar deze Knecht van de Heere.

Roeping

In Jezus’ leven en werk zagen de discipelen de profetische profielschets van de Messias voor hun ogen in vervulling gaan. Waar Jezus kwam, bracht Hij verandering in levens van mensen. Zieken werden genezen en bezetenen bevrijd. Die veranderingen kwamen niet alleen tot stand door wat Jezus deed, maar vooral door wie Hij was en hoe Hij zichzelf verbond aan mensen. Zo ver ging Hij daarin, dat Hij minachtend een vriend van hoeren en tollenaars genoemd werd. Een van de oudste liederen van de kerk bezingt hoe Hij al Zijn hemelse glorie heeft afgelegd, om voor ons mensen zelfs de dood van het kruis te ondergaan (Filip. 2).

Het getuigenis van de apostelen cirkelt rond het geheim van deze plaatsvervanging door Jezus. Zijn volbrachte werk betekent een nieuw verbond, waarvan de nodiging nu uitgaat tot alle volken. De kerken ontvingen de roeping om herstel, recht en heelheid te brengen. Om de genade van Jezus Christus zichtbaar te maken.

”Recht doen” betekent dat we naar plaatsen gaan waar het weefsel van sjalom is gescheurd, zodat de zwakkere leden van de samenleving erdoorheen vallen. De enige manier om het weefsel te herstellen en te versterken, is dat we onszélf erin verweven. Onze tijd en onze spullen, onze invloed en onze middelen.

Deze drie obstakels kunnen de kerken in Nederland in de weg staan bij hun inzet voor gerechtigheid en rentmeesterschap:

lVooral voor westerse mensen is het bieden van veiligheid en geborgenheid een belangrijk aspect van de godsdienst. Het is zeker waar dat God Zich ontfermt, maar Zijn ontferming is wel ingebed in Zijn gerechtigheid.

lDe verwachting van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. De Bijbel zegt echter niet dat de huidige wereld dan maar als afgeschreven moet worden beschouwd. Deze verwachting vormt juist een krachtige impuls om te anticiperen op de vernieuwing van de schepping die ons wordt beloofd in de Schrift.

l(Terechte) beduchtheid voor activisme en het idee dat de aarde maakbaar is.

In de gebrokenheid van de schepping wordt de Kerk van Christus echter geroepen om belangeloos dienstbaar te zijn.

Tegenover deze obstakels staat een drievoudige opdracht:

lTerugkeer naar het vollédige Evangelie van Jezus Christus: navolging die gedragen wordt door absolute geborgenheid in Hem.

lGeen onderwaardering van de ziel ten opzichte van het lichaam, of van de aarde ten opzichte van de hemel.

lGeen oppervlakkig activisme maar leven uit genade, wat zich vertaalt in concrete daden van barmhartigheid, rentmeesterschap en liefde.

De auteur is predikant van de protestantse wijkgemeente De Oostpoort te Gouda.

Evangelie biedt geborgenheid en vraagt gerechtigheid

Opinie

RD.nl in uw mailbox?