Uitstel van offensief in Idlib is nog geen afstel

Poetin en Erdogan verrasten eerder deze week vriend en vijand met een akkoord. De aanval in de Syrische regio Idlib, die grenst aan Turkije, is daarmee voorlopig van de baan. Idlib is de laatste provincie in Syrië die in handen is van oppositiegroepen die zich niet aan de Syrische president Assad willen onderwerpen. Voordat de opstand tegen Assad in 2011 begon, telde het gebied 1,5 miljoen inwoners. Nu zijn het er 3 miljoen. Voor een belangrijk deel gaat het om opstandelingen die van elders zijn verdreven.

In de streek moet voor half oktober een gedemilitariseerde zone komen, waar Russische en Turkse militairen gaan patrouilleren. De rebellen moeten hun wapens inleveren. Willen ze dat niet, dan wacht gedwongen vertrek.

Voor Erdogan is de deal winst. De afgelopen weken heeft hij bij Poetin erop aangedrongen Idlib ongemoeid te laten. Turkije herbergt al 3,5 miljoen vluchtelingen en vreesde bij nieuwe gevechten nog meer vluchtelingen te moeten opnemen. Erdogan zit niet te wachten op de kosten die dat met zich meebrengt. Turkije kampt nu al met stevige economische problemen, die voor een belangrijk deel Erdogan worden aangerekend.

Is Poetin van de ene op de andere dag in een vredesduif veranderd? Was hij gevoelig voor de waarschuwingen dat een offensief tot een bloedbad zou leiden? Voor de oppervlakkige toeschouwer kan dit zo lijken.

Of wil Poetin met dit akkoord vooral demonstreren dat er met hem valt te praten? Dat zou je ook kunnen denken. Al maanden proberen de Russische leider en zijn diplomaten het Westen ervan te overtuigen om de wederopbouw van Syrië –geraamde kosten 200 miljard euro– te helpen financieren. Moskou zou dat zonder de hulp van het Westen niet redden. Met het bestand zou Poetin laten zien dat het lot van de burgerbevolking hem aan het hart gaat.

Op het eerste gezicht is Poetin goed bezig. Wie verder kijkt, weet dat de Russische leider de opstandelingen –of ”terroristen”, zoals hij ze noemt– wil vernietigen. Een vrije aftocht van radicale groepen als de machtige Hayat Tahriri al-Sham is voor de Russische leider onbespreekbaar. Deze groep wil overigens de wapens ook niet inleveren.

Volgens geruchten zou China Poetin bij het verdelgen van de opstandelingen willen bijstaan. In Idlib bevinden zich zeker duizend Oeigoeren. De Oeigoeren zijn een Turkse islamitische minderheid, die door Peking wordt onderdrukt. Peking wil niet dat deze strijders naar China terugkeren.

Het heeft er alles van weg dat het akkoord slechts een adempauze betekent. Poetin is vastbesloten de rebellen uit de weg te ruimen. Dat zal voor de burgers in Idlib op een drama uitlopen.

Uitstel van offensief in Idlib is nog geen afstel

Opinie

RD.nl in uw mailbox?