Column: Ruimtelift

Het idee van de ruimtelift is dat je heen en weer kunt reizen tussen de aarde en een ruimtestation met een enorm lange lift in plaats van met een raket. Reizen met een raket is een dure onderneming en dat doe je dus niet vaak. Het bouwen van een liftverbinding is ook niet goedkoop, maar als die lift er eenmaal is, kun je naar hartenlust heen en weer reizen tussen aarde en ruimtestation. Het idee is al oud. Het artikel noemt de naam van een Russische geleerde, Konstantin Tsiolkovski, die in 1895 een publicatie schreef met als titel ”Dagdroom over Hemel en Aarde”. Hij beschrijft daarin een soort luchtkasteel waarvan de top tot maar liefst 36.000 kilometer boven de aarde uitsteekt. Curieus genoeg is dat ongeveer de hoogte van een satelliet die boven een vast punt op aarde draait.

Een van zijn inspiratiebronnen was de Eiffeltoren, die toen recent gebouwd was. Maar ook citeert hij de Bijbelse geschiedenis van de toren van Babel. De auteur van het artikel haalt er ook de ladder bij waarlangs Jakob engelen zag neerdalen en opstijgen van en naar de hemel. Die associatie is een beetje raar, want die ladder is geen menselijke uitvinding, in tegenstelling tot de toren van Babel.

Meer recent is de droom nieuw leven ingeblazen door een uitvinding in de nanotechnologie, namelijk de zogenaamde koolstofnanobuisjes. Met die minuscule structuur kun je een buitengewoon sterke kabel maken. Er zijn al proeven gedaan met een luchtballon aan een kabel van koolstofnanobuisjes, maar al snel bleek het niet zo’n succes te zijn. Dat is inmiddels ook alweer zo’n twaalf jaar geleden. Het laat wel zien dat de droom blijft voortleven.

Er staat in de beschrijving van de torenbouw van Babel een opmerkelijke uitspraak van God over de mens: „Dit is het begin van wat zij gaan doen, en nu zal niets van wat zij zich voornemen te doen, voor hen onmogelijk zijn” (Gen. 11:6, HSV). Eigenlijk zegt de Heere daar van ons –en wie kent ons beter dan Hij– dat als wij ons eenmaal iets in het hoofd hebben gehaald, we niet opgeven tot het gerealiseerd is. Dat zie je ook bij de ruimtelift. Keer op keer komt het idee terug. Na Tsiolkovski kwam in 1960 zijn landgenoot Joeri Artsoetanov met het idee van een steen aan een touw dat je de ruimte in moest slingeren en dat bij het juiste gewicht en de juiste snelheid van de steen precies boven een bepaalde plek op aarde overeind zou blijven staan. Ook dat is nooit iets geworden. In de jaren zestig van de vorige eeuw droomden Amerikaanse geleerden over een kabel van diamant omdat dat een zeer sterk materiaal is. Zo blijven we doordromen net zo lang tot… ja, tot wanneer? Zal de droom toch werkelijkheid worden? Het idee dat een mens zou kunnen vliegen, leefde al sinds Icarus in de Griekse mythologie en bleef eeuwenlang niet meer dan een droom totdat… Inmiddels vinden we het de gewoonste zaak van de wereld.

Wat de rubriek Voorwaarts zo mooi laat zien is dat enerzijds het Bijbelwoord over onze hardnekkigheid in het willen realiseren van ambities maar al te waar is, maar anderzijds het ontzettend moeilijk is om te voorspellen of het ons ook zal lukken. Een vaak aan de Amerikaanse schrijver Mark Twain toegeschreven spreekwoord zegt: „Voorspellen is moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat.” De rubriek Voorwaarts komt maandelijks met een nieuw voorbeeld dat dit bevestigt. Dat mag ons wel bescheiden maken in de stelligheid waarmee wij soms technologische verwachtingen uitspreken.

Het gaat er ook niet om of de voorspelling uitkomt. Het gaat erom dat wij ons afvragen of die ontwikkeling verantwoord is of hoe we die verantwoord kunnen maken. Een Amerikaanse managementdeskundige, Peter Drucker, zei eens: „De beste manier om de toekomst te voorspellen is door deze zelf te maken.” Nu kunnen wij dat maar ten dele, maar we dragen er tegelijk wel verantwoordelijkheid voor. Daar is wijsheid van boven voor nodig. Maar gelukkig hebben we voor het contact met God geen ruimtelift nodig.

Prof. dr. Marc J. de Vries is bijzonder hoogleraar reformatorische wijsbegeerte aan de Technische Universiteit Delft.

Column: Ruimtelift

Opinie

RD.nl in uw mailbox?