Oekraïeners op werkbezoek in Korsakovcentrum Rotterdam

Acht Oekraïners waren maandag te gast bij Slingedael, onderdeel van de Lelie zorggroep. De Oost-Europeanen maakten daar kennis met de zorg voor mensen met korsakov, een ziekte als gevolg van alcoholgebruik en te weinig eten. Met als doel zélf het eerste korsakovbehandelcentrum in Oekraïne op te zetten.

De kanonnen van de voortsudderende oorlog met Rusland bulderen na in de oren van Oekraïense soldaten. Velen raken getraumatiseerd en grijpen naar de fles om de ellende te vergeten.

Het was voor de Oekraïense arts Rostyslav Melnyk aanleiding om twee jaar geleden een privékliniek voor traumabehandeling te beginnen bij Truskavec, een stadje in West-Oekraïne. Wat hem dreef? „Patriottisme”, vertaalt de Oekraïense tolk.

Groot probleem

Drie maanden geleden startte Melnyk ook een centrum waarin cliënten kunnen afkicken van hun alcoholverslaving, een groot probleem in Oost-Europa.

De gehele kliniek kan 130 cliënten aan: 100 intern en 30 ambulant, die een paar keer per week naar het centrum komen. Van de 130 hebben er 25 een lichamelijke beperking. Ook is er ruimte voor 25 alcoholverslaafden.

Maar Melnyk wil verder ontwikkelen. Hij wil een dagbehandeling starten met zeven plaatsen in Truskavec zelf. En een centrum voor korsakovpatiënten, die door het alcoholmisbruik hersenschade hebben gekregen, waardoor ze vergeetachtig zijn en moeite hebben met organiseren en plannen.

Melnyk, zijn vrouw, twee artsen, een arts in opleiding, een psycholoog en een verpleegkundige kregen maandag onder meer twee rondleidingen bij Slingedael.

Bij bewoner Rob (fictieve naam) kijken ze op de kamer. De kloof tussen de Oekraïense en de Nederlandse gezondheidszorg blijkt als de tolk vraagt hoelang Rob hier zit. „Zes jaar”, zegt arts Gerrit Nieuwenhuis. „Wanneer gaat hij weg?” vraagt ze. „Nooit”, is het antwoord. „Ze blijven hier tot hun dood.” Verbijstering is van het gezicht van de Oekraïense tolk af te lezen.

In afkickcentrum Mozhu (”ik kan” in het Oekraïens) vertrekken de cliënten weer na de behandeling, net als in Nederland. De bewoners van Slingedael hebben met korsakov levenslang, en vormen dus een andere doelgroep.

De verschillen tussen de Nederlandse en de Oekraïense zorg zijn inderdaad groot, weet manager Lidy Bezemer van het korsakovcentrum. Zij bezocht twee jaar geleden klinieken in Oekraïne. Hoe de zorg daar is? „Dat wil je niet weten, al zijn de mensen van goede wil. Het systeem is anders.” Ze vertelt: „Bij ons betaalt de overheid langdurige zorg. Daar moet je ter plekke betalen voor behandeling van je ziekte.” Inderdaad: een inwonende cliënt van Mozhu betaalt omgerekend 100 dollar per dag.

Oekraïne kent geen gedwongen opname: cliënten daar kunnen de afkickkliniek verlaten als zij dat willen. Met als gevolg dat ze weer op straat belanden, aldus Bezemer. „Hier woont ongeveer de helft van de 150 bewoners vrijwillig, de andere helft niet. Daar zitten ze met vier à zes man op één kamer. Wíj hebben wettelijk verplichte eenpersoonskamers.”

Arts Nieuwenhuis probeert tijdens de rondleiding kennis over korsakov over te dragen. Als bewoner Rob vertelt over zijn plastic vrachtwagenmodellen, becommentarieert Nieuwenhuis: „Hij denkt dat hij ze nog altijd maakt, maar dat is niet zo. Hij maakte ze vroeger.”

Uitwisseling kennis

Kennisoverdracht, dáár gaat het tijdens de reis om. De Lelie zorggroep is lid van Soft Tulip, dat zich bezighoudt met uitwisseling van kennis met Oekraïne. Bezemer: „Bij zorg voor mensen met korsakov gaat het om dagstructuur, behandeling –met medicijnen en al dan niet ingrijpen– en benaderingswijze. Iedere bewoner heeft bij ons zijn eigen aanpak. Ook wonen cliënten met dezelfde problematiek bij elkaar. In Oekraïne loopt iedereen door elkaar.”

Die medicatie is interessant voor hoofdarts Tetiana Franchuk. Zij wil nog graag de noodapotheek van Slingedael zien. Nieuwenhuis toont het pijpenlaatje en vertelt welke medicatie hij gebruikt bij een delier (verwardheid), slaapproblemen of pijn. „We hebben de voorkeur voor medicijnen met een kortdurende werking, omdat de aangetaste lever de medicatie niet snel afbreekt.” Franchuk slaat de kennis al pratend op.

Tijd voor een drankje, zonder alcohol. Bij het afscheid adviseert Melnyk de journalist: „Drink niet te veel wodka.”

Oekraïeners op werkbezoek in Korsakovcentrum Rotterdam

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?