Nieuwe roman van Guurtje Leguijt rauwer en realistischer

Kom haar huis binnen in Alphen aan den Rijn, en het eerste wat opvalt is de hoeveelheid kleuren. Leguijt (1961) snort een deel van haar interieur graag op in kringloopwinkels en op rommelmarkten. „Ik werk ook in een kringloopwinkel.”

Daar is ze de persoon naar: Leguijt komt graag onder mensen. „Mensen vertellen me makkelijk iets over henzelf”, valt haar op.

Die verhalen komen soms in totaal andere vorm terug in haar boeken. Zo ook haar nieuwe boek, ”Badwater”. De roman gaat over Madonna, een meisje dat opgroeit bij een alcoholistische moeder en op haar zestiende wegloopt van huis. Leguijt: „Ik ben zelf opgegroeid in een warm en hecht gezin. Ik dacht altijd dat alcoholisme en armoede iets van vroeger waren, doordat ik het alleen tegenkwam in de oude kinderboekjes. Totdat ik in Alphen aan den Rijn bij een vormingsinstituut voor jongeren ging werken. Dan kom je erachter dat God inderdaad de zonden van de ouders soms tot in het derde en vierde geslacht straft, doordat generatie op generatie aan alcohol verslaafd is of financieel in de problemen zit.”

Een ander verhaal dat zijn weg gevonden heeft in haar boek is dat van een pleegkind dat al jaren bij de familie Leguijt langskomt. „De jongen was dakloos en sliep soms bij ons. Mijn zoons namen hem op een zondag mee naar een huisgemeente. Daar heeft hij heel de Gele Bundel doorgebladerd op zoek naar een lied dat hij kende. Hij vond er één: ”’k stel mijn vertrouwen op de Heer mijn God”. Dit lied bleef hem bij. Later is hij christen geworden. Het belang van zulke herinnerde liedjes, die jongeren soms in hun kindertijd aanleren op een christelijke school of bij een evangelisatieproject, keert ook terug in mijn nieuwe boek.”

Leguijt heeft genoeg gezien van de zelfkant van de maatschappij om te weten dat een eenmaal opgelopen sociale achterstand moeilijk in te halen is. „Het doet pijn om dat te zien. Hebben jongeren weinig opleiding gehad, dan hebben ze weinig kans op een goede baan, waardoor ze weinig geld verdienen en ze ook hun kinderen weer weinig kansen kunnen bieden. Het is een vicieuze cirkel. Vaak gaat het goed met deze jongeren tot er kinderen komen. Dan grijpen ze bij de opvoeding onbewust terug op hun eigen kindertijd, waardoor mishandeling, verwaarlozing of alcoholisme opnieuw hun intrede doen.

Soms kun je het deze jongeren bijna niet kwalijk nemen dat ze verkeerde keuzes maken. Als er nooit iemand vraagt naar je huiswerk, nooit eens iemand een sinaasappeltje voor je perst, in je gelooft en onvoorwaardelijk van je houdt, dan red je het niet. Dat zal iedereen herkennen; de behoefte aan onvoorwaardelijke liefde en aandacht is universeel.”

U schrijft vaak boeken waarin sociale problematiek een belangrijke rol speelt. Waarom?

„Ik vind het niet leuk of uitdagend om een gezellig boek te schrijven over een meisje met haar pony, al heb ik als kind gesmuld van bijvoorbeeld de Kameleon en Pietje Bell.

Ik wilde altijd romans schrijven die de streekroman ontstegen. In meerdere of mindere mate wil ik mensen wakker schudden met mijn boeken, hen uit hun comfortzone halen. Mensen komen vaak niet vanzelf in aanraking met jongeren die dakloos zijn.”

Wat is voor u leuk aan schrijven?

„De voornaamste reden is dat het een talent van mij is. Je komt het beste tot je recht als je je talenten benut. Maarten ’t Hart schreef ooit dat alle schrijvers een beetje gek moeten zijn. Dat herken ik wel: ik ben wat neurotisch, hooggevoelig en heb veel fantasie. Je wilt bijvoorbeeld niet weten hoeveel begrafenissen ik in mijn hoofd al voorbereid heb voor mijn man en kinderen als ze vijf minuten te laat thuis waren. Gelukkig heb ik een stabiele jeugd gehad. Ik wist dat mijn ouders van me hielden en dat God van me houdt. Als je positief in het leven staat, is het juist fijn om veel fantasie te hebben. Doe je dat niet, dan kun je doorslaan. En stiekem vind ik het ook leuk dat ik in verhalen de baas ben. Je hebt de regie over wat er gebeurt, dat is in het dagelijks leven niet zo.”

Hoe is het om uw jongste ‘kind’ de wereld in te sturen?

„Ik vind het altijd spannend om te ontdekken hoe een boek gaat vallen bij het publiek. Toen ik mijn eerste roman schreef, was ik bang dat critici zouden zeggen: laat haar maar bij de kinderboeken blijven. Nu vind ik het nog extra spannend, omdat ”Niemandsland” heel goed ontvangen is. Je wilt als schrijver heel graag dat je nieuwste boek het beste is, of op zijn minst gelijk aan het vorige. Ik wil niet dat mensen teleurgesteld raken.

Het heeft daarom ook lang geduurd voor ik deze roman heb geschreven. Ik moest een drempel over. Ik zocht naar een onderwerp dat zo dicht bij mij kwam als ”Niemandsland”.

Nu ben ik zelf tevreden over ”Badwater”. Het boek heeft hetzelfde niveau als ”Niemandsland”. Misschien is het zelfs een niveau hoger doordat er meer gelaagdheid in zit. En het is rauwer, meer realistisch dan mijn eerste boeken.”

Heeft u al een idee voor een nieuw boek?

„Ja, ik zit te denken aan een kinderboek over ADHD. Na een roman denk ik altijd: pff, nu ga ik lekker een kinderboek schrijven. En andersom. Maar vooralsnog begin ik nog even nergens aan. Ik ga waarschijnlijk nog een drukke periode tegemoet, met presentaties en interviews. Ik wil wachten met schrijven tot de rust weer wat weergekeerd is.”

Boekgegevens

”Badwater”, door Guurtje Leguijt; uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, 2011, ISBN 978 90 239 9387 2, 336 blz.; € 18,90.

Correctie

In het leespanelartikel (Puntkomma, RD 24-9) stond dat Michel de pleegzoon was van schrijfster Guurtje Leguijt.

De jongen is echter een kennis van Leguijt.

Nieuwe roman van Guurtje Leguijt rauwer en realistischer

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?