”All of Bach” is een schatkamer vol muziek

Al drie jaar is Jessie Verbrugh (39) uit Spaarnwoude vier dagen per week met Bach bezig en het eind is nog lang niet in zicht. Inmiddels zijn zo’n 250 werken van Johann Sebastian Bach (1685-1750) opgenomen. Er resten nog 830 composities en een deadline heeft de Nederlandse Bachvereniging, initiator van het project, zich niet gesteld. Verbrugh: „”All of Bach” mag geen haastklus worden, want we leggen de lat hoog.”

:::inline_article 1:::

In de aanloop naar het eeuwfeest van de Nederlandse Bachvereniging in het seizoen 2021-2022, ontstaat het idee om een „online-„schatkamer aan te leggen met registraties van alle Bachcomposities. De eerste opnamen dateren uit 2013. De initiatiefnemers beperken zich niet tot het maken van een video van een Bachwerk dat wordt uitgevoerd. Bij elk filmpje dat online wordt gezet, staat achtergrondinformatie over de desbetreffende compositie en een extra video waarin een musicus vertelt over wat hem of haar raakt in het muziekstuk.

Om dicht bij Bach te blijven, kiest de Bachvereniging voor „passende” locaties: een huiskamer voor kamermuziek en een kerk voor cantates. Ongeveer de helft van de stukken wordt tijdens concerten opgenomen.

Wat doet een producent?

„Alle lijntjes komen bij mij samen. Voor elke opname verzamel ik een groep camera-, geluids- en lichtmensen om mij heen. Als het geen concertregistratie betreft, regel ik ook een locatie. Op de dag zelf geef ik leiding aan het opnameteam. Daarna begeleid ik het montageproces en zorg ik dat een video uiteindelijk op onze site, allofbach.com, wordt gezet.”

Wat komt er zoal bij het maken van een video kijken?

„Samen met de filmregisseur, de eerste cameraman, de audioregisseur en de lichtman bezoek ik vooraf de kerk waar bijvoorbeeld een cantate wordt uitgevoerd. We spreken samen met de beheerder van deze locatie de opname door. Daarna schrijft de filmregisseur, in overleg met de dirigent en het artistieke team van de Bachvereniging, een regieplan en vervolgens een filmscript voor de circa vijf cameramensen. Een dag voor de opname bouwen we vaak het licht en het geluid op. Op de opnamedag zelf geven we alle camera’s een plek, maken we proefshots met de musici, registreren we het concert en breken uiteindelijk alle apparatuur weer af. Op zo’n draaidag zijn we soms zestien uur in touw. Het montageproces vergt de meeste tijd. Omdat de kwaliteit van het geluid voor ons het belangrijkste is, gaat de audioregisseur als eerste aan de slag. Hij legt het resultaat van zijn inspanningen voor aan de dirigent of de musici en verwerkt hun opmerkingen. Daarna monteert de video-editor het beeld bij het geluid. Aan de hand daarvan maakt de audioregisseur de definitieve mixage. Ten slotte zorgt de video-editor voor de nabewerking van de kleuren.”

Weinig concerten verlopen foutloos.

„Na een concert overleggen de dirigent, de geluidsmensen en de regisseur welke passages opnieuw moeten worden opgenomen. We repareren niet alles, want het is en blijft een concert.”

Wie selecteert de musici?

„De artistiek leider van de Bachvereniging, Jos van Veldhoven. Hij biedt zowel de gevestigde orde als aanstormend talent een podium. Zo is de Johannes Passion uitgevoerd door jonge instrumentalisten en jonge zangers.”

Wie bekostigt ”All of Bach”?

„Met name fondsen en donateurs. We zetten binnenkort een donatieknop op onze site om het liefhebbers makkelijker te maken hun steentje bij te dragen.”

Hoe reageren Bachfans?

„Concertgangers weten vooraf of een concert al dan niet wordt opgenomen. De mensen van ons opnameteam zitten zo min mogelijk in de zichtlijnen van het publiek. Regelmatig knopen mensen een praatje met cameramensen aan. Klachten nemen we serieus. Als iemand bijvoorbeeld last van het licht heeft, dempen we dat iets. Inmiddels hebben ruim 2 miljoen mensen allofbach.com bezocht. De meeste bezoekers komen achtereenvolgens uit Nederland, de Verenigde Staten, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. In Nederland wordt de Matthäus Passion het meest bekeken, in Duitsland de Hohe Messe, terwijl de Brandenburgse Concerten het in Japan goed doen. En we hebben een trouwe schare orgelfans.”

Bent u zelf meer van Bach gaan houden?

„Mijn liefde voor Bach was niet zo groot. Mijn ouders draaiden voorafgaand aan Goede Vrijdag Bachs Matthäus Passion, en daar bleef het bij. Ik groeide thuis vooral op met componisten als Mahler. De afgelopen jaren ben ik ondergedompeld in Bach. Dankzij die stoomcursus ben ik meer van hem gaan houden. Ik geniet met name van de cantates, cellosuites en vioolpartita’s.”

---

Cantates luisteren

Wie: Gerrit Spelt (45) uit Uddel.

Wat: Administratief en commercieel medewerker bij een transportbedrijf, organist van de gereformeerde gemeente in Uddel en lid van mannenkoor Higgajon in Harderwijk.

”All of Bach”: „Als orgelliefhebber hield ik al van Bach. Dankzij ”All of Bach” ben ik meer dan alleen orgelmuziek gaan waarderen. Zo kan ik erg genieten van de cantates. Met solowerken als de cellosuites en de vioolpartita’s heb ik minder. Een verrassing vond ik de klavecimbelwerken. Ik vermoedde dat ik er niets aan zou vinden, maar werd toch gegrepen door die muziek. Dat is mede te danken aan de fantastische musici die de Nederlandse Bachvereniging voor dit project vraagt. Ik bekijk niet alleen de video’s van de uitvoering van een Bachwerk, maar ook het filmpje waarin een musicus iets over een stuk vertelt en ik lees de achtergrondinformatie op de site. Dat verdiept je kennis van Bach.”

Hoogtepunt: „Het mooiste werk vind ik tot nu toe het achtstemmige ”Nun ist das Heil und die Kraft”, BWV 50. Hierin wordt de heerschappij van Christus bezongen en komt aan de orde dat de aanklager ten val is gebracht. Dat laatste zou kunnen verwijzen naar de strijd van de aartsengel Michaël tegen de duivel.”

---

Groot compliment

Wie: Shunske Sato (33) uit Den Haag.

Wat: Violist. Concertmeester, en met ingang van 1 juni artistiek leider van de Nederlandse Bachvereniging. Concertmeester van Concerto Köln en docent barokviool aan het Conservatorium van Amsterdam.

Artistiek leider: „Ik vind het een enorme eer om de Nederlandse Bachvereniging te gaan leiden en ben blij met het vertrouwen dat ik van de musici en van de vertrekkende artistiek leider, Jos van Veldhoven, krijg. Het is een uitdaging om het eeuwfeest in 2021 mede vorm te geven. Of er zaken gaan veranderen? Ik ben bijvoorbeeld bezig met het voorbereiden van een reeks concerten waarin we Bach spelen samen met componisten van wie Bach muziek kopieerde. Daarbij stuitte ik op voor mij onbekende namen als Antonino Biffi en Johann Baal.”

”All of Bach”: „Dat is een ontdekkingsreis, want ook ik ken lang niet alle Bachwerken. Zo was de Sinfonia BWV 1045 met zijn virtuoze solopartij voor viool een aangename verrassing. Met ”All of Bach” gaan we door op de ingeslagen weg. Er leven nog wel wat vragen. Hoe moeten we bijvoorbeeld de honderden Bachkoralen aanpakken? We willen ”All of Bach” breder verspreiden door onze video’s ook op YouTube te zetten. Tijdens concertreizen door Amerika en Japan vertelden mensen mij begin dit jaar spontaan dat ze ontzettend genieten van de video’s en uitkijken naar elke vrijdag omdat er dan weer een nieuw filmpje online staat. Een groter compliment kun je toch niet krijgen?”

Meer informatie: www.allofbach.com

”All of Bach” is een schatkamer vol muziek

Muziek

RD.nl in uw mailbox?