Harderwijkse dubbelportretten: verschillende culturen, dezelfde passie

Op de omslag van de glossy ”Het gezicht van Harderwijk” staan twee moeders met een kind in de armen. Machteld Mantel is mentor van de Ugandese Sharon uit het plaatselijke azc, vertelt fotograaf Frea Kroese (59). „In Uganda leren jonge vrouwen van hun moeder en tantes hoe ze een baby voeden en verschonen. Hier nam Machteld die taak op zich voor Sharon.”

De glossy ”Het gezicht van Harderwijk” is vanaf zaterdag te koop in het Stadsmuseum in Harderwijk. Daar wordt die dag de gelijknamige expositie geopend. Deze bestaat uit twaalf dubbelportretten en is tot september gratis te bezichtigen.

Met haar project wilde Kroese verbinding maken tussen uiteenlopende culturen, vertelt ze. „Er is vaak sprake van discriminatie en vooroordelen als het gaat over mensen met een migratieachtergrond. Dat merkte ik als tiener al, toen in Den Helder, waar ik opgroeide, een grote groep Surinamers kwam wonen. Daarover ontstonden felle discussies, ook in mijn familie.”

Toen Kroese enkele jaren geleden vernam dat haar huidige woonplaats Harderwijk bijna honderd nationaliteiten telt, was haar interesse gewekt. Ze benaderde onder meer de gemeente, bedrijven en sportverenigingen om migranten op het spoor te komen. Daarbij wilde ze steeds twee personen met een gedeelde passie fotograferen.

In haar omgeving kende Kroese een beperkt aantal mensen met een buitenlandse achtergrond. Zo leerde ze via haar kerk, de evangelische gemeente Harderwijk, de Iraanse vluchteling Hasti Monfared en haar man Kamyar kennen. Hasti staat samen met de Nederlandse Trudie Kooistra –beiden tandartsassistent– op de foto.

„Van dichtbij maakte ik mee hoe veel moeite het Hasti, die ruim acht jaar geleden naar Nederland kwam, kostte om haar weg te vinden in onze samenleving, vooral door de taal. Ze heeft er keihard voor gewerkt. In Iran had ze een opleiding op vwo-niveau afgerond, hier begon ze opnieuw met een mbo-opleiding. Ze leert nu door voor orthodontist.”

Kroese kreeg een hechte band met Hasti’s gezin. „Hun leven speelt zich hier af, maar hun wortels liggen in Iran. Toen de tweede geboren werd, zag ik de heimwee van Hasti. Haar ouders zien de beide kinderen niet opgroeien. Ik ben een soort oma voor hen.”

Voor de glossy schreef Kroese bij elk dubbelportret een begeleidende tekst. Meer dan eens was ze onder de indruk van de verhalen die ze hoorde. „De Albanese Diellza bijvoorbeeld is als kind met haar moeder uit Kosovo gevlucht nadat haar vader voor haar ogen werd neergeschoten.”

Onder de mensen met een vluchtelingachtergrond is ook de Pakistaanse predikant Sarfaraz Rahmat, die met ds. Johan het Lam voor de lens kwam. Maar Kroese beperkte zich niet tot vluchtelingen. Ze fotografeerde ook een Spanjaard, een Pool en een Roemeen, evenals de Zweedse Gittan van der Vegt. Zij leerde haar man, Jan, kennen op een Bijbelschool in Frankrijk. Hun gedeelde passie is onder meer jongeren bereiken met het Evangelie.

Trompettist Henk ten Hove poseert met de in Turkije geboren Tacettin Koc, die het snaarinstrument saz bespeelt. Eveneens afkomstig uit Turkije is Ömer Uguz. Hij werkt bij de gemeente Harderwijk, waar hij onder meer coördinator sportaccommodaties is. Uguz staat op de foto met Christianne van der Wal, voormalig wethouder sport en sinds kort VVD-gedeputeerde in Gelderland.

De ontmoeting met Henriët van Malestein (24) en Marwa Omar (25), met een Somalische achtergrond, maakte de meeste indruk op Kroese. „Hun zusjes zijn verstandelijk beperkt en zij zijn betrokken in de mantelzorg.”

Kroese ervoer de ontmoetingen met mensen uit diverse culturen als verrijkend. „Ik leer van hen. Ze maken mij er bijvoorbeeld van bewust dat geld en goed niet zo veel betekenis hebben als wij in het Westen vaak denken. Sommigen lieten alles achter omdat hun leven op het spel stond.”

Harderwijkse dubbelportretten: verschillende culturen, dezelfde passie

Mens & samenleving

RD.nl in uw mailbox?