Dieren in de war door warm en droog weer

Beesten die gewoonlijk in oktober aan hun winterslaap beginnen zijn nog levendig alsof het hoogzomer is. Andere dieren, zoals insecten, gaan dood zodra het begint te vriezen. Nu het buiten nog steeds zomers aandoet, leven ze veel langer dan normaal.

„Door het aangename weer lijkt het alsof er veel meer insecten zijn dan anders”, zegt bioloog Roy Kleukers, directeur van EIS Kenniscentrum Insecten. „Maar dat is helemaal niet zo. De insecten zijn gewoon veel langer actief.”

Hij noemt als voorbeeld de Aziatische lieveheersbeestjes, die nog in drommen in en bij huizen worden gezien. „Die verzamelen zich in woningen als het buiten te koud wordt. Nu doen ze dat dus niet. Omdat mensen in de herfst gewoonlijk geen lieveheersbeestjes meer zien valt dat op.”

Muggen zijn eind september meestal verdwenen. Ook voor die beestjes geldt dat ze langer actief blijven omdat het nog aanvoelt alsof het zomer is. Vooral in het oosten van het land is nog sprake van overlast door muggen. Dat is logisch volgens de deskundigen, want daar is het meestal warmer dan aan de kust. Afgelopen week kwam de temperatuur in het oosten weer boven de 25 graden Celsius uit.

Een ander verhaal is dat van de zandbij, die nog veel wordt gezien. Kleukers: „Bijen kruipen aan het eind van de zomer in een broedcel, waar ze overwinteren tot de warme lentezon ze wekt. Nu er dit jaar wat nachtvorst is geweest, gevolgd door opnieuw zomerse dagen, zijn de bijen in de war. Ze komen tevoorschijn alsof het weer lente is. Volgens ons archief is dat nog nooit eerder gebeurd.”

Kleukers heeft trouwens slecht nieuws voor deze hardlopers: „Het is een verloren generatie, denk ik. Want er zijn niet meer voldoende bloemen om nectar uit te halen en het wordt echt een keer winterkoud. Dan gaan ze dood zonder dat ze voor nageslacht hebben gezorgd.”

Niet alleen kleine insecten maar ook heel grote dieren, zoals de beren van het Berenbos in Rhenen, stellen hun winterslaap uit. Volgens zoöloog José Kok van het Berenbos zijn de beren nog klaarwakker. „Ze hebben ontzettend veel te eten, omdat er dit jaar extreem veel en heel grote eikels zijn gevallen. Door het vele eten hebben de beren een dikke speklaag, die ze niet hoeven te gebruiken om warm te blijven. Want het is lekker weer. Daardoor blijven ze kennelijk langer actief. Opmerkelijk.”

Volgens de biologen zijn de bijzondere natuurverschijnselen van dit jaar echt het gevolg van het weer, dat al sinds het voorjaar doorlopend records verbreekt. Kleukers: „We kunnen nu niet zeggen of deze zomer een direct resultaat is van de klimaatverandering. Dat het warmer wordt, weten we. Dat er daardoor in Nederland soorten in leven blijven voor wie het vroeger te koud was, weten we ook. Maar hoe extreem deze zomer was, moet nog blijken.”

Daarom heeft hij een troost voor iedereen met een hekel aan kruipende en vliegende beestjes: „Volgend jaar kan het een heel gewone zomer zijn. Sterker nog: misschien zijn er dan wel minder insecten omdat ze nu te lang buiten zijn gebleven. We gaan daar volgende zomer zeker goed op letten.”

Dieren in de war door warm en droog weer

Groen & duurzaamheid

RD.nl in uw mailbox?