Zending is een gevecht om het behoud van mensen

In 496 bladzijden wordt er ingezoomd op de voortgang van het Evangelie in de wereld, zoals dat gestalte kreeg en krijgt vanuit het zendingsbureau van de Gereformeerde Gemeenten te Woerden.

Aan de uitgave hebben 44 auteurs meegewerkt. Het is mooi dat allen op de een of andere manier –direct of indirect– in de zending hebben gewerkt. Zij weten waarover zij schrijven en diverse keren wordt er geprobeerd diepteboringen te doen, waarbij diverse facetten van het zendingswerk voor het voetlicht worden gebracht.

Met zo veel medewerkers die een bijdrage leverden aan een boek als dit, kan het echter niet anders dan dat het geheel wat versnipperd over komt.

Wat zending in de kern inhoudt, wordt treffend en betekenisvol weergegeven. Diverse keren worden de behandelde thema’s vanuit de Bijbel op een pastorale wijze belicht.

Wonden

Als eerste doel van de zending wordt de verheerlijking van God genoemd wordt. Dat is heel goed, want niet altijd wordt dit binnen de gereformeerde kring zo als eerste doel verwoord. Het geheel doornemend, werd ik er bij het lezen opnieuw bij bepaald dat zendingswerk een gevecht is om het behoud van mensen en om deze aan Christus verbonden te houden.

Ook wordt in het boek duidelijk, mede door de vele praktijkvoorbeelden, dat kerken die door het zendingswerk zijn ontstaan nauw bij het maatschappelijk gebeuren betrokken zijn. Er wordt niet alleen gefocust op de bekering van het hart, maar ook op heling van de wonden in de maatschappij.

Opdracht

Dankzij de thematische opzet van het boek wordt de lezer vanuit de Bijbel meegenomen in de opdracht die ons als christelijke gemeente ook nu gegeven wordt. Het is goed om van dit alles kennis te nemen, want er is een schrijnend tekort aan kennis over de zendingsgeschiedenis binnen de gemeenten in de Nederlandse protestantse wereld. Studies zoals deze dienen gelezen en bestudeerd te worden.

Ik weet mij collegiaal verbonden met de auteurs en zie hun liefde voor het Evangelie en hun wens om dit ook aan hen die Christus niet kennen bekend te maken. Hier en daar zette ik een vraagteken.

De auteurs hadden bijvoorbeeld eens wat breder in de wereld van de zending kunnen rondkijken. Zo is er geen aandacht gegeven aan de evangelicale richting die in de 19e eeuw zo heilzaam de nieuwere zending heeft beïnvloed. Het raakte mij pijnlijk dat geloofszending wordt geschaard onder de categorie ”wildgroei”. Ik begrijp de context wel waarin dit hier wordt geschreven, maar wordt zo het overgrote deel van alle zendingswerk en van alle zendingswerkers in de wereld en uit de afgelopen twee eeuwen niet weggezet?

Duizenden zijn er vanuit evangelisch-kerkelijke gemeenten uitgezonden en hebben getrouw de Heere gediend. De vele graven van jonggestorven zendingsmannen en -vrouwen (zie de geschiedenis van de China Inland Mission (CIM), nu Overseas Missionary Fellowship (OMF)) getuigen van een overgave en inzet die z’n weerga niet kent.

In het deel ”Persoonlijk perspectief” komt het stuk ”Een uitdaging voor het huwelijk” niet echt tot zijn recht. Wat hier staat geldt evenzo van de Nederlandse situatie. Beschreven had kunnen worden dat in landen waarin openlijk of in het verborgen heel anders tegen het huwelijk wordt aangekeken, juist een zendingsechtpaar mooi kan laten zien wat een huwelijksleven naar Gods bedoeling is.

Weerbarstige werkelijkheid

”Onverhinderd” is een praktisch boek. Het is zo geschreven dat niet alleen theologisch geschoolden, maar ook betrokken gemeenteleden dit met vreugde ter hand zullen nemen. De diverse studies in het boek getuigen van zelfstandig denken, maar een kritische verwerking van het zendingswerk zoals dat door de Gereformeerde Gemeenten gedaan is en wordt, is achterwege gelaten.

Het is ook best lastig voor de auteurs om in een bundel als deze onpartijdig te willen en te kunnen zijn. De opzet van het boek maakt dat de weerbarstige werkelijkheid op het zendingsveld ter wille van de achterban niet altijd wordt benoemd. De vraag had bijvoorbeeld gesteld kunnen worden wat er anders had gekund en gemoeten. Een aantal auteurs van ‘buiten’ had dit kunnen ondervangen. Nu is het geheel geworden tot een wat vrijblijvende weergave van de feiten. Maar wanneer je doet wat je altijd al deed, dan krijg je wat je altijd al kreeg.

Zendingswerk heeft plaats in een totaal andere context dan wij gewend zijn in ons vaderland. Dat ”mission” ook ”passion” is (zending is ook lijden) kan niet achterwege worden gelaten. Uitzendende instanties zijn soms te zeer bezig met de eigen organisatie, dan dat de verlorenheid van de ander werkelijk pijn doet. Het is echt geen sinecure om ons –zo pijnlijk– verschillende gereformeerde gedachtegoed in de zeebagage mee te nemen en dit in het zendingswerk concreet gestalte te geven.

Wachtwoord is dienen

Het komt wat gechargeerd over wanneer er in dit boek over de belijdenisgeschriften en de ontvangst ervan in de zendingsgemeenten wordt geschreven. Het zijn niet alleen de zendingswerkers van niet-gereformeerden huize die vragen hebben bij de verwerking van deze geschriften op het zendingsveld. Zendingsmensen die het gereformeerde erfgoed hebben meegekregen, weten uit ervaring dat het urgent is om de grote Bijbelse noties van zonde, genade, schuld en verzoening in de context van de zending in begrijpelijke woorden over te brengen. Als westerlingen stellen wij soms vragen of gebruiken wij woorden die bij de mensen in Afrika of in Latijns-Amerika een totaal andere connotatie hebben. De Heilige Geest weet wel een weg om de diepe eenvoud van de Schrift over te brengen in de harten van de mensen. Juist in het zendingswerk is dienen het wachtwoord en wordt Gods kracht in zwakheid volbracht. Dit boek laat ook zien dat broeders en zusters aan de andere kant van de wereld met dezelfde vragen en aanvechtingen te maken hebben als wij hier in het Westen.

Rijke kleuren

”Onverhinderd” is een mooi boek. In rijke kleuren wordt vermeld hoe onze God, Die mensen als Zijn instrumenten gebruikt, handelt in deze wereld. Zendingswerk is dat je goed doet aan en tot zegen bent voor hen tot wie je gezonden bent en om voor jezelf een graf te vinden van het eigen ik.

Soms wordt er een uitdrukking gebruikt die in eigen gelederen gangbaar is, maar voor lezers van buiten de kring van de Gereformeerde Gemeenten aanleiding zou kunnen zijn om het boek terzijde te leggen. En dat verdienen de auteurs niet, want het geheel is geschreven vanuit een oprecht verlangen om het werk dat God in deze wereld doet onder de aandacht van de mensen te brengen en om het gebed voor de zending te verdiepen.

De uitgever is te feliciteren met dit mooi uitgegeven werk, dat voorzien is van een groot aantal illustraties. De uitgebreide literatuurlijst is up-to-date en spoort de lezer aan om verder onderzoek te doen.

Zendingswerk wordt gedaan door mensen die door onze goede God als instrumenten in Zijn hand worden gebruikt en die het woord van Jezus uit Johannes 12:24 in eigen leven geleerd hebben: „Als de tarwekorrel in de aarde niet valt en sterft, blijft hij alleen, maar als hij sterft, draagt hij veel vrucht.”

De auteur is predikant en buitengewoon hoogleraar aan de theologische faculteit van de North West University te Potchefstroom (Zuid-Afrika).

Boekgegevens

Onverhinderd. De voortgang van het evangelie in de wereld, drs. J. H. C. Kooijman en drs. P. C. van Olst (red.); uitg. Zending Gereformeerde Gemeenten, Woerden, 2017; ISBN 978 90 712 8780 0; 496 blz.; € 19,95.

Zending is een gevecht om het behoud van mensen

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?