Wildhaus is dankzij Zwingli wereldwijd bekend

En dat terwijl ze in het dorpje Wildhaus in wintersportregio Toggenburg, op twintig kilometer van de grens met Liechtenstein, jaarlijks duizenden toeristen verwelkomen. Al zullen de meeste skiërs, in tegenstelling tot de Koreanen die Vetsch tegenkwam, wellicht nog nooit van Zwingli hebben gehoord.

Vanuit Zürich is de reis naar Wildhaus al een belevenis op zich. Hoe verder de trein oostwaarts rijdt, hoe witter het landschap wordt. Aprilletje zoet geeft ook nog weleens een witte hoed.

Het station van Nesslau is het eindpunt van de trein, die ondanks de gladheid stipt op tijd rijdt. Gelukkig staat even verderop een gele Zwitserse postbus klaar voor vertrek. Na een halfuur rijdt hij Wildhaus binnen.

Een groep scholieren haast zich naar buiten. Een sneeuwbal vliegt door de lucht. Ze hebben vroeg vrij vandaag. De klok heeft net halfeen geslagen.

Verder zijn er niet veel passagiers te bekennen. Roland Lichtensteiger van ”Toggenburg Tourismus”, de plaatselijke VVV, staat onder een paraplu op het Nederlandse bezoek te wachten. „Welkom! Stap gauw in, dan rijden we naar de kerk.”

Houtsnede

Bij de ingang van het oude bedehuis van Wildhaus heeft kosteres Vetsch een beschut plekje opgezocht. Boven de deur van het portaal hangt in houtsnede een portret van Huldrych Zwingli. De kerk wordt ook wel ”Zwinglikerk” genoemd, vertelt ze. „Maar eigenlijk heeft dit gebouw weinig met hem te maken; alleen bij zijn priesterwijding heeft hij hier gepreekt. Dat was traditie. Daarna is hij naar Glarus verhuisd.”

![TT_Nachtskifahren_Zwinglihaus_innen_2019_-7_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/TT_Nachtskifahren_Zwinglihaus_innen_2019_7_web_1c42269d3c.jpg) ---Het Zwinglihuis laat zien dat de familie van de reformator waarschijnlijk bestond uit rijke boeren en handelaars. beeld Toggenburg Tourismus---

Toch blijkt het gebouw, waar iedere zondag nog enkele tientallen kerkgangers samenkomen, wel een bijzonder interieur te hebben; er zijn na de oorlog houten banken in aangebracht die niet zijn gelakt. Vetsch: „Sommigen vinden de banken kaal, maar ik vind het wel wat hebben.”

De kosteres trekt voor het bezichtigen van de kerk niet veel tijd uit. Ze wil snel verder naar het Zwinglihuis. „Daar zijn jullie immers voor gekomen.” Bezoek uit Nederland is overigens niet uniek. Sterker nog: het Zwinglihuis heeft op veler verzoek vanaf komende zomer ook audiotours in het Nederlands beschikbaar.

Zwingli is veel bekender over de grens dan hier, zegt Vetsch. „Veel Zwitserse geïnteresseerden van buiten Zürich ontvangen we niet.” Een blik in het gastenboek bevestigt die uitspraak.

Rolstoel

De oude, houten woning uit 1450 is niet toegankelijk met een rolstoel. „Soms moeten we oudere mensen teleurstellen die urenlang met een bus vanuit Duitsland of Nederland hiernaartoe zijn gekomen. We kunnen er helaas niets aan doen, omdat er anders teveel aan het huis moet worden veranderd.”

![TT_Zwinglihaus_innen_2019_-6_web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/TT_Zwinglihaus_innen_2019_6_web_0124d17cdc.jpg) ---De rook van het vuur kwam via een pijp op zolder uit. Er was geen schoorsteen door het dak. beeld Toggenburg Tourismus---

Veel delen van het huis verkeren nog in oorspronkelijke staat. Bijvoorbeeld de slaapkamer van grootmoeder Zwingli, op de begane grond. Maar ook de kamer waar zijn grootvader als burgemeester bezoek ontving en vergaderingen hield. Die ruimte is van 1820 tot 1840 ook gebruikt als schoollokaal. Daarom zitten er nu vijf ramen in. In Zwingli’s tijd waren dat er maar drie.

Het huis verkeerde toen echter in een staat van verval. De Zwinglivereniging uit Zürich wilde de woning afbreken en er een standbeeld plaatsen. Vetsch is blij dat Wildhaus daar een stokje voor heeft gestoken. „Zwingli zou geen beeld gehad willen hebben waarmee mensen hem eer konden bewijzen. Wildhaus wilde ook geen museum, maar een gedenkplaats van het werk uit de tijd van de Reformatie.”

Hoewel het huis voor hedendaagse begrippen klein is –zeker als je bedenkt dat er ruim twintig mensen tegelijk woonden– was dat naar de maatstaven van Zwingli’s tijd niet zo. „Je kunt zien dat hier een rijke familie gewoond heeft. Zwingli’s grootvader was naast burgemeester ook handelaar; hij ging met driehonderd kalveren op pad naar Italië en ruilde die daar voor vaten vol wijn. Uit archiefstukken blijkt dat het ging om 350 hectoliter. Hij was een echte groothandelaar.”

![TT_Zwinglihaus_innen_2019___25_von_14__web.jpg](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/TT_Zwinglihaus_innen_2019_25_von_14_web_0331b07f8f.jpg) ---De oude Duitstalige Bijbel uit 1556. beeld Toggenburg Tourismus---

Het meubilair dat nu in het huis staat, is voor een groot deel afkomstig uit het Landesmuseum in Zürich. Verschillende meubelstukken, waaronder een hemelbed, zijn replica’s. Wel ligt er een originele oude Duitstalige Bijbel uit 1556. En de Grossmünster uit Zürich stelde een offerkist beschikbaar.

Basisschool

De voorwerpen spreken tot de verbeelding. Van jong en oud, zo blijkt bij de tentoonstelling in een zaal nabij het huis. Leerlingen van de plaatselijke basisschool hebben een bezoek gebracht aan het Zwinglihuis. De werkjes die ze daarna hebben gemaakt, kregen een plek in de expositie, die verder vooral bestaat uit een aantal tekstborden met informatie over de Zwitserse reformatie.

Een van de klassen heeft gewerkt aan het thema ”Zwingli en muziek”. Vetsch: „Zwingli wordt vaak verweten dat hij het orgel de kerk uit gegooid heeft. Maar men vergeet dan vaak dat Zwingli allerlei verschillende instrumenten kon bespelen. De kinderen van de school weten inmiddels gelukkig wel beter.”

Meer informatie over de regio Toggenburg, waarin Wildhaus ligt, is te verkrijgen via: toggenburg.org/de Voor informatie over het Zwinglihuis: zwingli-zentrum-toggenburg.ch/de Informatie over het reizen met openbaar vervoer in Zwitserland en het verkrijgen van voordeelkaarten voor onder meer trein en bus is te vinden op: MySwitzerland.com/treinreizen

Wildhaus is dankzij Zwingli wereldwijd bekend

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?