Kerk in Klaaswaal rechttoe, rechtaan

De kerk van de gereformeerde gemeente in Klaaswaal werd in 2002 in dezelfde stijl als het oude gebouw opgetrokken, alleen een flinke maat groter. „De gemeente hechtte aan de sfeer van een eenvoudige dorpskerk, rechttoe, rechtaan. Dat past ook bij mijn kerkbouwvisie.”

Wat niet bij Ros’ opvatting past: het orgel kwam toch weer boven de kansel terecht. „Alleen Gods Woord moet centraal staan. Maar ik moest het wel zo doen, want anders zou een eventuele bouw van een galerij onmogelijk worden.” De achterzijde is de enige plaats waar de kerk vergroot kan worden: het perceel is smal, dus zijwaarts uitbouwen kan niet.

Het orgel kreeg bewust een bescheidener uitstraling: „In de oude kerk leek het veel groter: er zaten zijvleugels aan, het hout was donker en de kerk was kleiner.”

Helemaal nieuw was de kerk in 2002 niet: een klein stuk van het gebouw uit 1953 bleef staan, inclusief de zalen die er later aan waren toegevoegd. „Omdat zich daar de ingang bevindt, moesten we het interieur omdraaien: voortaan stond de kansel aan de wegkant.” Op de achterwand is het profiel van het oude kerkdak te zien. Het torentje van de vorige kerk werd –na renovatie– op het nieuwe bedehuis geplaatst.

Onder water

Vroeger stond de kerk van Klaaswaal aan de haven, die een open verbinding met het Hollands Diep had. „Tijdens de watersnood was de kerk in aanbouw. Het bouwterrein stroomde onder en de planken dreven hier rond.”

De gemeente was nog jong; ze was op 23 maart 1944 geïnstitueerd, volgende week 75 jaar geleden. „Drie jongeren uit Klaaswaal –de latere diaken A. Kruithof met zijn zus en zwager– gingen helemaal naar Rotterdam-Zuid om belijdeniscatechisatie te volgen”, zegt ouderling B. Hooghwerff. „Ds. W. C. Lamain opperde dat ze in Klaaswaal diensten zouden kunnen houden. Kruithof was een echte organisator; die heeft de mensen bij elkaar gebracht.” De latere ouderling J. van der Veer was sinds 1926 lid van de gereformeerde gemeente te Nieuw-Beijerland, waarvan Klaaswaal nu een afdeling werd. Anderen waren al jaren thuislezer.

Eerst werd een gebouw aangeschaft –in 1934 werd een voormalig sigarenfabriekje tot kerk verbouwd–, daarna pas begonnen de diensten. „Het kerkje bestaat nog, als woonhuis.” De institueringsdienst werd door dr. C. Steenblok geleid: de Poortvlietse predikant zat als evacué in het naburige Nieuw-Beijerland.

Groei

Inmiddels telt de gemeente ruim 650 zielen. „De gemiddelde leeftijd ligt vrij laag”, zegt Hooghwerff. „Er zijn veel jonge gezinnen.” De meeste leden wonen in het dorp. „We zijn minder streekgemeente dan vroeger, maar we hebben nog steeds leden in dorpen als Numansdorp, Strijen, Westmaas en Mijnsheerenland. Er is nogal wat import uit het Rijnmondgebied.”

Ros laat met grafieken zien dat de komst van een predikant steeds tot een groeispurt leidde. In 2016 is het aantal zitplaatsen uitgebreid van 516 naar 600. „Vrijwilligers uit de gemeente hebben een deel van de hal bij de kerkzaal getrokken. Die hal hadden we daarvoor bewust al extra groot gemaakt.”

In de hal is te zien waar vroeger de kansel stond. De ‘eerste steen’ van 30 januari 1953 –anderhalve dag voor de watersnood– hangt er boven de deur. Een aantal glas-in-loodramen uit de oude kerk is hergebruikt in de consistoriekamer. Daar hangt een schilderij van de Nieuw-Beijerlandse diaken A. van der Spek, die de naam van de kerk, Rehoboth, in beeld bracht.

Driemaal een drietal

De jubilerende gemeente in Klaaswaal had drie predikanten: ds. W. Hage (1962-1966), ds. J. Koster (1981-1985) en nu ds. G. J. van Aalst (vanaf 2003).

In die 75 jaar waren er ook maar drie kosters: C. Kranenburg diende ruim 44 jaar (1934-1979), Chr. van der Linden 30 jaar (1979-2009), J. Lock nu ruim 10 jaar. Het parkeerplein achter de kerk is naar koster Van der Linden genoemd.

De gemeente kocht driemaal een orgel, in 1935, 1956 en 1978. Boven het huidige Nijsse-orgel –in 2003, na de kerkbouw, uitgebreid– prijkt een gebrandschilderd raam uit 1953. Architect W. de Jonge bouwde een reeks kerken in dezelfde stijl, allemaal met zo’n rond raam: in Lisse, Hoofddorp, Loenen aan de Vecht, Kapelle-Biezelinge en Klaaswaal.

Kerk in Klaaswaal rechttoe, rechtaan

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?