In de kerk van dr. W. Aalders

Het meest opvallende element in het interieur van de Maranathakerk is de ronde boog boven de absis, het liturgisch centrum. Daarop staan de woorden: „Zie, Ik ben met u al de dagen tot aan de voleinding der wereld.” Door een raam erachter straalt zonlicht op het helderwitte stucwerk.

„Die woorden zijn er gekomen door toedoen van dr. W. Aalders, die hier toen predikant was”, zegt Jan Goossensen. Hij is voorzitter van de Maranathakerk en schrijver van het boek ”Een nieuw begin in Den Haag. 70 jaar Maranathakerk 1949-2019”. In het eerste deel komt de bouwgeschiedenis aan de orde, in het tweede deel zoomt Goossensen in op een aantal personen, onder wie de toenmalige predikant Aalders (1909-2005). Aalders schreef 35 boeken en is vooral bekend geworden door zijn waarschuwingen tegen de tijdgeest.

Middeleeuwse traditie

„Aalders was zijn tijd ver vooruit en dat is te zien aan de inrichting van de kerkt. De Bijbeltekst op de boog is van hem afkomstig.” Goossensen wijst ook naar de avondmaalstafel, die een centrale plaats heeft in de absis. Aan de ene kant ervan staat de doopvont, aan de andere kant de kansel, die verrassend genoeg niet centraal staat. „Aalders vond dat de preekstoel en de sacramenten samen het centrum vormen. Daarmee greep hij terug op een middeleeuwse traditie.”

Dat deed Aalders ook met de knielbankjes die hij liet installeren. Goossensen had in de archieven gevonden dat er vanuit de gemeente tegen die bankjes veel protest is geweest. Toch werden ze op een gegeven moment door driekwart van de kerkgangers gebruikt. Na zijn vertrek in 1968 werd het gebruik ervan minder. Tijdens een renovatie in het jaar 2000 zijn ze verwijderd. Toen zijn de grote banken in een lichtgroene kleur geverfd.

Opvallend zijn ook de tien panelen, die net boven ooghoogte aan de witte pilaren hangen. Ze doen denken aan de kruiswegstaties in rooms-katholieke kerken. Ze beelden echter niet het lijden en sterven van Christus uit, maar bevatten iconische voorstellingen, zoals een kruis met een lam, een kruis met brood en vis en een kruis met wijnranken. „Ze hebben bewust een middeleeuwse uitstraling gekregen”, zegt Goossensen.

Op een groot balkon bevindt zich het orgel. Het is gebouwd door orgelbouwer Mense Ruiter, die tijdens de bouw in de kerk bleef overnachten om ’s nachts in alle stilte het intonatiewerk te kunnen doen.

De eerste organist was Adriaan C. Schuurman, bekend als componist van melodieën van een aantal gezangen in het Liedboek van 1973, waaronder ”Door goede machten trouw en stil omgeven”, van Dietrich Bonhoeffer. Schuurman en Aalders stonden aan de wieg van de introductie van de Bachcantates in de eredienst. Nog steeds worden er op vijf zondagen in het jaar Bachcantates uitgevoerd.

Heden en verleden

Volgens Goossensen hebben Aalders’ preken in de gemeente doorgewerkt tot op de dag vandaag. „Aalders, die wordt gerekend tot de grootste denkers van de vorige eeuw, had een brede blik en een grootse visie. Hij was gericht op de hele kerk van Christus in heden en verleden.”

De Maranathakerkgemeente is niet in een hokje in te delen, meent Goossensen. „Wij verbinden de traditie met de moderniteit. Orthodox is onze gerichtheid op de Bijbel en de liturgie. Modern is de aandacht voor deze tijd en de ruimte om te experimenteren, altijd samengaand met veel aandacht voor muziek.”

Inspirerende ruimte in de stad

Dit jaar kreeg de Maranathakerk de status van gemeentelijk monument en heeft ze zich aangesloten bij de beweging ”Groene Kerk”. De diensten trekken tussen de zestig en de honderdtwintig kerkgangers per zondag. Op zondagmiddag wordt het gebouw verhuurd aan een Ghanese gemeente. Voor een bredere doelgroep zijn de lezingen over culturele en levensbeschouwelijke onderwerpen, waarvoor sprekers van buiten worden gevraagd. „De Maranathakerk is de enige kerk in Den Haag met zo’n uitgebreid cultureel programma”, zegt Jan Goossensen, schrijver van een herdenkingsboek over de kerk. „De kerk is daarmee een inspirerende ruimte in de stad. Velen die op zondag niet naar de kerk gaan, waarderen deze kerk als inspiratiebron.”

In de kerk van dr. W. Aalders

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?