Nigeria: strijd om land en om geloof

Jos, Nigeria. In de vroege uren van zaterdag 23 maart verkrachten en vermoorden Fulani-herders een 19-jarige christin. Na de moord trekken de herders naar Mante, het dorp waar de familie van de vrouw woont, en verwoesten daar zeventien huizen. Even later branden ze in het naburige dorp Nidan nog eens elf woningen af. Het incident wordt 28 maart gemeld door nieuwssite Morning Star News.

Het voorval toont het buitensporige geweld dat al decennialang woedt in Nigeria. Veel incidenten spelen zich af tussen christelijke boeren en islamitische Fulani-herders. Conflicten gaan daarbij vooral om grondgebruik, maar worden gepolariseerd door religieuze en etnische verschillen, stelt het jaarverslag 2018 van de USCIRF, een Amerikaanse overheidscommissie voor godsdienstvrijheid.

Door verwoestijning als gevolg van klimaatverandering trekken herders vanuit het islamitische noorden richting het zuiden, waar de boeren hun landerijen hebben. Het gevolg is dat er conflicten ontstaan om vruchtbare weidegrond. Ruzies escaleren sneller dan vroeger door zwaardere bewapening van beide kanten en doordat het regeringsleger zwak optreedt. Bovendien gooien de media olie op het vuur.

Door al het geweld zijn volgens de nieuwssite The Christian Post het afgelopen jaar naar schatting 1700 christelijke boeren vermoord door Fulani en tientallen dorpen en kerken afgebrand.

Het lijkt de Fulani-herders puur om grond te gaan. In dat geval zou er geen sprake zijn van christenvervolging. Maar dat is volgens Richard Groenenboom een „te simpel verhaal.” Groenenboom is woordvoerder van Stichting de Ondergrondse Kerk (SDOK) en bezocht het land eind vorig jaar. Vaak hebben Fulani het specifiek voorzien op christelijke voorgangers, aldus Groenenboom. Ook steken ze soms hele christelijke dorpen in brand. „Hun ideologie heeft duidelijk een religieuze agenda.”

Boko Haram

Tien jaar geleden kwam er een complicerende geweldsfactor bij: Boko Haram. Deze terroristische groepering zaait dood en verderf in met name het noordoosten van Nigeria. Sinds 2009 heeft Boko Haram volgens het USCIRF-rapport 20.000 Nigerianen om het leven gebracht, nog eens duizenden gekidnapt, en zijn er bijna twee miljoen mensen gevlucht naar veiliger oorden. Vooral vrouwen en meisjes hebben het zwaar te verduren: ze worden ontvoerd, uitgehuwelijkt, gedwongen zich te bekeren, seksueel misbruikt en gemarteld. Bij al het geweld zijn talloze kerken, huizen en overheidsgebouwen verwoest.

De gewelddadige acties van Boko Haram zijn duidelijk religieus geladen: de terroristen vermoorden en schenden mensen voor het feit dat ze „ongelovigen” zijn, aldus het USCRIF-rapport.

Voortgang

Het geweld krijgt niet de vrije loop in Nigeria. Het Nigeriaanse leger boekte in 2017 voortgang in de strijd tegen Boko Haram. Daarbij heroverde het leger het grondgebied van de terroristische organisatie en nam het diverse strijders gevangen.

Groenenboom geeft aan dat Boko Haram inderdaad „flink aan macht heeft ingeboet”, nu ze geen land meer in bezit heeft. „We moeten hen echter niet onderschatten: ze zijn nog steeds aanwezig, en plegen gericht aanvallen en zelfmoordaanslagen.”

Fulani-herders vormen volgens Groenenboom op dit moment echter een groter probleem, met name in de Middle Belt, het centrale deel van Nigeria.

De SDOK-medewerker is er niet zeker van of Boko Haram banden heeft met Fulani-herders. Veel Fulani hebben geavanceerd wapentuig waar ze mogelijk via Boko Haram aan zijn gekomen.

Officieel vrijheid van godsdienst

Nigeria staat op de twaalfde plek van de ranglijst christenvervolging van Open Doors. De organisatie, die vervolgde christenen steunt, geeft het land de maximale score voor geweld. Belangrijkste reden daarvoor vormen de toegenomen aanvallen op christelijke gemeenschappen door militante Fulani-herders. Daarnaast worden christenen in het overwegend islamitische noorden van Nigeria behandeld als tweederangsburgers. Christenen met een moslimachtergrond hebben te maken met vervolging door hun eigen families.

Officieel kent Nigeria godsdienstvrijheid. Christenen worden echter weinig beschermd.

Nigeria: strijd om land en om geloof

Christenvervolging

RD.nl in uw mailbox?